Triển vọng từ dưa hoàng kim ghép

Dưa hoàng kim (còn gọi là dưa lê) được người tiêu dùng lựa chọn trưng bày vào dịp Tết vì màu sắc đẹp, tên gọi ý nghĩa. Ngoài ra, loại dưa này còn được ưa chuộng bởi giá trị dinh dưỡng cao, hương vị ngon ngọt, bảo quản được lâu (1 - 2 tháng trong điều kiện bình thường). Sở hữu bề ngoài khá độc đáo, hoa và trái có màu vàng kim, nổi bật trên thân lá xanh, loại cây này vừa để ngắm nhìn, vừa có trái để ăn, lại là biểu tượng của sự may mắn “vàng vào nhà” trong năm mới.

Tuy nhiên, giống dưa này nếu sản xuất theo phương pháp truyền thống sẽ gặp 2 trở ngại lớn. Thứ nhất, cành, lá rất sum suê, cần phải làm giàn nâng đỡ, rất khó vận chuyển khi trở thành sản phẩm thương mại. Thứ 2, cây rất mau tàn (5 - 7 ngày) nên khó chưng lâu trong dịp Tết. Kỹ thuật trồng dưa hoàng kim kiểng bằng phương pháp ghép, tạo hình trái vuông khắc phục được các nhược điểm trên.

Kỹ sư Nguyễn Minh Ngọc (Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ) cho biết, mô hình được thực hiện từ giống dưa kim Hồng Ngọc, nhập từ Thái Lan. Dưa sinh trưởng từ 55 - 60 ngày, trọng lượng trung bình 1,3 - 1,6kg/trái; trái tròn, cứng, vỏ mỏng, màu vàng kim, giòn, ngọt… Giống dưa này được thử nghiệm ghép vào gốc cây mướp (nhập từ Đài Loan). Mô hình đồng thời được thực hiện trong nhà màng, hạn chế tối đa tác hại từ sâu bệnh, dịch hại và môi trường.

Theo anh Ngọc, cây dưa hoàng kim trồng được 24 - 30 ngày có thể đem ghép với cây mướp (trồng được 20 - 23 ngày). “Chọn vị trí trên thân chính của gốc mướp có lóng thân dài hơn 5cm, mập mạp và càng sát gốc càng tốt. Cắt vát 2 bên của đoạn thân dài khoảng 3 - 4cm tạo thành lưỡi gà. Chọn vị trí ghép trên thân chính dưa hoàng kim, ngay lóng thân lá thứ 7 - 8, cắt một đoạn từ dưới lên trên vào giữa thân của ngọn ghép, vết cắt dài 3 - 4cm. Tiến hành đưa mặt cắt (lưỡi gà) của gốc mướp áp sát vào vị trí giữa thân dưa, sao cho 2 mặt cắt áp sát vào nhau, dùng dây rút cố định lại vết ghép. Sau khi ghép 7 ngày, tiến hành thay dây rút” - kỹ sư Nguyễn Minh Ngọc chia sẻ.

Sau khi ghép, cây cần được tưới nước thường xuyên, che mát nếu gặp nắng mạnh. Nhiệt độ không khí duy trì dưới 32oC, độ ẩm không khí trung bình từ 50 -75%. Trong quá trình chăm sóc, cần tránh làm đọng nước tại vị trí vết ghép; bảo vệ bộ lá gốc ghép mướp giúp cây tránh bị sốc khi cắt khỏi cây mẹ; bổ sung dinh dưỡng giúp cây nhanh chóng phục hồi, phát triển. Lúc cây ra hoa, tiến hành thụ phấn từ 6 - 9 giờ đối với hoa cái ở 2 - 3 chồi bên trên vết ghép. Sau khi kết thúc thụ phấn, chọn trái đẹp nhất để dưỡng, tạo hình. Mỗi chi giữ 1 trái, đảm bảo đồng đều, đẹp tạo hình.

Sau khi đã chọn lựa trái, đặt khuôn vào thời điểm trái 6 - 8 ngày tuổi. Có thể lựa chọn khuôn hình tròn, hình vuông, hồ lô, thỏi vàng… tùy theo nhu cầu, thị hiếu của thị trường. Sau khi đặt khuôn, thường xuyên theo dõi, sớm phát hiện côn trùng, sâu bệnh gây hại trên cây dưa. Khoảng 16 - 20 ngày sau khi đặt khuôn, trái bắt đầu chuyển từ xanh sang màu vàng, có thể cung cấp ra thị trường.

Do mục đích là trồng dưa chậu kiểng nên chiều cao cây (tính luôn chậu) chỉ khoảng 60cm, đường kính tán từ 42 - 44 cm. Sản phẩm này hiện đang được thị trường đánh giá cao, lợi nhuận mang về gấp đôi so với canh tác truyền thống. Tham gia hội thảo đánh giá mô hình trồng dưa hoàng kim bằng kỹ thuật ghép kết hợp tạo trái vuông, anh Huỳnh Công Quyển (xã Vĩnh Thành, huyện Châu Thành) cho biết, anh nhận thấy mô hình khá độc đáo, hiệu quả kinh tế khả quan. Tuy nhiên, cái khó của mô hình là phải trồng trong nhà kín, kết hợp tưới nước nhỏ giọt nên tốn nhiều chi phí. Thời gian tới, nếu điều kiện cho phép, gia đình anh Quyển sẽ thử nghiệm mô hình này.

Mô hình mang lại kết quả khả quan, mở ra hướng đi mới cho nông nghiệp địa phương. Đồng thời, cung cấp thêm sản phẩm cho thị trường, đặc biệt là thị trường hoa kiểng trong dịp Tết Nguyên đán.

ĐỨC TOÀN