Sản xuất lúa xanh, bền vững

Nông dân thay đổi nhận thức

Những năm gần đây, thông qua các chương trình khuyến nông, nông dân dần thay đổi phương pháp sản xuất lúa gạo. Trong đó, triển khai sản xuất lúa gạo bền vững theo tiêu chuẩn SRP dựa trên nền tảng “1 phải, 5 giảm”, giúp giảm chi phí sản xuất, tăng lợi nhuận, nâng cao chất lượng sản phẩm. Đặc biệt, nâng cao giá trị hạt gạo, hạn chế ô nhiễm môi trường và đảm bảo sức khỏe con người.

Tại tỉnh An Giang, các Trung tâm đổi mới sáng tạo Xanh (GIC) đã hỗ trợ thực hiện 6 mô hình “Sản xuất lúa gạo bền vững theo tiêu chuẩn SRP kết hợp trồng hoa sinh thái, ứng dụng biện pháp xử lý rơm rạ, quản lý dịch hại tổng hợp IPM và dư lượng thuốc bảo vệ thực vật”. Tại huyện Thoại Sơn, từ tháng 4/2023, mô hình được triển khai thí điểm đối với HTX Tây Phú, diện tích 20ha, thu hút 8 hộ tham gia.

Mô hình giúp nông dân giảm chi phí, tăng lợi nhuận

Vừa qua, Trung tâm Khuyến nông tỉnh tổ chức hội thảo, đánh giá mô hình. Tham quan ruộng mô hình, nhiều nông dân tâm đắc với cây lúa cứng, không bị đổ ngã, bông to, hạt sáng, đẹp; cảnh quan thiên nhiên bắt mắt bởi hàng hoa cúc, hướng dương, sao nhái, đậu bắp...

Ông Bùi Văn Thanh (một trong những hộ tham gia mô hình) cho biết, gia đình ông sử dụng giống OM18 cấp xác nhận, mật độ gieo sạ 120 kg/ha. Tham gia mô hình, ông được cán bộ khuyến nông tập huấn tiến bộ khoa học - kỹ thuật “1 phải, 5 giảm”, công nghệ sinh thái, gieo sạ né rầy, canh tác theo tiêu chuẩn SRP...

Trước khi gieo sạ, ông xử lý gốc rạ bằng chế phẩm sinh học R1. Ngoài ra, ông còn trồng hoa trên bờ ruộng, nhằm thu hút, dẫn dụ thiên địch và tạo khung cảnh đẹp, thân thiện môi trường.

Ông Thanh đánh giá: “Canh tác theo tiêu chuẩn SRP sẽ giảm đến 18% chi phí phân bón, thuốc bảo vệ thực vật; năng suất cao hơn 130 - 150kg/ha so với canh tác lúa thông thường. Ngoài ra, lúa đạt dư lượng trong ngưỡng cho phép, đáp ứng yêu cầu doanh nghiệp nên được tăng giá thêm 200 đồng/kg. Vụ này, tôi bán được 7.200 đồng/kg, cao hơn so giá thị trường”.

Từng bước sản xuất xanh

Ông Trần Nhật Linh (Trạm Khuyến nông huyện Thoại Sơn) cho biết, trước đây, nông dân sạ dày mật độ từ 180 - 250kg/ha. Từ khi tham gia mô hình sản xuất lúa theo tiêu chuẩn SRP kết hợp trồng hoa sinh thái, nông dân được tập huấn, tiếp cận, áp dụng kiến thức khoa học - kỹ thuật tiên tiến vào sản xuất.

Đồng thời, nhận thấy cải tiến trong sản xuất xanh, sạch, góp phần bảo vệ môi trường nên họ đã mạnh dạn áp dụng. Mặt khác, nông dân ứng dụng công nghệ sinh thái “ruộng lúa bờ hoa”, giảm sự xuất hiện của sâu hại, giúp cân bằng hệ sinh thái trên đồng ruộng. Mô hình còn sử dụng chế phẩm sinh học xử lý rơm rạ để hạn chế đốt đồng, tránh xảy ra hiện tượng ngộ độc hữu cơ; sử dụng drone (máy bay không người lái) phun phân bón, thuốc bảo vệ thực vật. Từ đó, giảm áp lực công lao động và chi phí trong sản xuất…

Giám đốc Trung tâm Khuyến nông An Giang Huỳnh Đào Nguyên cho biết, mô hình sản xuất lúa theo tiêu chuẩn SRP kết hợp trồng hoa sinh thái giúp nông dân tiếp cận tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất lúa bền vững, an toàn, thân thiện với môi trường.

Đặc biệt, sản phẩm làm ra đảm bảo tiêu chuẩn xuất khẩu của các doanh nghiệp. Hy vọng, qua mô hình, nông dân nắm bắt và tích hợp lại những tiến bộ kỹ thuật để ứng dụng vào sản xuất, đáp ứng tiêu chuẩn nhu cầu tiêu thụ. Từ đó, từng bước nâng cao giá trị hạt gạo, mang lại hiệu quả cao nhất cho nông dân trong sản xuất, đặc biệt là bảo vệ sức khỏe con người. 

ĐỨC TOÀN