Vì sao yêu cầu người dân cung cấp thông tin sở hữu nhà ở?

Theo dự thảo, cả tổ chức và cá nhân tại Việt Nam và nước ngoài phải cung cấp các trường dữ liệu gồm thông tin nhận diện (họ tên, số định danh, giấy tờ pháp lý), thông tin nhà ở sở hữu như loại hình nhà, địa chỉ, diện tích, số lượng, thời hạn và hình thức sở hữu, tình trạng pháp lý. 

Dự thảo cũng bổ sung dữ liệu liên quan đến thụ hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở, gồm thông tin định danh, loại hình thụ hưởng như nhà ở xã hội, nhà cho người có công, nhà cho hộ nghèo, cận nghèo…, số lượng và thời gian được thụ hưởng.

Bộ Xây dựng cho rằng quy định mới sẽ nâng cao chất lượng dữ liệu, góp phần minh bạch thị trường và hỗ trợ việc điều tiết cung – cầu để đáp ứng nhu cầu chính đáng của người dân.

Nhiều chuyên gia đánh giá chủ trương thu thập dữ liệu là cần thiết để hướng đến một thị trường bất động sản minh bạch, lành mạnh. Việc xây dựng cơ sở dữ liệu đầy đủ và xác thực sẽ giúp công khai hóa thông tin về nguồn cung, cầu, giao dịch và giá cả, từ đó giảm thiểu đầu cơ, thổi giá, tạo "sốt ảo" và hạn chế nguy cơ đóng băng thị trường.

Một chuyên gia nhận định: "Nếu có dữ liệu đầy đủ, rủi ro khi người dân mua phải bất động sản không rõ pháp lý hoặc đang tranh chấp sẽ giảm đáng kể. Nhà nước cũng thuận lợi hơn trong quản lý thuế, chống rửa tiền và kiểm soát dòng vốn đầu tư".

Tuy vậy, TS Phạm Viết Thuận, Viện trưởng Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường TP HCM, nhận định việc yêu cầu kê khai dữ liệu nhà ở như dự thảo đưa ra là "chưa khả thi về mặt quản lý nhà nước".

Ông lập luận rằng hiện công tác thống kê và quản lý đất đai được thực hiện theo thửa đất và tờ bản đồ, do Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp cùng Bộ Công an trong làm sạch dữ liệu. "Mục tiêu quản lý đất đai cơ bản là quản lý dữ liệu từ các thửa đất, số tờ, số thửa chứ không phải từ căn nhà trên đất" - ông nói.

Theo TS Thuận, việc thống kê dữ liệu nhà ở là bất khả thi bởi Việt Nam có hàng chục loại nhà với tình trạng pháp lý khác nhau: nhà tạm, nhà không phép, sai phép, nhà có sổ, không sổ, nhà tranh chấp, nhà vô chủ… Việc xây dựng dữ liệu dân cư dựa trên nhà ở sẽ dẫn đến trùng lặp, thiếu chính xác và chồng chéo giữa các cơ quan. 

Ông đề xuất dữ liệu dân cư cần được tập trung về một đầu mối là Bộ Nông nghiệp và Môi trường – nơi đang quản lý dữ liệu đất đai thống nhất. "Bộ Xây dựng nên ưu tiên hoàn thiện quy trình cấp phép xây dựng, hướng dẫn đăng ký nhà ở trên nền tảng số gắn với dữ liệu lô – thửa thay vì đi thống kê nhà" - ông kiến nghị.

Theo ông, Nhà nước đang trong giai đoạn làm sạch dữ liệu quốc gia và dữ liệu dân cư, trong đó lấy thửa đất làm gốc. Vì vậy, nên tránh phân tán dữ liệu sang nhiều cơ quan, và chỉ sau khi dữ liệu đất đai hoàn chỉnh mới triển khai đồng bộ các nội dung liên quan đến nhà ở sẽ hợp lý hơn.

Theo Báo Người Lao Động