Tranh chấp quyền quản lý chùa Hang

Theo trình bày của vợ, chồng ông Trần Tâm Trí và bà Lê Cẩm Vân, trước đây chùa được ông Mai Văn Kế (ông ngoại bà Vân) quản lý, trông coi. Sau đó, quyền quản lý được chuyển giao về cho bà Mai Thị Y (dì ruột bà Vân) và bà Mai Thị Ô (mẹ bà Vân). Đến năm 1996, bà Ô mất, để lại chùa cho bà Vân tiếp quản. Do ở xa, vợ, chồng bà chỉ chạy lên, chạy xuống thăm chùa, còn bà Mai Thị Út (một người quen, không phải bà con trong gia đình) trông nom. Bà Út để cho bà Dương Thị Bần và ông Huỳnh Hoài Hiệp ở trong chùa. Nhưng họ không cho bà Vân vào cúng lễ; tổ chức lễ cúng không được trang nghiêm, có dấu hiệu vi phạm pháp luật, ảnh hưởng uy tín chùa và danh dự của gia đình bà. Sau đó, giữa vợ, chồng bà Vân lại phát sinh tranh chấp quyền quản lý chùa với bà Mai Thị Út và ông Mai Văn Mến. “Vừa qua, chùa được Liên hiệp các Hội UNESCO Việt Nam công nhận là “Không gian văn hóa tâm linh”, bản thân tôi là trụ trì. Trong chùa còn có mồ mả của ông, bà tôi. Tuy nhiên, địa phương lại không cho phép chúng tôi lưu trú qua đêm; niêm phong thùng tiền của chùa trái quy định; không can thiệp, giải quyết dứt điểm các phản ánh của tôi về an ninh trật tự khu vực chùa. Bên cạnh đó, địa phương yêu cầu chúng tôi giao chìa khóa chùa. Đề nghị cơ quan có thẩm quyền làm sáng tỏ vụ việc, xem xét quá trình xử lý của địa phương, đồng thời công nhận quyền quản lý, trông coi chùa cho chúng tôi để tiện việc hương khói, thờ cúng ông, bà” - vợ, chồng bà Vân yêu cầu.

Ngày 27-2-2016, Ban Thường trực UBMTTQVN xã Cô Tô tiếp nhận tranh chấp liên quan đến chùa Hang, giữa bà Vân và bà Bần. Bà Bần cho rằng, bà Y là mẹ nuôi của bà (cũng là bà nội nuôi của ông Hiệp). Năm 1995, bà Bần từ Sóc Trăng đến chùa Hang, ở lại trực tiếp trông nom, quản lý chùa đến nay. Địa phương có ý kiến: bà Vân và dòng họ đến chùa để viếng, tổ chức cúng lễ phải thực hiện theo đúng phong tục và quy định của pháp luật; bà Bần được tiếp tục ở lại trong chùa để quản lý, trông nom chùa trong quá trình các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xem xét và giải quyết theo trình tự. Ngày 4-1-2017, địa phương chấp thuận cho bà Vân và chùa Hang làm lễ cúng ông bà, đồng thời đề nghị bà cung cấp thêm giấy tờ có liên quan đến chùa. Bà Vân cung cấp giấy ủy quyền thân nhân người có công với cách mạng (bà Y) để kê khai và hưởng trợ cấp theo Nghị định 59 ngày 4-6-2003 của Chính phủ. Sau đó, bà cung cấp một bản sao giấy ủy quyền khác y hệt giấy ủy quyền cũ, nhưng có thêm mục 3 “Di sản chùa Hang Cô Tô - Tri Tôn”. Liên hệ với địa phương nơi chứng thực bản sao, được biết giấy ủy quyền cung cấp sau không chính xác so với bản gốc.

Đến ngày 20-2-2017, xảy ra tranh chấp giữa bà Út với bà Vân về việc chùa Hang thuộc về bà Vân hay là thuộc về dòng họ Mai. Hai tháng sau, ông Mai Văn Mến từ Hòn Đất (Kiên Giang) đến, trình bày bản thân ông là cháu nội của ông Kế, xin được tiếp nhận hoặc ủy quyền thừa kế thờ cúng tại chùa. Lời trình bày này được một số nhân chứng, người hiểu biết về nguồn gốc chùa Hang xác nhận. Địa phương 2 lần tổ chức mời các bên đến trao đổi, bà Vân không đến. Lần thứ 3, địa phương động viên họ hòa giải, cùng nhau quản lý, trông nom chùa, nhưng họ không đồng ý.

Theo ông Đặng Quốc Tuấn, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Cô Tô, chùa Hang có từ lâu đời, do nhiều phật tử đóng góp xây dựng, chứ không của riêng cá nhân nào. Về việc chùa được công nhận “Không gian văn hóa tâm linh”, UBND xã không được cơ quan thẩm quyền liên hệ, thông tin, chỉ thấy giấy chứng nhận do phía bà Vân cung cấp. Quá trình các lần mở thùng tiền cúng đều có sự chứng kiến của nhiều người dân và người trong cuộc, có lập biên bản và chữ ký các bên. Số tiền trên bàn giao cho vợ, chồng bà Vân, dùng để đóng tiền điện và các khoản chi khác của chùa. Ông Huỳnh Văn Ngoan, Trưởng Công an xã Cô Tô thông tin thêm: “Ngày 6-3 vừa qua, thực hiện chỉ đạo của Đảng ủy, UBND xã, chúng tôi mời vợ, chồng bà Vân đến làm việc. Qua đó, đề nghị họ bàn giao chìa khóa chùa cho UBMTTQVN xã quản lý. Đến khi việc tranh chấp được giải quyết, địa phương sẽ bàn giao chìa khóa lại cho người được chấp thuận quản lý chùa. Tuy nhiên, họ không đồng ý rời khỏi chùa, không giao chìa khóa; đồng thời ghi rõ ý kiến vào biên bản làm việc và không ký tên”.

Theo ông Tuấn, UBMTTQ, Công an xã thực hiện đúng theo chỉ đạo của cấp trên; không bao che, dung túng hoặc làm bất lợi cho bên nào. Quan điểm của Đảng ủy, UBND xã là đề nghị đôi bên hợp tác cùng quản lý chùa. Nếu vẫn còn xảy ra tranh chấp, địa phương sẽ không giao quyền quản lý chùa cho họ, mà tìm người khác có tâm huyết, đủ điều kiện quản lý chùa. Trong thời gian này, địa phương không cấp phép tạm trú trong chùa cho bất kỳ ai; đồng thời cử lực lượng giám sát, kiểm tra, đảm bảo an ninh trật tự khu vực chùa.

Bài, ảnh: KHÁNH HƯNG