Nhớ hương vị bánh khúc xưa

Hồi bé, mỗi độ cuối đông đầu xuân, mấy chị em tôi thường ra đồng, hái những khóm khúc non về làm bánh. Thời điểm này, trời thường mưa phùn lâm thâm, se se lạnh. Cánh đồng làng hun hút heo may. Các thửa ruộng đang nằm nghỉ ngơi phơi ải. Những hạt khúc nằm trong lòng đất suốt một năm, gặp mưa xuân vươn lên mạnh mẽ, đâm chồi nảy lộc, thành những bụi khúc non mơn mởn khắp ruộng đồng. Từ xa đã nhìn thấy một màu trắng bạc phủ khắp nơi.

Cây rau khúc nhỏ bé, nên mất cả buổi chúng tôi mới hái được một rổ, đủ để làm một chõ bánh khúc to cho cả nhà gần chục người ăn. Có lá khúc rồi, dưới sự chỉ huy của chị trưởng nữ, lũ em út chúng tôi cứ náo loạn hết cả lên, nào ngâm gạo, ngâm đỗ, đãi đỗ, rồi xay bột, rửa rau, giã rau, trộn bột, rồi thái thịt làm nhân, nặn nhân, nặn bánh, rồi xếp bánh, xếp gạo vào cái chõ đất nung, nổi lửa đồ như đồ xôi trong khoảng 30 - 40 phút. 

Hì hụi cả buổi (hồi ấy, các thiết bị nhà bếp không được như bây giờ, nên mỗi lần làm bánh khúc mất rất nhiều thời gian), rồi cũng đến lúc chõ bánh khúc nóng hổi, thơm lừng được dỡ, chia ra từng bát cho mọi người thưởng thức.

Ăn bánh khi còn nóng là thơm ngon nhất. Lúc này, lớp gạo nếp bao ngoài bánh dẻo như xôi. Vỏ bánh màu xanh nâu, vừa mềm vừa dai, hòa quyện cùng mùi thơm của rau khúc, vị bùi của đỗ, vị ngậy của thịt, thoáng hơi ấm nóng của hạt tiêu, giòn giòn của mộc nhĩ.

Trong cái thơm ngậy đó, mùi lá khúc vẫn nổi trội hơn cả, gây ấn tượng mạnh mẽ. Chẳng hiểu do ngày xưa đó ít đồ ăn, hay do xôi khúc quá ngon, mà sau mấy chục năm, tôi vẫn nhớ hương vị của loại bánh khúc đặc biệt do mấy chị em tự tay làm…

Giờ đây, bánh khúc vẫn được bán tại nhiều nơi, nhưng nguyên liệu làm bánh có nhiều thay đổi. Phần vỏ bánh hầu như không có lá khúc, mà chỉ là bột gạo nếp và gạo tẻ trộn lẫn. Phần nhân bánh, đậu xanh không được giã mịn mà chỉ xát vỏ, ngâm qua nước nóng cho bở tơi trong nhân khi đồ. Vì vậy, thi thoảng ăn cái gọi là bánh khúc cho bữa sáng, tôi vẫn thèm, vẫn nhớ hương vị của loại bánh làm từ lá khúc năm xưa…

Hôm rồi, gia đình có việc về quê. Đúng mùa rau khúc, tôi và đứa cháu gái ra đồng, hái được một túi đầy mang về Hà Nội. Ngày hôm sau là chủ nhật, một mình xoay xở, cuối cùng, tôi cũng có được một mẻ xôi khúc thơm ngon. Chỉ tiếc là, do không có chõ đồ xôi mà đồ bằng nồi cơm điện nên số lượng bánh không nhiều để mời mọi người cùng thưởng thức.

Mấy chục năm, tôi vẫn nhớ da diết cái không khí năm nào. Nhớ cánh đồng trải dài, hun hút heo may, giăng giăng mưa bụi, trắng bạc màu rau khúc. Nhớ không khí vui vẻ, nhộn nhịp, đầm ấm của cả nhà mỗi khi làm bánh. Nhớ dáng hình chị cả tôi tảo tần, hết mực thương yêu cha mẹ, anh em. Tôi ước, có một ngày được tự tay làm bánh khúc thắp hương cha mẹ và chị. Và nhất định, tôi sẽ thực hiện vào mùa lá khúc năm sau.

Theo HÀ MƠ (Sài Gòn Giải Phóng)