Trả lời khiếu nại của vợ chồng bà Trần Thị Thu Lan

Vợ chồng bà Lan trình bày: “Năm 2019, vợ chồng tôi là nguyên đơn trong vụ kiện tranh chấp quyền sử dụng đất (QSDĐ) và yêu cầu hủy giấy chứng nhận (GCN) QSDĐ đối với bị đơn là UBND huyện Châu Thành. Đất ruộng do ông bà tôi để lại, diện tích 6.817m², sau khi có luật “Người cày có ruộng”, phần đất này do 4 hộ khác canh tác. Sau đó, vợ chồng tôi trả thành quả lao động cho các hộ, nhận đất trực tiếp canh tác từ năm 1994. Nhưng chúng tôi hoàn toàn không hay biết UBND huyện Châu Thành cấp GCNQSDĐ cho bà Hà Thị Rớt (chị ông Bé) vào năm 1997. Năm 2018, tôi biết được việc này, nên làm đơn khiếu nại tại UBND xã và khởi kiện tại TAND huyện Châu Thành.

Tòa án không nhận đơn, cho rằng quá hạn khởi kiện. Tôi gửi đơn khởi kiện đến TAND tỉnh, nhưng cũng không được giải quyết, mà thẩm phán ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án của tôi, gây thiệt thòi quyền lợi của vợ chồng tôi. Tôi khiếu nại đề nghị giám đốc thẩm, nhưng vẫn không được giải quyết thấu tình đạt lý. Kính mong các cơ quan thẩm quyền xem xét giải quyết lại vụ án cho vợ chồng tôi”.

Được biết, quá trình giải quyết vụ án, TAND tỉnh ban hành Thông báo 171/2019/TB-TA, ngày 25-9-2019, yêu cầu vợ chồng bà Lan trình bày về việc khởi kiện khi đã hết thời hiệu. Ngày 1-10-2019, vợ chồng bà Lan có văn bản trình bày tương tự như trên. Theo Công văn 138/CV-TA, ngày 4-10-2019 của TAND huyện Châu Thành, tính đến ngày 4-10-2019, qua kiểm tra sổ nhận đơn và sổ thụ lý đơn thì đơn vị không nhận bất kỳ đơn khởi kiện nào đứng tên vợ chồng bà Lan, ông Bé.

Theo quy định của Luật Tố tụng hành chính thì đã hết thời hiệu khởi kiện, do vậy ngày 10-10-2019, thẩm phán thụ lý hồ sơ ra Quyết định 22/2019/QĐST-HC đình chỉ giải quyết vụ án hành chính về việc yêu cầu hủy GCNQSDĐ của vợ chồng bà Lan đối với UBND huyện Châu Thành và những người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan. Đương sự có quyền kháng cáo trong thời hạn 7 ngày kể từ ngày nhận được quyết định.

Phía Thừa phát lại tống đạt quyết định cho vợ chồng bà Lan, họ không nhận, nên đã niêm yết ngày 11-10-2019. Đến ngày 21-10-2019, vợ chồng bà Lan mới kháng cáo thì xem như kháng cáo quá hạn. TAND tỉnh đã làm thủ tục gửi TAND cấp cao tại TP. Hồ Chí Minh xem xét đơn kháng cáo quá hạn (kèm theo phần trình bày lý do kháng cáo quá hạn của vợ chồng ông Bé).

Sau khi nghiên cứu đơn đề nghị giám đốc thẩm của vợ chồng bà Lan, tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án, ngày 22-9-2021, TAND cấp cao tại TP. Hồ Chí Minh ra Thông báo 67/2021/TB-TA giải quyết. Theo đó, vợ chồng bà Lan khởi kiện yêu cầu TAND tỉnh hủy GCNQSDĐ số 02759 QSDĐ/aG do UBND huyện Châu Thành cấp ngày 1-10-1997 cho bà Hà Thị Rớt, diện tích 6.817m², số thửa 539, 585, 4166, 4200, tờ bản đồ số 04 tọa lạc tại ấp Cần Thuận (xã Cần Đăng, huyện Châu Thành). Vợ chồng bà Lan cho rằng, phần diện tích trên có nguồn gốc do cha mẹ để lại cho ông Bé và bà Rớt. Bà Rớt không canh tác nên phần đất này được lấy lại, chia cho 4 hộ khác canh tác.

Năm 1994, cả 4 hộ này trả lại đất cho bà Rớt để nhận thành quả lao động. Bà Rớt không đồng ý nhận đất, vợ chồng bà Lan đã trả cho 4 hộ tổng cộng 23 chỉ vàng 24K, nhận đất và canh tác liên tục cho đến nay. Tháng 2-2018, vợ chồng bà Lan biết UBND huyện Châu Thành cấp GCNQSDĐ cho bà Rớt từ năm 1997, nên khởi kiện yêu cầu hủy GCNQSDĐ.

Theo quy định tại Điểm a, Khoản 2, Điều 112 Luật Tố tụng hành chính, thời hiệu khiếu nại là 1 năm kể từ ngày người khởi kiện nhận được hoặc biết được quyết định hành chính. Tháng 2-2018, vợ chồng bà Lan biết UBND huyện Châu Thành đã cấp GCNQSDĐ cho bà Rớt, nhưng đến ngày 21-3-2019 mới khởi kiện, tức là đã quá 1 năm, nên đã hết thời hiệu khởi kiện.

Vợ chồng bà Lan cho rằng “đã khởi kiện vào tháng 1-2019 mà TAND huyện Châu Thành không nhận đơn”, nhưng không cung cấp được chứng cứ chứng minh đã khởi kiện trong thời hiệu. Tại Công văn 138/CV-TA, ngày 4-10-2019 của TAND huyện Châu Thành xác định, tòa án không nhận đơn của vợ chồng bà Lan. Như vậy, vợ chồng bà Lan khởi kiện vụ án hành chính khi đã hết thời hiệu khởi kiện mà không vì sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan, nên TAND tỉnh đình chỉ giải quyết vụ án là đúng theo quy định tại Điểm g, Khoản 1, Điều 143 Luật Tố tụng hành chính. Vì vậy, không có căn cứ kháng nghị đối với Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án hành chính 22/2019/QĐST-HC, ngày 10-10-2019 nêu trên.

Bài, ảnh: K.N