Ẩm thực từ hoa… ngon

14/10/2025 - 08:00

 - Với người dân miền Tây Nam bộ, bông điên điển, so đũa, bông súng, thiên lý… được xem là nguyên liệu để chế biến những món ăn phổ biến và độc đáo.

Bông so đũa. Ảnh: NGUYỄN HƯNG

Từ những loại bông này, có nhiều món ăn ngon được người dân sáng tạo, mang hương vị rất đặc trưng, tinh tế nồng đượm. “Mùa nước lên điên điển trổ bông” - một câu hát trong bài “Hồn quê” do nhạc sĩ Thanh Sơn sáng tác nhắc rằng khi điên điển trổ bông cũng là lúc báo hiệu mùa nước nổi về. Điên điển được mọi người nhớ đến là loại bông đặc sản của miền sông nước mà bất cứ ai nếu ăn rồi sẽ không quên. Mỗi năm, mùa nước nổi về từ tháng 8 đến tháng 10, dễ dàng bắt gặp chúng nở rộ trên các con đường, cánh đồng mênh mông nước.

Chị Ngọc Huyền, 37 tuổi, ngụ xã Phú Tân cho biết: “Bông điên điển khi nở có màu vàng rất đẹp dễ thu hút người nhìn nên mỗi khi đi hái thì tôi phải ngắm chúng một lúc. Bông điên điển ăn rất thơm, ngon, giòn, đắng nhẹ chế biến món gỏi chua bông điên điển, điên điển xào tép, trộn gỏi… đều ngon. Nhưng ngon nhất phải kể đến món canh chua bông điên điển cá linh, mang mùi vị đặc trưng của món ăn vùng sông nước”. Nhiều năm nay, bông điên điển có giá trị kinh tế cao, đồng thời tạo thu nhập cho người dân khi mùa nước nổi về.

Không chỉ bông điên điển nở trong mùa nước, bông súng cũng phát triển không kém phần mạnh mẽ trên những cánh đồng ngập nước. Bông súng có thân mềm, khi chế biến phải tước bỏ phần vỏ, rửa sạch... Bông súng thích hợp chế biến các món lẩu, canh chua. Ngoài ra, bông súng có thể làm món rau sống hay trộn gỏi tôm thịt, ngâm giấm làm dưa… Khi bông súng hòa cùng điên điển thì cả hai trở thành món ngon đặc sản hấp dẫn của người miền Tây Nam bộ.

Ngày nay, bông so đũa cũng được làm nguyên liệu chế biến nhiều món ăn độc đáo, với mùi vị khá đặc trưng. Loại bông này có vị hơi đắng nhưng lạ miệng, có thể dùng ăn kèm lẩu mắm hoặc dùng nấu canh chua với cá rô, cá lóc rất hấp dẫn. Loài bông này thường chỉ nở từ tháng 10 đến tháng 12, vừa có thể làm cây cảnh vừa có giá trị dinh dưỡng cao. Vào mùa, người ta thường hái những bông tươi từ sáng sớm, nhặt bỏ cuống sau đó rửa rồi chế biến thành những món canh chua cá rô, cá lóc, cá linh hoặc làm lẩu chua cùng một số loại rau khác…

 “Do cây so đũa trồng rất dễ nên thường những nhà ở quê, hay có đất trống thì đều trồng một vài cây cho đẹp trước sân nhà, rồi tiện tay hái bông ăn luôn. Người xưa ở quê thường luộc bông so đũa, chấm với nước mắm kho quẹt hoặc luộc chung với các loại rau khác ăn giải nhiệt trong mùa hè oi bức, là món khoái khẩu của nhiều người nhưng ngày nay cây so đũa không được trồng nhiều nên rất ít người trẻ biết đến”, anh Thanh Hùng, 58 tuổi, ngụ xã Mỹ Đức chia sẻ.

Bên cạnh những loại bông đặc trưng theo mùa, chúng ta không thể không nhắc tới các loại có quanh năm như chuối. Hoa chuối thường được dùng để chế biến các món gỏi, nấu canh chua, hoặc dùng làm rau ăn kèm đều rất ngon. Những món ăn chế biến từ bắp chuối đều rất dân dã, quen thuộc, đa dạng. Ngày nay, bắp chuối cũng mang lại nhiều lợi nhuận cho người dân làm vườn. Với gần 20 công đất làm vườn, anh Nguyễn Hữu Phước, 53 tuổi, ngụ xã Ô Lâm, trồng xen thêm gần 100 gốc chuối, đem lại thu nhập khá cho gia đình.

Còn rất nhiều loại hoa khác được làm nguyên liệu chế biến thành món ngon trên bàn ăn, từ đó cho thấy nhiều loài hoa không chỉ đẹp mà còn góp phần làm phong phú thêm nền ẩm thực của Việt Nam.

NGUYỄN HƯNG