Khi cha mẹ kỳ vọng vào con cái

Bà L.T.T (ngụ TP. Long Xuyên) chia sẻ: “Tôi có 2 đứa cháu nội, đứa lớn học rất giỏi, hiện đang học đại học ở TP. Hồ Chí Minh. Còn đứa cháu nhỏ đang học lớp 8, học lực ở mức khá, nhưng ba mẹ của cháu muốn thành tích học tập phải tốt như anh, cho nên cứ nhắc nhở việc học suốt. Những ngày hè, cháu không làm gì khác ngoài việc quanh quẩn trong nhà để học”.

Đa phần những bậc phụ huynh đều mong muốn con mình lớn lên khỏe mạnh, thành công, trở thành người tài giỏi. Việc hiểu đúng và kỳ vọng hợp lý của phụ huynh có thể giúp con có định hướng rõ ràng trong học tập và cuộc sống. Tuy nhiên, bên cạnh những tác động tích cực, kỳ vọng quá mức hoặc không phù hợp của cha mẹ có thể để lại những hệ lụy. Trên thực tế, không ít phụ huynh đặt ra những mục tiêu quá cao, mà “quên mất” khả năng và mong muốn cá nhân của con mình. Khi con không đạt được những tiêu chuẩn ba mẹ đặt ra, chúng dễ rơi vào trạng thái thất vọng, tự ti, cảm thấy việc học là gánh nặng.

Khi kỳ vọng vượt qua giới hạn phù hợp, nó vô tình trở thành áp lực

Việc áp đặt kỳ vọng mà không quan tâm đến sở thích và năng lực thật sự của con có thể kìm hãm sự phát triển cá nhân. Không ít phụ huynh hướng con theo những ngành học, công việc mà họ cho là “ổn định” hay “danh giá”, nhưng lại không phù hợp nguyện vọng của con. Việc này có thể khiến mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái có thể trở nên xa cách. Chị N.T.M.A (ngụ huyện Phú Tân) chia sẻ: “Từ thực tế gia đình, tôi nhận ra việc kỳ vọng và sự áp đặt đối với con cái có ranh giới rất mong manh. Gia đình chỉ có đứa con trai, thấy thành tích học tập của con tốt, nên vợ chồng tôi mong muốn cháu chọn học ngành liên quan khối khoa học tự nhiên, nhưng cháu lại thích ngành học khối văn hóa - xã hội. Vì gia đình không đồng ý nên cháu nghe lời chọn thi vào ngành theo ý muốn của cha mẹ, nhưng chỉ sau vài tháng học thì có “sự cố”. Đến cuối cùng, gia đình phải để cháu thi lại vào ngành học yêu thích ở năm sau đó. Vậy là phí mất một năm của cháu”.

Để sự kỳ vọng trở thành động lực đối với con cái, phụ huynh cần học cách lắng nghe, thấu hiểu và đồng hành cùng con trên hành trình trưởng thành. Một yếu tố quan trọng khác là phụ huynh cần quan tâm con trong giai đoạn trưởng thành, giúp con học cách đưa ra quyết định và chịu trách nhiệm về cuộc sống của mình. Việc can thiệp quá sâu vào mọi quyết định của con không chỉ khiến chúng lệ thuộc mà còn làm suy giảm sự tự tin. Cha mẹ nên đóng vai trò là người định hướng, hỗ trợ và tôn trọng quyền lựa chọn của con. Khi được tin tưởng, con cái sẽ phát triển tinh thần độc lập, biết chịu trách nhiệm và tự tin hơn trong cuộc sống. Ngoài ra, việc làm gương cho con về tinh thần cầu tiến và thái độ sống tích cực là yếu tố quan trọng. Việc này không chỉ giúp tăng cường sự gắn kết giữa cha mẹ và con cái, mà còn tạo môi trường học tập tích cực trong gia đình.

“Kỳ vọng của cha mẹ là một phần thiết yếu trong quá trình nuôi dạy con cái. Tuy nhiên, sự kỳ vọng ấy chỉ thật sự có ý nghĩa khi được đặt đúng mức, dựa trên sự hiểu biết, tôn trọng và đồng hành. Đừng biến kỳ vọng thành áp lực khiến con gồng mình sống theo khuôn mẫu, hãy giúp con phát huy hết khả năng của mình và sống cuộc đời ý nghĩa. Một đứa trẻ được nuôi dưỡng trong tình yêu thương, sự tin tưởng và hỗ trợ đúng cách sẽ có khả năng “tỏa sáng” theo cách riêng của mình” - chị Lan Anh (TP. Long Xuyên) chia sẻ.

MỸ LINH