Giải pháp thích ứng biến đổi khí hậu vùng ĐBSCL

Nghị quyết 120/NQ-CP, ngày 17-11-2017 của Chính phủ về phát triển bền vững ĐBSCL thích ứng với BĐKH là chủ trương lớn của Chính phủ nhằm chuyển đổi quy mô lớn để ĐBSCL phát triển bền vững thích ứng với BĐKH. Nhằm xác định các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cần thực hiện trong từng giai đoạn đã được nghị quyết đề ra, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quyết định 417/QĐ-TTg, ngày 13-4-2019 ban hành Chương trình hành động tổng thể thực hiện nghị quyết với 6 nhóm nhiệm vụ giải pháp chính, phân kỳ định hướng thực hiện trong từng giai đoạn (đến năm 2020, 2021-2030, 2031-2050 và đến năm 2100), phân công trách nhiệm thực hiện của các bộ, ngành liên quan. Trong Chương trình hành động tổng thể thực hiện Nghị quyết 120/NQ-CP, bộ, ngành, cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp ở địa phương trong vùng theo chức năng và nhiệm vụ được giao tiếp tục quán triệt và triển khai thực hiện quyết liệt Nghị quyết 120/NQ-CP.

Để quản lý, bảo vệ, phòng, chống sạt lở bờ sông, Chính phủ đã ban hành Nghị định 23/2020/NĐ-CP, ngày 24-2-2020 quy định về quản lý cát, sỏi lòng sông và bảo vệ lòng, bờ, bãi sông. Trong đó, giao Bộ TN&MT và UBND cấp tỉnh tổ chức thực hiện các biện pháp bảo vệ, phòng, chống sạt lở lòng, bờ, bãi sông, hành lang bảo vệ nguồn nước; tổ chức điều tra, đánh giá quan trắc, giám sát diễn biến dòng chảy, bồi lắng, xói lở, bờ, bãi sông trên các sông liên tinh, nội tỉnh...

Ngày 6-7-2020, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển đến năm 2030 tại Quyết định 957/QĐ-TTg, với mục tiêu chủ động quản lý, phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển, tạo điều kiện ổn định và phát triển kinh tế - xã hội khu vực ven sông, ven biển, góp phần bảo đảm quốc phòng- an ninh. Theo đó, Bộ TN&MT ban hành kế hoạch thực hiện Quyết định 957/QĐ-TTg, làm cơ sở phân công, chỉ đạo các đơn vị liên quan trực thuộc bộ tổ chức, thực hiện các nhiệm vụ được Chính phủ giao.

Trước tình hình khô hạn, xâm nhập mặn diễn ra nghiêm trọng tại ĐBSCL, đặc biệt trong các năm 2019-2020, tại Nghị quyết 41/NQ-CP ngày 9-4-2020 về phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 3-2020, Chính phủ giao Bộ TN&MT chủ trì, phối hợp các bộ, cơ quan liên quan khảo sát, đánh giá toàn diện nguyên nhân hạn hán, xâm nhập mặn khu vực ĐBSCL, đề xuất giải pháp đồng bộ, hiệu quả, khả thi, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Thực hiện nhiệm vụ được giao, Bộ TN&MT đã phối hợp các bộ, ngành liên quan và UBND tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL xây dựng các giải pháp ứng phó hạn hán, xâm nhập mặn vùng ĐBSCL và báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Tại Công văn 730/VPCP-NN, ngày 29-1-2021 của Văn phòng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng đồng ý với các nội dung, kiến nghị tại báo cáo nêu trên, chỉ đạo các bộ và địa phương tập trung rà soát quy hoạch, nhất là quy hoạch liên quan đến tài nguyên nước, thủy lợi, cấp nước, giao thông thủy, hoàn thiện quy hoạch vùng; nâng cao năng lực giám sát, dự báo, cảnh báo hạn hán, xâm nhập mặn; chuyển đổi cơ cấu sản xuất, cây trồng, mùa vụ; triển khai các biện pháp chủ động tích trữ nước ngọt...

Vừa qua, thực hiện nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết 06/NQ-CP, ngày 21-1-2021 của Chính phủ, Bộ TN&MT đã chủ trì, phối hợp các bộ, ngành, địa phương xây dựng hoàn thiện và trình Chính phủ (tháng 8-2021) Đề án đảm bảo an ninh tài nguyên nước quốc gia. Một trong những mục tiêu cụ thể (đến năm 2030) của đề án là ưu tiên giải quyết, khắc phục hiệu quả tình trạng hạn hán, thiếu nước vào mùa khô tại vùng ĐBSCL. Một trong những nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, trọng điểm đã được xác định là xây dựng và thực hiện các giải pháp tổng thể tăng cường khả năng ứng phó tác động BĐKH và các rủi ro khác liên quan đến nước. Đặc biệt, tăng cường khả năng trữ lũ, giữ nước ngọt, công trình bổ sung nhân tạo nước dưới đất với quy mô phù hợp với từng vùng, từng lưu vực sông, nhằm khắc phục hiệu quả tình trạng hạn hán thiếu nước vào mùa khô vùng ĐBSCL, Nam Trung Bộ, Tây Nguyên, vùng sâu, vùng xa và hải đảo.

K.N