Trong tư duy của một số người, chuột là loài động vật gặm nhấm, chui rúc ở các địa điểm không vệ sinh, lại ăn tạp, nên sẽ có cảm giác “gờn gợn” khi ăn. Trong nhà, hễ có chuột trú ẩn, mọi người tìm cách bẫy, đuổi, giết chúng rồi vứt xác, có ai nghĩ đến việc sẽ chế biến chúng làm bữa ăn.
Thật ra, họ suy nghĩ đúng. Không phải chuột nào cũng có thể làm món ăn được. Người dân chỉ ưa chuộng sử dụng thịt chuột đồng. Đó là loại chuột chuyên ăn lúa rơi vãi sau mùa gặt. Chúng có thân thể chắc khỏe, khi chế biến thành món ăn sẽ có hương vị thơm ngon rất đặc trưng.
Nói thì nói vậy, nhưng trừ nông dân, những người “quen tay thạo việc” (có thể tự bắt, tự làm thịt chuột), phần nhiều đều “ớn” cầm con chuột, nhất là chị em phụ nữ. Chưa kể, làm thịt chuột phải có kỹ năng nhất định mới giữ được mùi vị thơm ngon của chúng.
Thành thử, trước khi tới tay người ăn, chuột được lột da, rửa sạch, mổ bụng (chừa lại gan), rồi mới bày bán trong chợ. Lúc này, chuột trắng nõn, tươi ngon, được xếp thành hàng hàng lớp lớp trên kệ, không khác gì thịt ếch, nhái, rất dễ nhìn.
Chuột mua về, rửa sạch lần nữa, để ráo nước. Tùy theo khẩu vị của từng người, chúng được chế biến đủ cách khác nhau. Đơn giản nhất là chiên tươi trên chảo dầu nóng, chấm cùng nước tương.
Cầu kỳ hơn một chút thì ướp ngũ vị hương, hành tỏi, nước tương (nước mắm), gia vị, rồi rô ti trên chảo nóng, lửa liu riu, hoặc nướng trên bếp than hồng, cho đến khi thịt chuột chuyển màu vàng ruộm, hương thơm tỏa ra là có thể dùng được.
Dù chiên, nướng hay khìa, các món ăn luôn được dùng kèm với rau thơm, xoài sống bằm nhuyễn, cùng với chén nước chấm tỏi ớt, muối tiêu chanh, mắm me… Thêm ít bún, bánh tráng để gói nữa thì “hết xẩy”!
Tương tự, chuột quay lu cũng là món ăn rất được thực khách ưa chuộng trong các nhà hàng, quán ăn ở miền Tây. Chuột to béo, làm sạch, ướp gia vị xong, thay vì chiên, nướng sẽ được cho vào lu quay đến khi nào chín vàng thì đạt yêu cầu.
Với cách làm này, chuột có màu vàng đậm gần giống như heo quay, thơm nức mũi. Vẫn ăn kèm với rau sống, dưa leo, chuối chát… và muối tiêu chanh, món ăn trở thành một ký ức không thể nào quên đối với người sành ăn.
Không thích ăn chiên, nướng, người ta sẽ chuyển qua xào chuột với hành lá, măng, rau răm, sả ớt hoặc lá cách. Chuột được chặt ra thành 2 miếng (hoặc bằm nhuyễn), ướp gia vị vừa ăn. Sau đó cho vào chảo xào cho đến khi thịt săn lại, rồi bỏ các loại rau khác vào xào chung. Dĩa chuột xào được dọn lên bàn ăn sẽ bao gồm màu vàng nhạt của chuột, màu xanh của rau, kích thích các giác quan của người dùng.
NGUYỄN HƯNG