Khiếu nại chậm thi hành quyết định của tòa án

Phản ánh sự việc đến Báo An Giang, vợ chồng bà Bùi Thị Cam (sinh năm 1973), ông Nguyễn Văn Út Em (sinh năm 1972, ngụ ấp Bình Hòa 2, xã Mỹ Khánh, TP. Long Xuyên) cho biết, họ sở hữu 1.097m² đất thổ cư và đất trồng cây lâu năm khác theo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) số 01781/QSDĐ/fA do UBND TP. Long Xuyên cấp ngày 19/7/2000. Tháng 10/2004, vợ chồng bà cùng cha ông Út Em thỏa thuận chuyển nhượng 2 thửa đất cho chị em bà Đặng Thị Minh Trí, Đặng Thị Minh Hoàng. Trong đó, thửa đất trên bờ chiều ngang 23m, dài 30m, tổng diện tích 690m², chừa lối đi ngang 2m, dài 30m. Thửa đất phía dưới giáp bờ sông chưa có GCNQSDĐ “bán mão” (không đo), tính từ mé lộ xuống bờ sông, chiều ngang từ mí mương của gia đình đến phần đất của bà Minh Hoa ở liền kề.

Thỏa thuận xong, ông bà cùng bà Minh Trí đến UBND xã Mỹ Khánh ký hợp đồng chuyển nhượng đất, nhưng phần diện tích chuyển nhượng để trống. Khoảng 1 tuần lễ sau, bà Minh Trí mời đoàn đo đạc đến cắm ranh, nhưng không đo như đã thỏa thuận, nói sao đo vậy. Sau đó, bà Minh Trí san lấp mặt bằng, cọc mốc ranh lấn lối đi nên 2 bên cự cãi. Vợ chồng người bán đất phát hiện GCNQSDĐ cấp cho bà Minh Trí lớn hơn so đất sang nhượng. Đồng thời, yêu cầu chừa 2m làm lối đi thửa đất trên bờ.

Bà Bùi Thị Cam chỉ mốc ranh đất

“Vụ việc đã giải quyết và bản án có hiệu lực pháp luật 19 năm, gia đình tôi yêu cầu thực hiện theo Bản án 192/2005/DSST, ngày 9/6/2005 của Tòa án nhân dân tỉnh. Cụ thể, bà Đặng Thị Minh Trí cùng một số người có trách nhiệm làm thủ tục trả cho vợ chồng tôi diện tích 179,6m² đất. Bản án đã tuyên, công nhận diện tích chuyển nhượng giữa ông Nguyễn Văn Út Em, bà Bùi Thị Cam với bà Đặng Thị Minh Trí là 685,5m² (lấy ranh giáp với đất bà Đặng Thị Minh Hoa đo sang, chiều ngang trước giáp với đường liên xã là 22,7m, chiều ngang sau giáp với đất ông Nguyễn Phú Cường là 23m và dài 30m)”- bà Bùi Thị Cam đề nghị.

Trình bày sự việc với tòa án, chị em bà Đặng Thị Minh Trí cho biết, trước đây họ là hàng xóm với gia đình bà Cam, biết rõ vị trí đất. Họ hùn tiền mua số đất này, có sự chứng kiến của ông Nguyễn Văn Tương - cha ông Út Em. Thửa đất trên bờ có GCNQSDĐ, chừa lối đi ngang 2m, tính từ mí mương từ đường liên xã ra đồng; thửa đất giáp bờ sông chưa có GCNQSDĐ. 2 thửa đất thỏa thuận mua bán mão. Bà Cam sợ bán mão có luôn phần đất nhà đang ở, nên 2 bên kéo dây đo thử, tính từ ranh đất của bà Minh Hoa kéo sang mương chiều dài 23m. Sau nhiều lần thỏa thuận, đôi bên quyết định chừa 2m lối đi, tính từ mé mương dài từ mí đường ra đồng chiều dài 30m. Việc đo đạc diễn ra vào mùa nước nổi, được ông Út Em chứng kiến và ký tên. Nhìn bằng mắt thường, phần đất có hình chữ nhật, ghi trong giấy thỏa thuận đo thử là chiều ngang 23m, hết chiều dài đất 30m. Còn trong thực tế đo đạc, Nhà nước cấp GCNQSDĐ cho chị em bà 865,1m². Sau thỏa thuận, 2 bên cùng đến UBND xã Mỹ Khánh ký kết hợp đồng theo mẫu quy định, được cán bộ địa chính hỗ trợ ghi. Nay chị em bà yêu cầu xác định diện tích đất chuyển nhượng là chiều ngang 23m, chiều dài 30m, tức là 690m².

Sau ngày bản án có hiệu lực pháp luật, gia đình bà Bùi Thị Cam làm đơn gửi nhiều nơi yêu cầu thi hành bản án, nhưng do khách quan và chủ quan nên vụ việc bị ngưng trệ lâu. Sau đó, HĐND tỉnh, UBND TP. Long Xuyên, các đơn vị liên quan... tiếp nhận đơn khiếu nại, phản ánh và hướng dẫn, giải thích, trả lời vụ việc cho bà Cam.

Cụ thể, việc được giải quyết bằng bản án có hiệu lực pháp luật. Có nhận thức khác nhau giữa các bên về nội dung bản án và thực tế về xác định mốc ranh và diện tích thi hành bản án. Các mốc ranh đất bà Bùi Thị Cam hướng dẫn đo đạc, xác nhận có một phần diện tích đất trùng lên phần đất đã cấp GCNQSDĐ cho bà Đặng Thị Minh Trí. Chấp hành viên tiến hành các thủ tục theo quy định; đề nghị tòa án giải thích rõ về nội dung bản án...

Ngày 3/4/2024, Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh mời vợ chồng bà Bùi Thị Cam, các bà Đặng Thị Minh Trí, Đặng Thị Minh Hoa cùng một số người liên quan đến khu đất tranh chấp, thực hiện đo đạc phục hồi mốc ranh đất GCNQSDĐ số 01781/QSDĐ/fA. Trả lời sự việc, ThS Nguyễn Hồng Hoai (Trung tâm Tư vấn pháp luật, Hội Luật gia tỉnh) cho biết, pháp luật quy định bản án có hiệu lực pháp luật, các cơ quan nhà nước có trách nhiệm thi hành án. Về sự chậm trễ nói trên có phần lỗi do điều kiện khách quan và chủ quan. Tuy nhiên, việc đo đạc phục hồi mốc ranh đất sắp tới là cơ sở quan trọng để xem xét giải quyết vụ việc.

Nghị định 71/2016/NĐ-CP của Chính phủ quy định, cá nhân, cơ quan, tổ chức phải “chấp hành nghiêm bản án, quyết định của tòa án, bảo đảm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân”. Đồng thời, quy định trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, cá nhân là người phải thi hành án. Cụ thể, tổ chức thi hành bản án, quyết định của tòa án; chịu trách nhiệm trước pháp luật và trước người đứng đầu cơ quan cấp trên trực tiếp về việc để xảy ra chậm thi hành án, không chấp hành, chấp hành không đúng hoặc không đầy đủ nội dung bản án, quyết định của tòa án tại cơ quan, tổ chức do mình là người đứng đầu. Xử lý kỷ luật đối với cá nhân vi phạm thuộc phạm vi quản lý; xem xét xử lý trách nhiệm đối với người phải thi hành án theo kiến nghị của cơ quan thi hành án dân sự, cơ quan quản lý nhà nước về thi hành án hành chính và thông báo kết quả giải quyết cho cơ quan đã kiến nghị trong thời hạn 5 ngày làm việc.

Về vụ việc cho thấy, hình thức "bán mão" đất nói trên gặp nhiều rủi ro với cả người bán lẫn người mua. Pháp luật không cấm, nhưng khuyến khích trong mua bán nên đo đạc cụ thể, ranh giới rõ ràng, tránh khiếu kiện.

N.R