An Giang “chắp cánh” phát triển nghề yến

Với điều kiện tự nhiên thuận lợi, An Giang có tiềm năng lớn trong phát triển nghề nuôi chim yến của vùng đồng bằng sông Cửu Long. Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Hiệp, tỉnh có số lượng nhà yến lớn hàng đầu cả nước với 4.475 nhà; sản lượng tổ yến năm 2025 đạt 35 tấn, riêng 6 tháng đầu năm 2025, toàn tỉnh thu hoạch khoảng 19,5 tấn. Tuy nhiên, hoạt động nuôi, chế biến, tiêu thụ chủ yếu nhỏ lẻ, chưa hình thành chuỗi liên kết đồng bộ.

Công nhân Công ty Trách nhiệm hữu hạn Yến Tổ Gold vận hành dây chuyền yến hũ chưng. Ảnh: KIỀU DIỄM

Năm 2025, với sự chỉ đạo của Sở Công thương, Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp triển khai đề án “Hỗ trợ ứng dụng máy móc tiên tiến vào sản phẩm từ tổ yến” cho Công ty Trách nhiệm hữu hạn Yến Tổ Gold, xã Hòn Đất, kinh phí hỗ trợ 105,6 triệu đồng; đề án “Hỗ trợ ứng dụng máy móc tiên tiến vào sản xuất sản phẩm từ tổ yến” cho hộ kinh doanh Phước Thành, xã Tân Thạnh, kinh phí hỗ trợ 117,7 triệu đồng.

Trước đây, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Yến Tổ Gold có 8 lao động, sản xuất khoảng 16.000 hũ yến/năm bằng phương pháp thủ công. Nhu cầu thị trường tăng, công ty gặp khó vì công suất có hạn, sản phẩm lại khó đạt độ đồng nhất. Được hỗ trợ từ chính sách khuyến công, công ty lắp đặt máy hấp tiệt trùng 100l, máy đóng nắp, máy khò màng, máy dán nhãn tự động, máy in date, tủ sấy lạnh 200 tổ và máy vắt yến inox. Chỉ sau vài tháng vận hành, năng suất yến hũ tăng 25%, đạt 20.000 hũ/năm, doanh thu dự kiến 3,7 tỷ đồng/năm, lợi nhuận gần 300 triệu đồng. Lao động tăng lên 11 người, thu nhập bình quân từ 8 - 9 triệu đồng/người/tháng.

“Cái được lớn nhất là chất lượng ổn định, sản phẩm sạch, đạt tiêu chuẩn vệ sinh, an toàn thực phẩm. Chúng tôi có thể tự tin đưa yến sào đi hội chợ, ra thị trường cả nước. Không còn phải chưng yến thủ công, giờ mọi thứ đều chạy bằng máy móc hiện đại, vừa tiết kiệm nhân công vừa đảm bảo chất lượng đồng đều”, ông Dương Đỗ Phi Long - Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Yến Tổ Gold tự hào.

Công nhân tại hộ kinh doanh Phước Thành đang rộn ràng làm việc trong dây chuyền mới. Trước đây, cơ sở chỉ bán yến thô, yến làm sạch lông quy mô nhỏ. Nay, nhờ sự hỗ trợ từ chương trình khuyến công địa phương, ông Giang Văn Kiệm - chủ hộ kinh doanh đầu tư máy sấy lạnh 500 tổ, máy hấp tiệt trùng, máy đóng nắp chai, máy in date tự động, băng tải inox.

Ông Kiệm chia sẻ: “Công nhân sấy yến, chưng yến phải canh nhiệt, thời gian kéo dài, chỉ cần sai chút là yến tinh chế chưa đạt độ khô chuẩn, yến chưng tươi chín hết hoặc quá lửa, mất chất dinh dưỡng. Nay có máy tự động giúp tiết kiệm công sức, yến đạt chuẩn, màu đẹp”. Nhờ công nghệ mới, năng suất yến tinh chế tăng từ 260 lên 400kg/năm, yến hũ tăng 50.000 hũ/năm, doanh thu đạt 11,8 tỷ đồng/năm, lợi nhuận tăng gần 60%. Không chỉ mở rộng quy mô sản xuất, cơ sở còn tạo việc làm ổn định cho 42 người lao động địa phương, phần lớn là phụ nữ nông thôn.

Hiệu quả rõ rệt của khuyến công nằm ở sự thay đổi trong tư duy sản xuất. Người nuôi yến, chế biến yến ở An Giang biết kết hợp giữa kinh nghiệm truyền thống và ứng dụng công nghệ hiện đại. Giờ đây, những tổ yến tinh chế, hũ yến chưng được sản xuất trên dây chuyền hiện đại, đạt tiêu chuẩn an toàn, vệ sinh thực phẩm, có mã truy xuất nguồn gốc, nhãn và bao bì chuyên nghiệp.

Giám đốc Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp tỉnh Trần Ngọc Diệu cho biết: “Khuyến công hướng tới mục tiêu giúp doanh nghiệp nhỏ vươn lên, từng bước hình thành chuỗi sản xuất, chế biến sâu, tiêu thụ sản phẩm yến sào bền vững. Chúng tôi tiếp tục nhân rộng mô hình sang các địa phương khác, tạo nên thương hiệu yến sào An Giang vững chắc”.

Phó Giám đốc Sở Công thương Nguyễn Duy Linh Thảo đánh giá: “Khuyến công đã “chắp cánh” cho nghề yến bay cao, không chỉ hỗ trợ vốn mà còn hỗ trợ chuyển đổi tư duy. Từ chỗ làm thủ công, nay các cơ sở tự tin sản xuất theo chuẩn công nghiệp, mở rộng thị trường và từng bước nâng cao thương hiệu yến địa phương, hướng tới xuất khẩu chính ngạch sản phẩm yến ra thị trường nước ngoài”.

    KIỀU DIỄM