Phát triển các vùng sản xuất chuyên canh

Từ đặc thù địa phương…

Nhiều năm nay, nhờ vào việc canh tác rau màu tại cù lao Bình Thủy, ông Nguyễn Văn Hào, ngụ xã Bình Mỹ phát triển kinh tế gia đình. Theo ông Hào, cù lao Bình Thủy có đất đai hạn hẹp, việc canh tác lúa không sánh được với các địa phương khác nên phát triển rau màu là điều tất yếu. Dân làm rẫy ở cù lao này có thể trồng cải xanh, hành, hẹ, đậu bắp, dưa leo, đậu nành rau… đặc biệt là củ cải trắng. “Chúng tôi hay đùa với nhau rằng 1 công rẫy bằng 7 công lúa vì nguồn thu của rau màu nếu trúng giá thật sự rất tốt. Nhiều gia đình nhờ rau màu mà cuộc sống đỡ hơn, dù diện tích đất chỉ khoảng 1 - 2 công. Nguồn rau màu dồi dào quanh năm nên bạn hàng thường đến thu mua chở đi tiêu thụ ở khắp nơi trong tỉnh từ Châu Đốc cho tới Long Xuyên, thậm chí đến TP. Hồ Chí Minh”, ông Hào cho biết.

Nhận thấy tiềm năng canh tác rau màu tại cù lao Bình Thủy, Ủy ban nhân dân (UBND) xã Bình Mỹ tiếp tục củng cố, phát triển vùng sản xuất chuyên canh tại đây. Phó Chủ tịch UBND xã Huỳnh Tấn Hưng thông tin, trước đây cù lao Bình Thủy được quy hoạch là vùng chuyên canh màu của tỉnh, với diện tích hơn 500ha. Mục tiêu là hình thành vùng sản xuất rau an toàn, đáp ứng nhu cầu liên kết tiêu thụ của doanh nghiệp. Vì nhiều yếu tố, quy hoạch này hiện chưa đạt kết quả như mong muốn.

Nông dân xã Bình Mỹ chăm sóc rau màu của gia đình. Ảnh: THANH TIẾN

“Trong định hướng phát triển của nhiệm kỳ 2025 - 2030, Đảng ủy, UBND xã Bình Mỹ xây dựng nền nông nghiệp có sản phẩm chất lượng cao, thân thiện với môi trường, thích ứng biến đổi khí hậu, trong đó phát triển các vùng cây ăn trái kết hợp du lịch sinh thái thuộc địa bàn Bình Chánh cũ, vùng sản xuất rau màu tập trung và vùng nguyên liệu nuôi trồng thủy sản thuộc xã Bình Thủy cũ”, ông Huỳnh Tấn Hưng nói.

Theo ông Huỳnh Tấn Hưng, địa giới hành chính của tỉnh hiện được mở rộng, bao gồm các vùng biển, đảo nên việc kết nối tiêu thụ rau màu trong tỉnh sẽ dễ dàng hơn so với trước đây. UBND xã khuyến khích doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh đầu tư vào công nghiệp chế biến nông sản, liên kết sản xuất nhằm gia tăng giá trị sản phẩm nông nghiệp. Bên cạnh đó, xã khuyến khích người dân phát triển mô hình kinh tế hợp tác, kết hợp phát triển du lịch sinh thái vườn trên cơ sở tận dụng nguồn nguyên liệu dồi dào tại địa phương.

…đến định hướng của tỉnh

Năm 2024, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường) ban hành kế hoạch phát triển vùng sản xuất chuyên canh và xúc tiến tiêu thụ sản phẩm cây ăn trái. Kế hoạch hướng đến mục tiêu thúc đẩy việc canh tác cây ăn trái theo vùng chuyên canh, đẩy mạnh liên kết tiêu thụ sản phẩm để nâng cao thu nhập cho nông dân.

Cụ thể, sẽ chuyển đổi diện tích sản xuất lúa kém hiệu quả sang các loại cây ăn trái phù hợp theo vùng chuyên canh, với quy mô hơn 10.000ha, gồm các loại: Xoài, chuối, sầu riêng, nhãn, trái cây có múi... Đồng thời, duy trì hoạt động cấp mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói; phấn đấu tăng diện tích được cấp mã số vùng trồng theo tiêu chuẩn xuất khẩu cho vùng chuyên canh cây ăn trái. Tỉnh sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư vào chế biến, bảo quản nông sản, hình thành các dự án chuỗi liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ trên toàn tỉnh.

Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh, đơn vị tăng cường cấp, quản lý mã số vùng trồng phục vụ xuất khẩu cho các loại nông sản. Đến tháng 6/2025, cấp mới 57 mã số, chủ yếu là cây ăn trái, với diện tích hơn 1.638ha, gồm các loại: Xoài, bưởi, nhãn, chanh không hạt, sầu riêng… để xuất khẩu sang thị trường Úc, New Zealand, Hàn Quốc, EU, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Trung Quốc. Lũy kế hiện nay, toàn tỉnh có 712 mã số vùng trồng xuất khẩu, với diện tích hơn 23.187ha, trong đó cây ăn trái có 455 mã số, với diện tích 8.871,73ha; rau màu 7 mã số, với diện tích 87ha.

Về phía các doanh nghiệp, đến tháng 7/2025, đã triển khai ký kết hợp đồng liên kết, thu mua với diện tích 417/1.353ha, chủ yếu là cây xoài ở các địa phương thuộc huyện Chợ Mới, TX. Tân Châu cũ. Với diện tích cây ăn trái còn lại cũng được các vựa, thương lái thu gom và cung cấp trực tiếp lại cho doanh nghiệp.

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Hiệp, thời gian tới, ngành nông nghiệp thực hiện quy hoạch lại các vùng trồng gắn với từng loại cây có giá trị kinh tế cao, sản xuất theo mô hình kinh tế tập thể, liên kết với doanh nghiệp. Đặc biệt, sẽ đảm bảo quy hoạch gắn với điều kiện tự nhiên, thổ nhưỡng, thủy văn, phù hợp với chiến lược phát triển nông nghiệp của tỉnh. Đồng thời, ban hành chính sách khuyến khích chuyển đổi, hỗ trợ kỹ thuật, đầu tư hạ tầng và tổ chức các lớp tập huấn, hội thảo chuyển giao công nghệ canh tác mới cho nông dân; quan tâm mời gọi, kết nối doanh nghiệp hỗ trợ kỹ thuật, tư vấn, tham gia chuỗi ngành hàng, nâng cao giá trị nông sản, từ đó tạo động lực hình thành các vùng chuyên canh cây trồng lớn của tỉnh.

“Chúng tôi hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử; tăng cường công tác tiếp cận thông tin, dự báo thị trường về nhu cầu nhập khẩu nông sản của các nước thông qua cơ quan tham tán thương mại, hướng đến mục tiêu tiếp tục đưa nông sản An Giang góp mặt tại thị trường thế giới”, ông Trần Thanh Hiệp xác định.

THANH TIẾN