Đây là nội dung được đưa ra thảo luận tại Hội nghị “Tăng cường vai trò các bên liên quan trong thực hiện các giải pháp của Chương trình quốc gia phòng chống bệnh dại giai đoạn 2022-2030” diễn ra ngày 12/11 ở Hà Nội.
75 người chết mỗi năm, chi phí phòng bệnh lên tới hàng trăm tỷ đồng
Chia sẻ tại hội nghị, ông Phạm Thành Long, đại diện Cục Chăn nuôi và Thú y (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho biết: bệnh dại là bệnh truyền nhiễm từ động vật sang người do virus Rhabdovirus gây ra. 99% trường hợp mắc ở người là do chó dại cắn.
Theo thống kê, mỗi năm thế giới có khoảng 59.000 người tử vong và hơn 10 triệu người phải tiêm vaccine phòng dại tại hơn 150 quốc gia, trong đó 95% các ca xảy ra ở châu Phi và châu Á. Đông Nam Á là điểm nóng của bệnh dại do lượng chó thả rông lớn, tỷ lệ tiêm phòng thấp, cùng với việc buôn bán thịt chó, mèo vẫn diễn ra. Trẻ em và người dân nông thôn chiếm tỷ lệ cao trong số ca tử vong.
Ông Phạm Thành Long, đại diện Cục Chăn nuôi và Thú y (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phát biểu tại Diễn đàn.
Tại Việt Nam, trung bình mỗi năm có 75 người chết vì bệnh dại, khoảng 400.000 người phải điều trị dự phòng bằng vaccine và huyết thanh kháng dại, chi phí ước tính hơn 300 tỷ đồng. Năm 2024, cả nước ghi nhận 89 người tử vong, tăng so với các năm trước. Tất cả nạn nhân đều không tiêm phòng, nguồn lây chủ yếu từ chó và mèo. Chín tháng đầu năm 2025, cả nước đã có 58 người tử vong tại 18 tỉnh, thành phố.
Ông Long cho biết, tổng đàn chó cả nước trên 7 triệu con, nuôi tại hơn 3 triệu hộ gia đình. Cục Chăn nuôi và Thú y đã triển khai phần mềm quản lý thông tin đàn chó, tích hợp vào Hệ thống báo cáo dịch bệnh trực tuyến VAHIS, đồng thời xây dựng bản đồ phân bố đàn chó và dịch tễ bệnh dại. Nhiều địa phương như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Nghệ An đã lập đội bắt chó thả rông và đường dây nóng tiếp nhận thông tin về bệnh dại.
Tỷ lệ đàn chó, mèo được tiêm phòng vaccine dại trên toàn quốc từ năm 2024 đến 2025 đạt hơn 56%, cao hơn gần 17% so với trung bình giai đoạn 2022-2023.
Phấn đấu không còn ca tử vong nhờ tiêm phòng và kiểm soát vật nuôi
Là một trong số các địa phương có số ca tỷ vong cao vì bệnh dại, bác sĩ Hoàng Hải Phúc-Giám đốc Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Đắk Lắk cho biết, hiện nay tổng đàn chó mèo trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk và cả nước rất lớn, có xu hướng gia tăng do người dân nuôi canh giữ tài sản và làm thực phẩm nhiều.
Để kiểm soát được bệnh dại trên người, Giám đốc CDC Đắk Lắk kiến nghị Cục Chăn nuôi và Thú y, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cần có biện pháp kiểm soát chặt chẽ đàn chó mèo và thống kê chính xác số lượng vật nuôi để có giải pháp tiêm phòng và khống chế dịch bệnh đạt hiệu quả cao hơn.
Toàn cảnh Hội nghị “Tăng cường vai trò các bên liên quan trong thực hiện các giải pháp của Chương trình quốc gia phòng chống bệnh dại giai đoạn 2022-2030”.
Ông Võ Hải Sơn, Phó Cục trưởng Phòng bệnh (Bộ Y tế), khẳng định: Chương trình quốc gia phòng, chống bệnh dại giai đoạn 2022-2030 đặt mục tiêu kiểm soát bệnh Dại ở chó mèo và phấn đấu không còn người tử vong vào năm 2030. Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường triển khai nhiều giải pháp, trong đó có Chỉ thị số 11/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường biện pháp phòng, chống bệnh dại.
Tại Hội nghị các chuyên gia khuyến cáo người dân cần nhận thức rõ mối nguy hiểm của bệnh dại. Nếu bị chó, mèo cắn, cần xử lý vết thương ngay và đến cơ sở y tế để tiêm phòng kịp thời; tuyệt đối không sử dụng thuốc nam, thuốc gia truyền hay phương pháp mê tín dị đoan. Việc tiêm phòng đầy đủ cho chó, mèo nuôi cũng rất quan trọng. Nhóm nguy cơ cao như nhân viên thú y, người làm việc tại cơ sở nuôi giữ động vật cũng cần tiêm phòng dự phòng trước khi phơi nhiễm.
Do vậy, Tổ chức Y tế thế giới đã trao tặng 9.000 liều vaccine phòng dại cho 2 tỉnh có nguy cơ cao là Phú Thọ và Tuyên Quang nhằm bảo vệ nhóm người dễ bị tổn thương, nhất là nhóm đồng bào dân tộc thiểu số và trẻ em.
Tại hội nghị, đại diện WHO kêu gọi các cơ quan liên quan, các địa phương của Việt Nam và các quốc gia trên thế giới cùng vào cuộc mạnh mẽ hơn để ngăn chặn bệnh dại lây lan trên người nhằm phấn đấu không còn người tử vong do bệnh này vào năm 2030.
"WHO cam kết sẽ chung tay cùng với các quốc gia để thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp đến ngăn chặn bệnh dại trên thế giới. Trong đó bao gồm giải pháp giảm giá vaccine, bảo đảm nguồn cung sản phẩm này giúp mọi quốc gia đều có thể tiếp cận được để tiêm phòng đầy đủ", bà Jennifer Horton khẳng định.
Đọc nhiều
