Xây dựng mô hình di sản kết nối gắn với các hành trình du lịch để phát triển cộng đồng

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa có quyết định 3510/QĐ-BVHTTDL về phê duyệt Dự án “Xây dựng mô hình di sản kết nối gắn với các hành trình du lịch để phát triển cộng đồng các dân tộc thiểu số có di sản tương đồng”.

Chú thích ảnh

Nghệ nhân gốm Bàu Trúc tại Làng gốm Chăm Bàu Trúc, xã Ninh Phước, tỉnh Khánh Hòa. Ảnh: Thanh Hà/TTXVN

Nội dung triển khai bao gồm hai Dự án, đó là: Xây dựng mô hình kết nối di sản văn hóa phi vật thể “Nghề thủ công truyền thống của người Chăm” trong hành trình du lịch di sản Bàu Trúc - Mỹ Nghiệp (xã Ninh Phước, tỉnh Khánh Hòa). Đơn vị chủ trì là Cục Di sản văn hóa và thời gian thực hiện là quý IV năm 2025. Các thành phần tham gia là báo cáo viên, các nghệ nhân và những người thực hành thuộc cộng đồng chủ thể di sản văn hóa phi vật thể.

Bên cạnh đó là xây dựng mô hình kết nối di sản văn hóa phi vật thể “Nghề làm gốm của người Chăm” trong hành trình du lịch di sản Bình Đức - Bình Tiến (xã Bắc Bình, tỉnh Lâm Đồng). Đơn vị chủ trì là Cục Di sản văn hóa và thời gian thực hiện là quý IV năm 2025. Các thành phần tham gia là các báo cáo viên, nghệ nhân, người thực hành thuộc cộng đồng chủ thể di sản văn hóa phi vật thể “Nghề làm gốm của người Chăm” tại xã Bắc Bình, tỉnh Lâm Đồng.

Mục đích thực hiện các Dự án nêu trên nhằm phát huy tối đa hiệu quả nguồn lực đầu tư từ nhà nước, xã hội và cộng đồng, kết hợp hài hòa các nguồn lực nội sinh nhằm bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa của các cộng đồng dân tộc thiểu số có di sản tương đồng, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân địa phương.

Bên cạnh đó là nâng cao nhận thức, ý thức trân trọng và tự hào về di sản văn hóa trong cộng đồng về công tác bảo vệ và phát huy bản sắc văn hóa của các dân tộc thiểu số, đồng thời quảng bá rộng rãi hình ảnh nghề thủ công truyền thống của người Chăm đến du khách trong và ngoài nước, biến di sản thành một sản phẩm du lịch văn hóa đặc sắc.

Việc xây dựng các mô hình cũng nhằm tăng cường liên kết giữa các địa phương có di sản tương đồng, góp phần hình thành tuyến du lịch văn hóa liên vùng. Thông qua mô hình, người dân, nghệ nhân có thể tự tin giới thiệu sản phẩm, sáng tạo mẫu mã, kết hợp truyền thống với nhu cầu du lịch hiện đại.

Không chỉ dừng ở hai địa phương thí điểm, mô hình hứa hẹn được nhân rộng ra các vùng có di sản tương đồng, hình thành mạng lưới du lịch di sản liên tỉnh. Điều này sẽ giúp các cộng đồng dân tộc thiểu số có cơ hội giao lưu, trao đổi kỹ năng, quảng bá sản phẩm và cùng phát triển. Khi người dân được tham gia, hưởng lợi và tự hào về giá trị văn hóa của mình, di sản mới thực sự “sống” và có sức lan tỏa.

Trên thực tế, nghề gốm nói riêng, một số nghề truyền thống khác nói chung người Chăm đang đối mặt với nhiều thách thức: Nhiều nghệ nhân cao tuổi, thiếu người kế nghiệp, không gian sản xuất thu hẹp, sản phẩm thủ công đang phải cạnh tranh với các sản phẩm cùng kiểu dáng làm bằng các vật liệu như inox, nhôm, nhựa… Dự án trên hy vọng giúp duy trì “mạch sống” của di sản, đồng thời trao quyền cho cộng đồng tự chủ, có nhiều cơ hội xây dựng nền du lịch bền vững từ chính sức mạnh văn hóa…

Theo TTXVN