Trả hồ sơ, làm rõ việc miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong vụ án mua bán hóa đơn

Bị cáo Hải khai nhận tại tòa

Sau nhiều ngày xét xử, Tòa án nhân dân tỉnh đã quyết định trả hồ sơ điều tra bổ sung vụ án 2 cán bộ thuế bị cáo buộc tiếp tay cho doanh nghiệp (DN) mua bán hóa đơn, gây thất thu ngân sách hơn 11,5 tỷ đồng. Trong đó, bị cáo Hải (cựu nhân viên Chi cục thuế huyện Tân Châu, nay là TX. Tân Châu); Sơn, Hiệp, Định và Sang (nhân viên Đội Kiểm tra thuế TX. Tân Châu) bị truy tố về tội “Mua bán trái phép hóa đơn”.

Bị cáo Vui, Sang, Bình, Lan, Châu và Vũ bị truy tố về tội “Trốn thuế”. Còn Việt (cựu Đội trưởng Đội kiểm tra thuế 2 - Chi cục Thuế khu vực Tân Châu - An Phú) và Chiến (cựu Đội trưởng Đội Kiểm tra thuế - Chi cục Thuế khu vực huyện Tịnh Biên - Tri Tôn) bị truy tố về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.

Nội dung cáo trạng truy tố, năm 1990, Hải làm nhân viên thuế của Chi cục Thuế huyện Tân Châu. Năm 2000, Hải bị kỷ luật buộc thôi việc do lạm dụng tiền thuế, Hải ra làm kế toán cho nhiều DN. Đến năm 2015, lợi dụng chính sách thông thoáng trong quản lý, in ấn hóa đơn giá trị gia tăng của nhà nước, Hải, Định và Sơn thỏa thuận với Chiến là Đội trưởng Đội Kiểm tra thuế Chi cục thuế huyện Tri Tôn (nay là Chi cục Thuế khu vực Tịnh Biên - Tri Tôn) và thỏa thuận với Cao Sang (cán bộ thuế), Việt (Đội trưởng Đội Kiểm tra thuế Chi cục Thuế TX. Tân Châu, nay là Chi cục thuế khu vực Tân Châu - An Phú), để thành lập Doanh nghiệp tư nhân Thiên Thuận Đạt, Nguyễn Mộng, Công ty TNHH MTV Nam Thiên Đạt, Công ty TNHH MTV Phạm Phúc Ánh, Công ty TNHH MTV Thương mại dịch vụ An Lộc An Giang, Công ty TNHH Thiên Tân Đạt, chủ yếu đăng ký kinh doanh mua bán vật liệu xây dựng do Hải trực tiếp quản lý, điều hành.

Qua đó, thực hiện việc mua bán trái phép hóa đơn giá trị gia tăng cho Vui, Bình, Lan, Vũ, Châu, Thanh Sang và nhiều công ty, DN khác trong và ngoài tỉnh, giá bán hóa đơn từ 4-10% trên tổng doanh số chưa thuế ghi trên hóa đơn. Từ tháng 3/2015 đến 8/2016, Hải bán 401 hóa đơn giá trị gia tăng, Định bán 268 hóa đơn giá trị gia tăng. Sau khi trừ tiền mua hóa đơn đầu vào và chi phần trăm cho Chiến, Việt, Cao Sang, Hải hưởng lợi gần 700 triệu đồng.

Tại tòa án, bị cáo Bình (Công ty TNHH MTV Vạn Trường Thiệu) cho rằng, việc mua hóa đơn là do Hải đề nghị để hợp thức hóa hóa đơn đầu vào. Còn Hải phản bác lời khai của Bình, khai việc mua hóa đơn là Bình đề nghị. Bên cạnh đó, các bị cáo nhóm DN vẫn cho rằng, việc cơ quan chức năng buộc trách nhiệm các bị cáo đối với phần thuế thu nhập DN là không phù hợp (hơn 7,6 tỷ đồng) vì các DN thuộc trường hợp miễn thuế thu nhập DN.

Luật sư bào chữa cho các bị cáo đã đặt vấn đề với đại diện giám định Cục thuế tỉnh về việc này. Đại diện giám định thuế cho rằng, theo quy định của Chính phủ, các DN trên địa bàn khó khăn thì được hưởng chính sách ưu đãi về thu nhập DN. Tuy nhiên, các DN phải thỏa mãn các điều kiện là chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ. Ở đây, các DN đã sử dụng hóa đơn bất hợp pháp, nên không được loại trừ phần thuế thu nhập DN.

Liên quan vấn đề xác định thuế thu nhập DN, chủ tọa phiên tòa nêu ra vấn đề bất cập, áp dụng không đồng nhất giữa các địa phương. Chủ tọa đưa ra dẫn chứng văn bản của Chi cục Thuế TP. Hà Tiên (tỉnh Kiên Giang) gửi Công an tỉnh An Giang để xác định thuế của Công ty TNHH MTV Dương Đức Nhân. “Kết luận giám định ở An Giang cho rằng, hàng hóa bất hợp pháp thì không được miễn thuế, nhưng tại sao thuế ở địa bàn này khác, địa bàn kia khác?

Còn tại văn bản của Hà Tiên thể hiện thuế thu nhập DN là 10% theo địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Có nghĩa là họ chấp nhận miễn 10% cho công ty này, mặc dù sử dụng hóa đơn bất hợp pháp. Trong khi đó, An Giang căn cứ nội dung này để ra kết luận giám định thì có phù hợp, công bằng không?” - Chủ tọa chất vấn đại diện cơ quan giám định thuế.

Theo đó, sau khi xem xét toàn diện quá trình thẩm vấn công khai tại tòa, Hội đồng xét xử tuyên hoãn và trả hồ sơ cho cơ quan điều tra bổ sung làm rõ các vấn đề: Xác định lại mức tính thuế DN là 10% hay 20%; việc miễn thuế thu nhập DN và xem xét trường hợp các DN có dấu hiệu của tội trốn thuế nhưng hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.

NGUYỄN HƯNG