Định hình hạ tầng Phú Quốc để phục vụ APEC 2027 và phát triển bền vững

Phối cảnh dự án tuyến tàu điện đô thị đoạn 1 tại đặc khu Phú Quốc.

Trục hạ tầng phục vụ APEC 2027

Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh An Giang Nguyễn Thanh Phong cho biết: “Thực hiện Quyết định số 948/QĐ-TTg, ngày 17/5/2025 của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh An Giang đã ban hành quyết định phê duyệt Đề án tổng thể các hoạt động của tỉnh phục vụ tổ chức các hoạt động APEC 2027.

Theo đề án, tỉnh triển khai 21 danh mục dự án, trong đó có 10 dự án đầu tư công và 11 dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) và đầu tư ngoài ngân sách. Các dự án được xác định nhằm bảo đảm đồng bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng đô thị và hạ tầng xã hội, phục vụ trực tiếp cho công tác tổ chức Tuần lễ cấp cao APEC 2027, đồng thời, phục vụ cho sự phát triển hài hòa, bền vững cho Phú Quốc trong thời gian tới".

Phối cảnh Nhà Biểu diễn đa năng phục vụ APEC 2027.

Theo UBND tỉnh An Giang, ở nhóm giao thông, tuyến đường tỉnh 975 (đoạn từ đường tỉnh 973 - Cảng hàng không Phú Quốc - đường 975 - đường 973) có chiều dài 19,26 km, tổng mức đầu tư 2.500 tỷ đồng, đóng vai trò trục kết nối sân bay - trung tâm hội nghị; cùng với đại lộ APEC dài 3km, quy mô mặt cắt ngang 68m.

Ở nhóm cấp nước, hồ nước Dương Đông 2 có quy mô khoảng 7,5 triệu m³, khả năng cấp nước khoảng 49.500 m³/ngày đêm; hồ Cửa Cạn cũng có quy mô 7,5 triệu m³.

Ở nhóm an sinh - giải phóng mặt bằng, các khu tái định cư Hàm Ninh (103ha, tạo trên 2.000 nền tái định cư và quỹ đất chung cư khoảng 2.500 căn hộ) và Cửa Cạn (khoảng 98,2ha, tạo trên 3.600 nền tái định cư) được xem là “chìa khóa” để mở mặt bằng cho nhiều dự án trọng điểm.   

Nhóm môi trường gồm Khu xử lý rác Bãi Bổn (250 tấn/ngày, tổng vốn đầu tư 382 tỷ đồng), Nhà máy xử lý chất thải rắn An Thới (110 tấn/ngày, tổng vốn đầu tư 140 tỷ đồng). Nhóm hạ tầng số có Trung tâm Giám sát điều hành thông minh quản lý toàn diện Phú Quốc (tổng mức đầu tư 500 tỷ đồng), triển khai các hạng mục camera, hệ thống giám sát an ninh, giao thông, môi trường, cùng các phần mềm phục vụ quản lý.

Công nhân thi công dự án Trung tâm Hội nghị APEC.

Trong bức tranh tổng thể, khối lượng mặt bằng và tái định cư là “điểm nghẽn” cần giải quyết song hành với thi công. Theo UBND tỉnh An Giang, có 16 dự án, với diện tích quy hoạch khoảng 1.012,34 ha, dự kiến diện tích cần thu hồi đất khoảng 1.000,61 ha; ảnh hưởng khoảng hơn 3.600 hộ, trong đó dự kiến khoảng 2.900 hộ bị ảnh hưởng đủ điều kiện bố trí tái định cư trước khi thu hồi đất bảo đảm đúng nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Cùng với đó là yêu cầu về vật liệu xây dựng: Tổng nhu cầu dự kiến gồm cát đắp khoảng 16,3 triệu m³; đá các loại khoảng 4,8 triệu m³; đất đắp khoảng 5,2 triệu m³.

Câu chuyện “nhường đất mở đường” và kỳ vọng vào hạ tầng xanh thể hiện rõ trong tâm thế người dân địa phương. Ông Trần Văn Thận, ngụ khu phố Bến Tràm Cửa Dương cho biết: “Tôi luôn tin tưởng, vui mừng và phấn khởi khi được Đảng, Nhà nước quan tâm đầu tư phát triển Phú Quốc. Gần nơi tôi sinh sống có dự án hồ Dương Đông 2 nên chúng tôi rất tin tưởng và ủng hộ. Đặc biệt, việc phát triển tuyến tàu điện xanh, không sử dụng nhiên liệu xăng dầu là điều rất tốt cho địa phương và tương lai lâu dài của Phú Quốc”.

Lãnh đạo bộ, ngành Trung ương, tỉnh An Giang, đặc khu Phú Quốc thực hiện nghi thức khởi công các dự án: Tuyến tàu điện đô thị đoạn 1, hồ nước Dương Đông 2; khu tái định cư Cửa Cạn; khu tái định cư Hàm Ninh.

Công trường không có điểm lùi

Tinh thần hành động được cụ thể hóa bằng tiến độ thi công và các mốc khởi công. Sáng 19/12, tại đặc khu Phú Quốc, tỉnh tổ chức khởi công tuyến tàu điện đô thị đoạn 1 do Tập đoàn Sun Group làm chủ đầu tư, cùng 3 dự án hồ nước Dương Đông 2; khu tái định cư Cửa Cạn; khu tái định cư Hàm Ninh. Tuyến tàu điện đô thị đoạn 1 có chiều dài tuyến khoảng 17,7km, tổng mức đầu tư khoảng 9.000 tỷ đồng. Dự án hồ nước Dương Đông 2 có tổng mức đầu tư khoảng 2.950 tỷ đồng. Khu tái định cư Hàm Ninh tổng mức đầu tư khoảng 1.200 tỷ đồng; khu tái định cư Cửa Cạn tổng mức đầu tư khoảng 1.650 tỷ đồng.

Chủ tịch Sun Group Vùng miền Nam Bùi Thành Trung nhấn mạnh cam kết tiến độ theo tinh thần “về đích đúng hạn”, đồng thời đặt mục tiêu hoàn thành sớm hơn kế hoạch. “Tuyến tàu điện đô thị đoạn 1 là tuyến đầu tiên của đất nước triển khai theo mô hình tàu điện nhẹ. Đây cũng là tuyến kết nối Cảng hàng không Phú Quốc với trung tâm hội nghị. Chúng tôi cam kết bảo đảm tiến độ, thậm chí phấn đấu vượt tiến độ để kịp thời đưa dự án cùng với APEC 2027 về đích đúng hạn”, ông Bùi Thành Trung cho biết.

Ông Trung cũng nhấn mạnh áp lực tiến độ của toàn bộ các dự án: “Theo chủ trương của Đảng, Nhà nước, các dự án phục vụ APEC 2027 phải hoàn thành trước từ 3 đến 6 tháng. Do đó, những công trình chậm nhất cũng sẽ về đích vào tháng 6/2027, bảo đảm kịp thời phục vụ Tuần lễ cấp cao APEC 2027”.

Phối cảnh dự án đầu tư mở rộng Cảng hàng không quốc tế Phú Quốc phục vụ APEC 2027.

Ở góc độ quản lý Nhà nước và lợi ích lâu dài của đô thị đảo, Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Hồ Văn Mừng khẳng định: “Dự án tàu điện đô thị khởi công có ý nghĩa đặc biệt đối với tỉnh An Giang nói chung và đặc khu Phú Quốc nói riêng, góp phần hoàn chỉnh hệ thống hạ tầng giao thông, nhất là hạ tầng giao thông hiện đại. Không chỉ phục vụ Hội nghị cấp cao APEC 2027, tuyến tàu điện còn đáp ứng định hướng phát triển lâu dài của đặc khu Phú Quốc sau APEC. Bên cạnh đó, tuyến tàu điện đô thị cũng phục vụ trực tiếp cho người dân Phú Quốc với mức giá dự kiến chỉ bằng một nửa so với giá dành cho du khách”.

Song hành với thi công là loạt “tiểu đề án” phục vụ APEC 2027, từ đào tạo nhân lực, đầu tư phục vụ hội nghị, hậu cần - cơ sở vật chất, lễ tân, tuyên truyền - văn hóa, đến bảo đảm an ninh và y tế. Trong khi đó, tỉnh tiếp tục nhấn mạnh kỷ luật công vụ và kỷ cương đầu tư công.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh An Giang Nguyễn Thanh Phong nêu rõ quan điểm điều hành: “Quan điểm xuyên suốt của tỉnh là bảo đảm tiến độ, chất lượng, hiệu quả; giữ gìn cảnh quan, bảo vệ môi trường; gắn phát triển kinh tế với bảo đảm quốc phòng - an ninh; tuyệt đối không để xảy ra tiêu cực, tham nhũng, thất thoát, lãng phí và lợi ích nhóm”.

Phối cảnh Trung tâm hội nghị và triển lãm phục vụ APEC 2027.

Ở tuyến đầu giải phóng mặt bằng, Chủ tịch UBND đặc khu Phú Quốc Trần Minh Khoa cho biết, việc triển khai đồng loạt các dự án phục vụ APEC 2027 đòi hỏi phải chuẩn bị đầy đủ mặt bằng thi công, trong đó các khu tái định cư được Nhà nước đầu tư nhằm bảo đảm ổn định đời sống, an sinh xã hội và từng bước chỉnh trang, nâng cấp diện mạo đô thị.

Đối với dự án hồ nước Dương Đông 2, ông Trần Minh Khoa nhấn mạnh đây là công trình có ý nghĩa chiến lược, giữ vai trò then chốt trong bảo đảm an ninh nguồn nước cho Phú Quốc, thể hiện tư duy đầu tư hạ tầng đi trước một bước, tạo nền tảng cho phát triển bền vững của đô thị biển đảo trong dài hạn.

Phối cảnh Nhà biểu diễn đa năng phục vụ APEC 2027.

Từ quy hoạch tổng thể đến tiến độ thi công, từ hạ tầng “cứng” đến các tiểu đề án vận hành “mềm”, đặc khu Phú Quốc đang bước vào giai đoạn thi công dồn lực, với yêu cầu vừa chạy đua thời gian, vừa giữ chuẩn chất lượng, môi trường và an sinh. Đó cũng là cách địa phương tận dụng cơ hội APEC 2027 thành cú hích nâng cấp toàn diện, để sau tuần lễ cấp cao, Phú Quốc tiếp tục đi xa hơn trên hành trình trở thành đô thị du lịch xanh, hiện đại, văn minh.

Bài và ảnh: TÂY HỒ