Đại đoàn kết trên quỹ đất công - Bài 2: Nụ cười an cư

Bà Nguyễn Thị Hồng Mai vui vẻ bên chiếc tivi mới. Ảnh: GIA KHÁNH

Trong căn nhà số 3C khu đại đoàn kết khóm Trung Hưng, phường Mỹ Thới, bà Nguyễn Thị Hồng Mai đang ngắm nghía chiếc tivi mới. Bước vào tuổi 80, bà thấy cuộc đời bình an nhất là gần 10 năm nay, từ khi được xét vào ở khu nhà này. “Hồi nhỏ, tôi sống trong cảnh nhà lụp xụp với cha mẹ, anh chị đông đúc. Lớn lên, có gia đình riêng thì cũng vất vả, không thể nào mua được đất, nhà. Chồng mất, tôi lo cho 5 đứa con, trong đó đứa con gái thứ ba bị tâm thần. Sau này, các con trưởng thành, đều có cảnh khổ riêng. Thành ra, không đứa nào giúp tôi được”, bà Mai kể.

Suốt thời gian dài, mẹ con bà Mai ở trong căn nhà ván gỗ tạm bợ do một chùa thương tình cho mượn đất. Nhà thì dần xuống cấp, mẹ con bà thì dần già đi, ước mơ có nhà đất ngày một tắt dần. Bà chỉ có tiền trợ cấp người cao tuổi 500.000 đồng/tháng. Con gái Nguyễn Thị Kim Chi được hưởng trợ cấp khuyết tật 720.000 đồng/tháng. Cộng 2 khoản tiền ấy, mẹ con bà Mai gói ghém sống qua ngày.

Một ngày của năm 2018, bà Mai được cán bộ địa phương hỏi: “Bà có nguyện vọng nhận nhà đại đoàn kết không?”. Lúc đầu, bà hơi ngần ngại vì sợ cảnh sống tập thể, nhiều điều bất tiện, mẹ con bà lại đơn chiếc, góa bụa. Nhưng rồi, những mảnh sàn nhà rệu rã dưới chân thúc giục bà rời đi, tránh cảnh nhà sập đổ bất cứ lúc nào. Căn nhà số 3C là căn nhà cuối cùng còn trống trong dãy 26 căn đại đoàn kết này, đón mẹ con bà Mai vào thành tổ ấm mới.

Rồi người mẹ 80 tuổi và người con 60 tuổi có thêm nhiều người hàng xóm thân thiết. Dưới mái nhà kiên cố, bà yên tâm nấu cơm, thảnh thơi sống cùng con. “Tiền điện, nước hằng tháng chỉ khoảng 100.000 đồng, tôi lo được. Chỗ nào hư thì tôi kêu thợ lại sửa. Mấy tháng nay, tivi  cũ bị hư, có đứa cháu họ thương tình mua cho tivi mới 40inch. Cuộc sống tôi giờ ổn lắm!”, bà Mai cười thật tươi trong nắng chiều.

Anh Khâu Thanh Quí - Phó trưởng khóm Trung Hưng cho biết, toàn khóm có 852 hộ, hơn 3.440 nhân khẩu. Riêng 26 hộ trong khu nhà này khoảng 70 nhân khẩu, sinh sống từ thời điểm được cấp nhà đến nay, không ai xê dịch. “Xác định đây là khu dân cư đặc biệt, đời sống bà con khó khăn nên mỗi khi có nhà hảo tâm hỗ trợ quà, khóm đều ưu tiên phát cho bà con ở đây trước, còn lại mới chia cho các hộ dân khác”, anh Quí khẳng định.

Ở vùng đầu nguồn Phú Hữu, ông Trần Minh Châu (sinh năm 1972) cũng hạnh phúc trong căn nhà số 12 khu dân cư đại đoàn kết Phú Thành. Ông nhớ mãi ngày 2/9/2023, cả gia đình ông chính thức rời bỏ cảnh ăn nhờ, ở đậu, dọn vào căn nhà riêng của mình. “Vợ chồng tôi đều bị sốt bại liệt từ nhỏ. Hai chân tôi teo tóp, đi lại khó khăn nhưng dù sao vẫn còn đứng được. Vợ tôi chỉ có thể di chuyển bằng cách bò. Năm 42 tuổi, duyên nợ khiến chúng tôi gặp nhau, có được đứa con gái khỏe mạnh, đang học lớp 5. Nhưng cả nhà 3 người phải sống tạm dưới sàn nhà của gia đình bên vợ. Mỗi ngày đi bán vé số, tôi hay đùa: Chừng nào trúng số đặc biệt mới có thể mua đất cất nhà. Đùa vậy thôi, chứ lòng tôi đau xót lắm!”, ông Châu nhớ lại.

Vậy mà, ông “trúng số” thật! Tháng 3/2023, địa phương rà soát, cho biết đang bố trí khu nhà dành cho những hộ dân như ông. Chỉ 3 - 4 tháng sau, căn nhà 4m x 10m, xây dựng hoàn thiện, điện, nước đầy đủ, có thể vào ở ngay. Ông Châu vẫn còn cảm giác hôm đó: “Tôi chưa từng được ở trong căn nhà khang trang nên cứ ngỡ mình nằm mơ. Chúng tôi không còn lo nhà cửa khi trời mưa gió nữa, bụng dạ yên tâm hơn”.

Rồi ông gom góp mở tiệm tạp hóa nhỏ, phục vụ nhu cầu của 19 hộ dân khác trong khu nhà đại đoàn kết. Chỉ là mấy món nhu yếu phẩm, một kệ nước giải khát nhưng tạo ra niềm tin lớn lao trong ông, rằng nơi đây thật sự là nhà mình, nơi mình sẽ gắn bó lâu dài. “Tôi vẫn mong gia đình tôi có thu nhập ổn định, sớm đủ điều kiện mua đất, mua nhà để nhường lại nhà đại đoàn kết cho hộ khó khăn hơn. Tôi biết, ngoài chúng tôi, còn rất nhiều hộ đang sống khổ, cần được cấp nhà”, ông Châu bày tỏ.

Chỉ cần ghé bất kỳ căn nhà nào hỏi chuyện trong 700 hộ dân được cấp nhà đại đoàn kết trên quỹ đất công đều có thể nghe được câu chuyện cảm động. Có thể, ấn tượng thoáng qua của mọi người về các hộ dân chỉ là con số được bố trí vào ở trên đất công, nhưng với từng hộ dân, đây là bước ngoặt sâu sắc trong cuộc đời họ, có thể kéo dài đến đời con, đời cháu.

Bà Mai, ông Châu… là minh chứng sống động cho sức lan tỏa của một chính sách nhân văn, lý giải vì sao mô hình này xứng đáng được nhân rộng. Họ không bị bỏ lại phía sau. Những chủ trương, chính sách nhân văn thực sự chạm đến đời sống của những phận người yếu thế. Khi người dân nhìn ngôi nhà mới của mình bằng ánh mắt ấm áp, họ cũng đang gửi gắm niềm tin vào chính quyền, vào cộng đồng - những người chung tay dựng nền tảng sống bền vững cho họ.

Cũng chính từ nụ cười ấy, rất nhiều hộ quyết tâm vươn lên: Cố gắng làm việc, tích cóp, chăm lo cho con trẻ học hành… vì họ hiểu rằng, cuộc đời đã cho họ một điểm tựa mới để đổi thay. Bà Lê Thị Liền (sinh năm 1972), chậm rãi cạo vỏ hạt điều trong căn nhà đại đoàn kết khóm Thới Thạnh, phường Mỹ Thới. Khu nhà nằm cạnh cánh đồng, gió mát, yên tĩnh. Bà kiếm việc làm tại nhà, phụ chút tiền chợ với con cháu, không còn chịu áp lực mưu sinh như trước. Vậy nên, nụ cười của bà khi khách đến thăm cũng thoải mái, an nhàn hơn!

(Còn tiếp)

 GIA KHÁNH