Thời gian gần đây, phim ngắn chiếu mạng xuất hiện ngày càng nhiều trên các nền tảng trực tuyến. Không ít sản phẩm chạy theo thị hiếu, khai thác yếu tố giật gân, phản cảm, lệch chuẩn văn hóa. Đáng chú ý, dòng phim “tổng tài”, “tiểu tam” với hình ảnh cuộc sống xa hoa, tôn vinh sự giàu có, quyền lực và tình yêu dựa trên vật chất đang thu hút lượng lớn khán giả, nhất là giới trẻ. Nhiều phụ huynh, chuyên gia văn hóa bày tỏ lo ngại các sản phẩm này có thể kích thích hình thành lối sống thực dụng, gây ảo tưởng về thành công và hạnh phúc. Nếu thiếu kiểm soát, những hình mẫu hư cấu dễ dẫn đến làm lệch chuẩn trong nhận thức, thẩm mỹ và hành vi xã hội của thanh niên, thiếu niên.
Tại họp báo thường kỳ quý III/2025 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, lãnh đạo Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử cho biết, việc xử lý nội dung phim ngắn chiếu mạng được thực hiện theo Nghị định số 147/2024/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ internet và thông tin trên mạng. Tuy nhiên, hiện pháp luật chưa có định nghĩa rõ ràng về thể loại phim ngắn chiếu mạng. Trong các văn bản hiện hành như Nghị định số 147/2024/NĐ-CP hay Luật An ninh mạng năm 2018 chưa có quy định cụ thể đối với loại hình này. Sự thiếu hụt khung pháp lý khiến công tác quản lý gặp nhiều khó khăn, không có cơ sở để phân loại, thẩm định hay kiểm soát nội dung. Bên cạnh đó, không thể xử lý một thể loại chỉ vì tên gọi hay chủ đề mà cần căn cứ vào nội dung cụ thể. Nếu phim chứa yếu tố sai sự thật, vi phạm thuần phong mỹ tục, cổ súy bạo lực, mê tín dị đoan hay ảnh hưởng tiêu cực đến trẻ em thì sẽ xử lý nghiêm theo quy định.
Việc quản lý không thể dừng lại ở tư duy “không quản được thì cấm” mà cần dựa trên nguyên tắc tôn trọng tự do sáng tạo trong khuôn khổ pháp luật. Theo đó, cơ quan quản lý nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý, xây dựng cơ chế phân loại nội dung theo độ tuổi, gắn nhãn cảnh báo, yêu cầu các nền tảng có trách nhiệm kiểm duyệt và gỡ bỏ nhanh nội dung vi phạm… Song song đó, gia đình, nhà trường và xã hội cần đẩy mạnh giáo dục truyền thông, văn hóa số, trang bị cho thanh, thiếu niên năng lực nhận diện thông tin, khả năng tư duy phản biện và thẩm mỹ văn hóa. Khi có nền tảng nhận thức vững vàng, giới trẻ sẽ không bị cuốn theo những hình mẫu hư ảo về sự giàu sang hay tình yêu quyền lực trong các trào lưu “phim tổng tài”.
| Việc quản lý không thể dừng lại ở tư duy “không quản được thì cấm” mà cần dựa trên nguyên tắc tôn trọng tự do sáng tạo trong khuôn khổ pháp luật. |
Các nhà sản xuất và người sáng tạo nội dung phải thể hiện trách nhiệm xã hội trong hoạt động nghệ thuật. Mỗi tác phẩm cần góp phần định hình thị hiếu và giá trị của công chúng phù hợp hệ giá trị văn hóa, con người Việt Nam trong thời kỳ mới. Việc khuyến khích các sản phẩm chân thực, nhân văn, phản ánh đời sống đương đại sẽ góp phần xây dựng môi trường văn hóa mạng tích cực, lành mạnh. Khi được định hướng đúng đắn, phim ngắn chiếu mạng hoàn toàn có thể trở thành không gian sáng tạo giàu tiềm năng của văn hóa số, đồng thời góp phần lan tỏa giá trị tốt đẹp và bồi đắp bản lĩnh cho giới trẻ.
Đọc nhiều
