Việt Nam cấy ghép thành công tim nhân tạo bán phần thế hệ thứ 3

Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 vừa thực hiện thành công ca ghép tim nhân tạo bán phần thế hệ thứ 3 lần đầu tiên tại Việt Nam

Giải pháp cho những người chờ ghép tim

Tháng 3/2025, bệnh nhân nữ H.T.X (46 tuổi) nhập Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 và được các bác sĩ chẩn đoán, bệnh nhân bị suy tim phân suất tống máu giảm nặng (EF chỉ còn 19%) do bệnh cơ tim giãn, cùng với các biến chứng nguy hiểm như nhồi máu não cũ và tắc động mạch dưới đòn phải.

Theo lời kể của người bệnh, chị được chẩn đoán suy tim giai đoạn cuối và điều trị bằng các thuốc tốt nhất trong nhiều năm nhưng tình trạng sức khỏe vẫn không cải thiện, có những cơn khó thở cấp, tràn dịch màng phổi số lượng nhiều, phải nhập viện cấp cứu. 

Bệnh nhân đã được hội chẩn cả trong nước và quốc tế, đồng thời có chỉ định cấy ghép thiết bị hỗ trợ thất trái (LVAD - Left Ventricular Assist Device) thế hệ thứ 3 - là thế hệ mới nhất nhằm thay thế chức năng bên trái của quả tim. 

Thiết bị hoạt động như một chiếc bơm cơ học, bơm máu từ tim đến động mạch chủ, với cấu tạo và cơ chế hoạt động đặc biệt, tối ưu được dòng máu bơm ra, đồng thời giảm thiểu các nguy cơ huyết khối, tan máu; thiết bị có dây nối với pin bên ngoài cơ thể và đã được chứng minh làm kéo dài thời gian cũng như chất lượng cuộc sống vượt trội cho người bệnh suy tim giai đoạn muộn.

Sau 2 tuần cấy ghép, bệnh nhân đã đi lại, sinh hoạt cá nhân hoàn toàn ổn định và chuẩn bị xuất viện.

Ca phẫu thuật đầu tiên này tại Việt Nam do các bác sĩ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 thực hiện dưới sự hướng dẫn của GS. Jan D.Schmitto – Chủ tịch Hội Tuần hoàn cơ học châu Âu, chuyên gia hàng đầu thế giới và là người đầu tiên trên thế giới cấy thành công LVAD- Heart Mate3 điều trị một bệnh nhân suy tim giai đoạn cuối năm 2014. Đến nay, sau 11 năm, bệnh nhân vẫn sinh hoạt bình thường. 

Ca phẫu thuật được tiến hành tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 trong 4 giờ. Đến nay, sau 2 tuần cấy ghép, bệnh nhân đã đi lại, sinh hoạt cá nhân hoàn toàn ổn định và đang được hướng dẫn theo các quy trình chăm sóc chuyên môn để sẵn sàng xuất viện.

Sự thành công của ca bệnh này là dấu ấn quan trọng, đưa y học Việt Nam tiến gần với các nền y học tiên tiến trên thế giới.

Theo TS Đặng Việt Đức, Phó Viện trưởng Viện Tim mạch, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, thiết bị hỗ trợ thất trái thế hệ thứ 3 (LVAD- Heart Mate3) đang là một trong những kỹ thuật tiên tiến nhất, kỹ thuật cao nhất trong lĩnh vực tim mạch, đặc biệt trong điều trị các bệnh nhân suy tim nặng. 

Với khả năng hỗ trợ, thay thế chức năng bơm máu của tâm thất trái, thiết bị sẽ làm cải thiện lưu lượng máu đến các cơ quan trong cơ thể, giúp bệnh nhân duy trì cuộc sống bình thường. 

Nhân rộng và phát triển kỹ thuật hiện đại

Suy tim là giai đoạn cuối của các bệnh lý tim mạch, có tỷ lệ tử vong cao nhất trên thế giới, cao hơn cả bệnh lý ung thư và đột quỵ. Khoảng 50% bệnh nhân suy tim không sống quá 5 năm sau khi được bác sĩ chẩn đoán. Với bệnh nhân suy tim giai đoạn cuối, con số này còn cao hơn, với tiên lượng sống trung bình khoảng 6-12 tháng, tỷ lệ tử vong trên 75% sau 1 năm.

Trước đây, thiết bị hỗ trợ thất trái sử dụng như một phương pháp điều trị bắc cầu giúp kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân suy tim, trong khi chờ đợi một cơ hội ghép tim thích hợp.

Thiết bị LVAD - Heart Mate 3 được cấy ghép thành công đầu tiên tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 có những tính năng vượt trội, được chứng minh bằng các nghiên cứu đa trung tâm trên thế giới với tỉ lệ sống trên 5 năm lên tới 76%. 

Đây là thiết bị hỗ trợ thất trái duy nhất trên thế giới hiện nay được các Hiệp hội tim mạch công nhận như một giải pháp điều trị thay thế lâu dài khi chưa có tim ghép. 

Thành công này mở ra cơ hội cho hàng nghìn người bệnh suy tim giai đoạn cuối, vì đối với nhóm bệnh nhân này, giải pháp cuối cùng là chờ ghép tim, trong khi nguồn tạng hiến vô cùng ít ỏi so với số người chờ ghép.

Đây là ca ghép đầu tiên thành công do chính các bác sĩ trẻ của Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 thực hiện dưới sự hướng dẫn của các giáo sư quốc tế. Việc thực hiện thành công ca cấy ghép này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lĩnh vực phẫu thuật tim mạch nước nhà, khẳng định năng lực chuyên môn vững vàng cùng chiến lược đầu tư, chỉ đạo đúng đắn trong chiến lược phát triển kỹ thuật cao của Bệnh viện. 

Đây cũng là tiền đề để nhân rộng và lan tỏa mô hình phát triển kỹ thuật không chỉ giới hạn trong một số chuyên ngành mũi nhọn mà đẩy mạnh tất cả các chuyên ngành khác, thúc đẩy sự kết nối đa chuyên khoa trong nghiên cứu khoa học và ứng dụng kỹ thuật tiên tiến để đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu khám, điều trị của người bệnh.

Đảng uỷ, Ban Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã quyết định đầu tư, chi trả trên 5 tỷ đồng/bệnh nhân cho những người bệnh đầu tiên thực hiện cấy ghép tim nhân tạo bán phần.

Được biết, trên thế giới đã có hàng nghìn trường hợp được cấy ghép thành công tim nhân tạo bán phần nói chung và thiết bị Heartmate 3 nói riêng. Nhiều bệnh nhân sống được tới 15 năm và hiện nay LVAD không chỉ là cầu nối cho những bệnh nhân chờ ghép tim mà có thể là biện pháp điều trị đích cho những bệnh nhân suy tim.

Can thiệp tim mạch là một trong những chuyên ngành mũi nhọn mà Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 định hướng tập trung phát triển trong thời gian tới. Để thực hiện thành công ca cấy ghép này, Bệnh viện đã chủ động định hướng chiến lược, chọn trung tâm hàng đầu thế giới về kỹ thuật này là Bệnh viện Đại học Y Hannover (Đức), với kíp gồm 4 bác sĩ (2 bác sĩ ngoại tim mạch, 1 bác sĩ hồi sức tim mạch và 1 bác sĩ gây mê) được Bệnh viện cung cấp toàn bộ kinh phí trong thời gian học tập tại đây, dưới sự hướng dẫn trực tiếp của GS. Jan D.Schmitto - Giáo sư hàng đầu thế giới về thực hiện kỹ thuật này và là người thực hiện ca đầu tiên trên thế giới. 

Bệnh viện cũng đã cử 1 bác sĩ hồi sức tim mạch sang Bệnh viện St Vincent's Sydney tại Úc - nơi vừa thực hiện thành công ca cấy ghép tim nhân tạo toàn phần BiVACOR đầu tiên cách đây vài tháng và 1 bác sĩ ngoại tim mạch học tập 2 năm tại Trung tâm tim mạch quân đội - Đức.

Định hướng đến năm 2030, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đặt mục tiêu sẽ là đơn vị tiên phong trong các kỹ thuật y khoa tiên tiến nhất của thế giới, sau đó làm chủ và chuyển giao cho các bệnh viện khác trong nước; đến năm 2035 là bệnh viện số 1 của Việt Nam. Tỷ lệ chuyên gia đầu ngành toàn quốc chiếm từ 20-30% tổng số cán bộ y tế của Bệnh viện...

Theo HIỀN MINH (Chính phủ)