Rực rỡ sắc màu thổ cẩm
Ấn tượng nhất khi đến chợ Mường Khương là không gian đa sắc màu với trang phục đa dạng của đồng bào vùng cao từ các bản làng xa xôi, đó là sắc màu thổ cẩm sặc sỡ, sắc chàm bình dị, sắc tím dịu dàng… Mỗi dân tộc mang đến chợ phiên một sắc màu riêng, tạo nên không gian độc đáo.
Những cô gái H’Mông xuống chợ diện bộ váy xòe nhiều tầng, áo tay rộng, thắt lưng, tạp dề, xà cạp, khăn đội đầu và trang sức bạc. Trong khi đó, các cô gái người Giáy mặc áo thân dài nhẹ nhàng, mầu đỏ, xanh tím tạo nên những gam màu đa sắc...
Theo Ban quản lý chợ Mường Khương, đây là chợ đầu mối hàng thổ cẩm toàn tỉnh Lào Cai. Chợ có một khu riêng cho hàng thổ cẩm, với hơn 50 hộ may, thêu, sản xuất và kinh doanh mặt hàng này. Mỗi hộ tại chợ đều có máy may, máy thêu đạp chân để may đo, sửa và thiết kế ngay tại quầy, không đơn thuần là nơi trưng bày, mua bán như ở chợ Sa Pa, chợ Bắc Hà…
Vợ chồng chị Ly Thị Chủ, dân tộc H’Mông, là chủ Ki-ốt số 3 tại chợ thổ cẩm. Với 15 năm kinh doanh đồ thổ cẩm ở chợ Mường Khương, gia đình chị cho biết: Gia đình chuyên thêu, dệt, kinh doanh toàn bộ váy áo cổ truyền của đồng bào các dân tộc địa phương. Một bộ đầy đủ bao gồm váy, yếm trước, yếm sau, dây lưng, hạt cườm được gia công bằng tay rất công phu, tinh xảo vì thế giá khá cao, trung bình khoảng 1,8 triệu đồng, bộ cao cấp có thể lên tới 2,2 triệu đồng/bộ...
Chỉ tay vào các cô gái trẻ đang háo hức chọn váy áo, Ly Thị Chủ cho biết, đó là những cô gái được mẹ đưa đi sắm đồ chuẩn bị cho ngày cưới. Tuy nhiên, mỗi phiên chợ cửa hàng chị chỉ bán được vài bộ; những dịp cuối năm, chuẩn bị lễ, Tết, mỗi ngày có thể bán được 10 bộ hoặc hơn... Ngoài bán lẻ, hàng thổ cẩm của cửa hàng chị còn được khách hàng ở Tây Nguyên, Thành phố Hồ Chí Minh đặt mua, thậm chí xuất đi Mỹ và một số nước châu Âu theo đơn đặt hàng.

Nhiều nông phẩm đặc sản núi rừng được bán ở chợ phiên. (Ảnh: KIỀU LÊ)
Thánh địa nông sản quý
Mường Khương là mảnh đất đặc biệt, bất cứ sản vật địa phương nào tại đây cũng là đặc sản ngon nức tiếng. Từ hạt gạo bé tí là séng cù Mường Khương thơm ngon nổi tiếng, trái ớt cay và thơm đặc trưng, cho đến quả quýt Mường Khương, dứa Bản Lầu, chuối Pha Long hay gà đen, lợn đen Mường Khương... đều nức tiếng.
Giữa mùa thu chưa đến mùa quýt, mùa chuối, mùa dứa đã qua, hiện ở Mường Khương đang là cao điểm mùa ớt. Bên vệ đường góc chợ phía phố Na Bủ có nhóm chừng dăm bảy phụ nữ tập trung bên đống ớt lớn, họ nhặt ớt thuê cho các chủ lò xay ớt.
Chị Giàng Dùng Sê, xã Bàn Lầu chia sẻ: Nhiều nông sản chưa vào vụ thu hoạch, cho nên có phiên chợ chính chị đến đây nhặt ớt, gỡ cuống, bỏ quả thối, hỏng cho các lò ớt xay, bán. Công việc đơn giản, không nặng nhọc, vì vậy tiền công khá thấp, nhặt 1 yến ớt tươi được trả 30.000-35.000 đồng, ngày làm nhiều được hơn 100.000 đồng.
Trưởng Ban Quản lý chợ Mường Khương Nguyễn Văn Dũng cho biết: Hiện chợ Mường Khương có khoảng 200 hộ kinh doanh thường xuyên, đến phiên chợ chính vào chủ nhật hằng tuần, con số này tăng hơn nhiều. Khách đến tham quan, mua sắm tại chợ có khi lên đến vài nghìn người, từ đồng bào các dân tộc tại các xã lân cận, đến khách ở Lào Cai, Hà Nội...
Với gần 10 năm công tác quản lý chợ, ông Dũng cho biết, hoạt động của chợ Mường Khương khá thông suốt, chưa xảy ra sự cố lớn như cháy, nổ. Tuy nhiên, do mặt bằng chợ rộng, chung quanh là đường và có tới bốn cổng chợ, cho nên công tác bảo đảm an ninh trật tự gặp nhiều khó khăn nhất là vào phiên chợ chủ nhật. Hiện chợ Mường Khương vẫn chưa có bãi đỗ xe, chưa có khu vực chuyên mua bán gia súc, gây khó khăn cho công tác quy hoạch và thu phí dịch vụ chợ...
Lào Cai có nhiều chợ phiên vùng cao nổi tiếng: Từ chợ phiên Cán Cấu, Y Tý, Bắc Hà, Lùng Phình đến chợ phiên Cốc Ly, Tả Phời... Mỗi chợ với đặc điểm địa lý tự nhiên, thế mạnh về hàng hóa có đặc điểm, sắc màu khác nhau.