Báo chí - tiếng nói phản biện và cầu nối niềm tin trong kỷ nguyên mới

Tiếng nói của Nhân dân và dư luận xã hội

Lịch sử báo chí Việt Nam đã chứng minh, từ những ngày đầu cách mạng cho đến nay, báo chí luôn đồng hành cùng dân tộc, là tiếng nói trung thực, phản ánh mọi mặt đời sống xã hội. Báo chí không chỉ đưa tin về những thành tựu rực rỡ, những đổi thay tích cực mà còn dũng cảm chỉ ra những bất cập, tồn tại, những vấn đề gai góc cần được giải quyết. Đây chính là yếu tố quan trọng tạo nên sức mạnh phản biện của báo chí.

Phản biện xã hội thông qua báo chí là quá trình thu nhận, phân tích và phản ánh tiếng nói, nguyện vọng chính đáng của các tầng lớp nhân dân. Đó là những ý kiến đóng góp tâm huyết về chính sách, pháp luật; là những bức xúc về tệ nạn xã hội, tiêu cực, tham nhũng; là những trăn trở về các vấn đề kinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế… Bằng cách lắng nghe và truyền tải những thông tin này, báo chí tạo ra một kênh giao tiếp 2 chiều giữa người dân và các cấp chính quyền, giúp lãnh đạo Đảng và Nhà nước nắm bắt kịp thời tâm tư, nguyện vọng của quần chúng, từ đó đưa ra những quyết sách phù hợp, sát thực tiễn.

Một bài báo chất lượng, có tính phản biện cao không chỉ đơn thuần là “vạch lá tìm sâu” mà là sự phân tích sâu sắc, đa chiều, có căn cứ khoa học, nhằm đưa ra những giải pháp mang tính xây dựng. Nó không chỉ là “báo cáo” thực trạng, mà còn là “hiến kế” cho tương lai. Khi báo chí thực hiện tốt vai trò này, sẽ tạo ra một dư luận xã hội tích cực, hướng đến những giá trị chân – thiện – mỹ, đấu tranh chống lại cái xấu, cái lạc hậu, đồng thời cổ vũ, nhân rộng những điển hình tiên tiến, những hành động đẹp. Sự lan tỏa của dư luận xã hội lành mạnh sẽ tạo ra áp lực nhất định, thúc đẩy các cơ quan chức năng phải vào cuộc, giải quyết vấn đề một cách rốt ráo, triệt để, góp phần làm lành mạnh môi trường xã hội.

Thúc đẩy sự đồng thuận xã hội

Trong một xã hội đa dạng, phức tạp, sự đồng thuận xã hội là yếu tố then chốt để duy trì sự ổn định và phát triển. Báo chí, với khả năng lan tỏa thông tin nhanh chóng và rộng khắp, đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và củng cố sự đồng thuận này. Khi báo chí phản ánh trung thực, khách quan và có trách nhiệm về các vấn đề xã hội sẽ giúp mọi người dân hiểu rõ hơn về những khó khăn, thách thức mà đất nước đang đối mặt, cũng như những nỗ lực, quyết tâm của Đảng và Nhà nước trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Đặc biệt, trong bối cảnh toàn cầu hóa và bùng nổ thông tin như hiện nay, khi các luồng thông tin trái chiều, thậm chí là thông tin sai lệch, xuyên tạc có thể dễ dàng lan truyền, vai trò của báo chí chính thống càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Báo chí cung cấp thông tin chính xác và định hướng dư luận, giúp người dân phân biệt đúng sai, nhận diện âm mưu của các thế lực thù địch nhằm chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Bằng cách bảo vệ chân lý, vạch trần những luận điệu xuyên tạc, báo chí góp phần giữ vững ổn định chính trị, xã hội, tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển.

Củng cố niềm tin của dân với Đảng

Kỷ nguyên mới đặt ra những yêu cầu cao hơn đối với vai trò của báo chí trong việc củng cố niềm tin giữa Đảng và Nhân dân. Niềm tin là tài sản vô giá, là sức mạnh nội sinh giúp đất nước vượt qua mọi khó khăn, thử thách. Khi báo chí thực hiện tốt vai trò phản biện xã hội, nó sẽ trực tiếp đóng góp vào việc củng cố niềm tin này. Một mặt, khi báo chí dũng cảm lên tiếng trước những sai phạm, tiêu cực trong bộ máy, trước những hành vi nhũng nhiễu, cửa quyền của một bộ phận cán bộ, đảng viên, điều đó thể hiện sự kiên quyết của Đảng trong công cuộc chỉnh đốn, tự phê bình và phê bình. Người dân sẽ thấy rằng Đảng thực sự lắng nghe, thực sự hành động để làm trong sạch bộ máy, bảo vệ lợi ích chính đáng của Nhân dân. Điều này củng cố thêm niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, vào con đường mà Đảng và Nhân dân đã lựa chọn.

Mặt khác, báo chí cũng là kênh hiệu quả để truyền tải những chủ trương, đường lối đúng đắn của Đảng, những thành quả nổi bật trong công cuộc đổi mới. Khi người dân được tiếp cận thông tin một cách đầy đủ, minh bạch về những nỗ lực của Đảng trong việc cải thiện đời sống Nhân dân, phát triển kinh tế, giữ vững độc lập, chủ quyền quốc gia, họ sẽ càng tin tưởng hơn vào sự lãnh đạo của Đảng. Những tấm gương sáng, những điển hình tiên tiến trong học tập, lao động, sản xuất do báo chí phát hiện và lan tỏa, góp phần tạo nên nguồn năng lượng tích cực, củng cố niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước.

Song, để thực hiện tốt vai trò này, báo chí cũng cần tự hoàn thiện mình. Điều đó đòi hỏi đội ngũ những người làm báo phải luôn giữ vững bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp, không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Mỗi nhà báo phải là một chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng, văn hóa, luôn tâm huyết với nghề, dũng cảm đấu tranh vì sự thật, vì công lý, vì lợi ích của Nhân dân và đất nước. Đồng thời, cần có cơ chế khuyến khích, bảo vệ những nhà báo dũng cảm, chân chính trong quá trình thực hiện sứ mệnh phản biện xã hội.

Trong kỷ nguyên mới, vai trò của báo chí trong việc phản biện xã hội không chỉ là một đòi hỏi tất yếu mà còn là một động lực quan trọng để xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Bằng việc trở thành tiếng nói của Nhân dân, tạo dư luận tích cực và thúc đẩy sự đồng thuận, báo chí góp phần không nhỏ vào việc tăng cường và củng cố vững chắc niềm tin giữa Đảng với Nhân dân, tạo nên sức mạnh tổng hợp để đất nước ta vươn mình mạnh mẽ, vững vàng tiến bước trên con đường phát triển.

THU THẢO