Phòng, chống say nắng, say nóng cho bộ đội

Theo thượng tá, BS Tống Văn Có (Chủ nhiệm Quân y, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh), say nắng, say nóng là tình trạng rối loạn cân bằng nước, điện giải toàn thân, rối loạn điều hòa thân nhiệt dẫn đến những rối loạn bệnh lý khác. Trên địa bàn tỉnh, tình hình nắng nóng xảy ra nhiều nơi, nhiệt độ cao nhất có thời điểm từ 35 - 37°C, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình học tập, huấn luyện tại cơ quan, đơn vị lực lượng vũ trang. Công tác theo dõi, chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho cán bộ, chiến sĩ (CBCS) là chủ trương lớn của quân đội, được thực hiện đồng bộ bằng nhiều giải pháp tích cực, góp phần giữ vững tỷ lệ quân số khỏe, sẵn sàng chiến đấu, lao động và học tập. Ngành chuyên môn thường xuyên theo dõi sức khỏe, phát hiện, điều trị sớm CBCS mắc bệnh, dự phòng bệnh say nắng, say nóng xảy ra, hạn chế thấp nhất sự cố đáng tiếc.

Đối với biểu hiện choáng váng do nắng nóng ở mức độ nhẹ, quân nhân cảm thấy mất thăng bằng, người loạng choạng, dễ bị ngã. Nên để quân nhân nghỉ ngơi trong bóng mát, cởi bỏ bớt quần áo, thông khí, làm mát, bù nước, điện giải đường uống theo nhu cầu, nằm ngửa đầu thấp để tạo điều kiện cho máu về não. Nếu bị chuột rút do nắng nóng ở mức độ nhẹ, phải ngừng luyện tập, từ từ duỗi cơ và xoa bóp nhẹ nhàng vùng cơ bị cứng. Mức độ vừa (hay kiệt sức do nắng nóng) có biểu hiện, như: Choáng váng, chuột rút kết hợp vã mồ hôi (đầm đìa), buồn nôn, nôn, đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, đau bụng, mệt mỏi thân nhiệt trong khoảng 37,7 - 400C. Nếu kiệt sức vì nắng nóng không được điều trị đúng, kịp thời, có thể dẫn đến sốc nhiệt do nóng. Mức độ nặng (hay sốc nhiệt do nắng nóng), cảm thấy chóng mặt, hoa mắt, ngủ gật, cáu gắt, thẫn thờ… thậm chí có thể hôn mê. Muộn hơn có thể suy hô hấp (thở nhanh, khó thở, nhịp thở không đều), rối loạn tuần hoàn (tụt huyết áp, mạch nhanh nhỏ, có thể không bắt được mạch), viêm cơ tim (đau tức ngực trái), đạu bụng (có thể tổn thương tụy), xuất huyết tiêu hóa, men gan tăng cao…

Tận dụng vị trí mát để huấn luyện bộ đội

Khi phát hiện người có biểu hiện say nắng, say nóng mức độ vừa, nặng như trên, nhanh chóng báo cáo về quân y, cơ sở y tế gần nhất, tuyến cao nhất của đơn vị tại nơi luyện tập, đồng thời thực hiện biện pháp cấp cứu cơ bản. Nhân viên quân y, y tế các cấp, chỉ huy đơn vị, huấn luyện viên, vận động viên thể thao và bộ đội cần biết thông tin về dự phòng, nhận biết, điều trị tác động xấu đến sức khỏe do nắng - nóng và nguy cơ liên quan đến gắng sức trong điều kiện nắng - nóng. Mỗi người cần biết giữ cân bằng giữa lượng nước uống vào và lượng nước mất đi qua đường mồ hôi, nước tiểu, duy trì đủ lượng nước trong cơ thể. Nên nghỉ ngơi đủ thời gian, chế độ ăn cân bằng trước hoạt động thể lực cường độ cao. Cần phải uống đủ nước trong quá trình luyện tập, lao động. Thiếu lượng nước tương đương 2% trọng lượng cơ thể sẽ làm suy yếu hoạt động thể lực, thiếu từ 5 - 7% có thể gây khó thở, đau đầu, hoa mắt chóng mặt.

“Tóm lại, cần khám sàng lọc, quản lý sức khỏe quân nhân trước mỗi hoạt động có liên quan đến nắng nóng, có chế độ công tác, luyện tập hợp lý; bắt buộc dừng luyện tập đối với trường hợp không đảm bảo sức khỏe. Tăng cường tuyên truyền, giáo dục sức khỏe để mọi người biết thông tin về dự phòng, nhận biết và xử trí cơ bản tác động xấu đến sức khỏe do nắng - nóng. Trong suốt quá trình luyện tập làm quen, cần phải được bù đủ nước đúng cách. Những đối tượng đang làm quen với nắng - nóng nên tăng dần cường độ, thời gian rèn luyện với nóng theo từng mức độ, mỗi mức độ kéo dài tối đa 2 giờ liên tục” – BS Tống Văn Có đề nghị.

Trung tá Lê Anh Vũ (Phó Trung đoàn trưởng, Tham mưu trưởng Trung đoàn 892, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh) cho biết: “Để chủ động phòng tránh say nắng, say nóng, chúng tôi chỉ đạo các đơn vị trong toàn trung đoàn thực hiện nghiêm quy định, chỉ đạo, hướng dẫn. Đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn quân nhân trong đơn vị nắm chắc biện pháp phòng tránh, nguy cơ, cách nhận biết biểu hiện say nắng, say nóng, kỹ thuật cấp cứu cơ bản, đặc biệt là xử trí cấp cứu tại chỗ. Chỉ đạo Ban Tham mưu, Ban Hậu cần - Kỹ thuật, Bệnh xá Trung đoàn phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan xây dựng, điều chỉnh, bổ sung kế hoạch huấn luyện, luyện tập phù hợp diễn biến thời tiết khí hậu. Tăng cường kiểm tra, đánh giá, rà soát, củng cố, bổ sung đầy đủ nội dung bảo đảm quân y cho công tác phòng, chống say nắng, say nóng, gồm: Thuốc, dịch truyền, trang bị, phương tiện cấp cứu, lều cấp cứu say nắng, say nóng… Khi đơn vị xảy ra trường hợp say nắng, say nóng, phải khẩn trương sơ cứu, cấp cứu đúng quy trình”.

GIA KHÁNH