An Phú triển khai Đề án 1 triệu héc-ta lúa chất lượng cao

Với mục tiêu, nhằm hình thành và phát triển bền vững vùng chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh; kết hợp tổ chức lại hệ thống sản xuất theo chuỗi giá trị, áp dụng các quy trình canh tác bền vững nhằm nâng cao thu nhập của người trồng lúa, giảm phát thải khí nhà kính và thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường sinh thái.

Thúc đẩy hình thành và phát triển ổn định các hợp tác xã (HTX), tổ hợp tác (THT), tổ chức nông dân đóng góp quan trọng vào chuỗi liên kết lúa gạo trên địa bàn huyện An Phú. Xây dựng chuỗi giá trị ngành hàng lúa gạo điển hình, làm mô hình kiểu mẫu cho phát triển lĩnh vực lúa gạo tại huyện An Phú đến năm 2030.

Trong đó, giai đoạn 1 (đến năm 2025): Diện tích canh tác vùng chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp phấn đấu đạt 2.700ha (trên cơ sở diện tích vùng dự án chuyển đổi nông nghiệp bền vững - VnSAT trước đây) và nhân rộng ở những vùng thuận lợi.

Hội nghị triển khai Đề án 1 triệu héc-ta lúa chất lượng cao tại huyện An Phú

Về canh tác bền vững: Lượng lúa giống gieo sạ 80 - 100kg/ha. Lượng phân bón hóa học giảm 20%. Lượng thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc hóa học giảm 20%. Lượng nước tưới (so với canh tác truyền thống) giảm 20%. 100% diện tích (tương đương 100% hộ) áp dụng ít nhất một quy trình canh tác bền vững, như: “1 phải, 6 giảm”, tưới ngập khô xen kẽ, tiêu chuẩn sản xuất lúa bền vững, các tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt được chứng nhận và được cấp mã số vùng trồng…

Về tổ chức sản xuất: 100% diện tích sản xuất vùng chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp có liên kết giữa doanh nghiệp (DN) với THT, HTX trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Tỷ lệ cơ giới hóa đồng bộ đạt trên 50% diện tích. Tỷ lệ thất thoát sau thu hoạch dưới 10%.

Trên 2.000 hộ nông dân áp dụng quy trình canh tác bền vững. 70% rơm được thu gom khỏi đồng ruộng và được tái sử dụng. Giảm trên 10% lượng phát thải khí nhà kính so canh tác lúa truyền thống. Giá trị gia tăng trong chuỗi lúa gạo tăng 30%, trong đó tỷ suất lợi nhuận của người trồng lúa trên 40%.

Xây dựng thương hiệu và xuất khẩu: Lượng gạo xuất khẩu chất lượng cao và phát thải thấp chiếm trên 20% tổng lượng gạo xuất khẩu của toàn vùng chuyên canh. Phấn đấu đến năm 2030, diện tích canh tác vùng chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp đạt 10.050ha.

Về tổ chức sản xuất: 100% diện tích sản xuất vùng chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp có liên kết giữa DN với THT, HTX trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Tỷ lệ cơ giới hóa đồng bộ đạt trên 70% diện tích. Trên 6.000 hộ áp dụng quy trình canh tác bền vững. Tỷ lệ thất thoát sau thu hoạch dưới 8%. 100% rơm được thu gom khỏi đồng ruộng và được tái sử dụng. Giảm trên 10% lượng phát thải khí nhà kính so với canh tác lúa truyền thống.

Về thu nhập người trồng lúa: Giá trị gia tăng trong chuỗi lúa gạo tăng 40%, trong đó tỷ suất lợi nhuận người trồng lúa đạt trên 50%. Lượng gạo xuất khẩu mang thương hiệu chất lượng cao, phát thải thấp chiếm trên 20% tổng lượng gạo xuất khẩu của toàn vùng chuyên canh. Phấn đấu đến năm 2030, có thêm 6 HTX, nâng tổng số lên 19 HTX tham gia.

Theo Phó Chủ tịch UBND huyện An Phú Nguyễn Thị Phướng, huyện gặp thuận lợi khi triển khai đề án, do có diện tích sản xuất lúa lớn trên 31.000ha/năm. Nông dân An Phú hầu hết đã hình thành được tập quán sử dụng giống lúa xác nhận trong sản xuất. Bên cạnh, sự tham gia mạnh mẽ của DN vào chuỗi liên kết cũng là lợi thế để An Phú triển khai thực hiện hiệu quả mục tiêu đề án…

Theo Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện An Phú Phùng Thế Vinh, giai đoạn 1 (đến năm 2025): Huyện tập trung thực hiện ở các xã, thị trấn đã tham gia các dự án chuyển đổi nông nghiệp bền vững tại Việt Nam (VnSAT), dự án Chống chịu khí hậu tổng hợp và sinh kế bền vững ĐBSCL (Dự án WB9), dần mở rộng tại các xã, thị trấn khác có các vùng sản xuất tập trung. 

Giai đoạn 2 (2026 - 2030): Xác định cụ thể khu vực trọng tâm để lập dự án đầu tư phát triển vùng lúa chuyên canh chất lượng cao và phát thải thấp, ngoài vùng Dự án VnSAT và sẽ mở rộng thêm để đạt được diện tích mục tiêu khoảng 10.050ha vào năm 2030. Giai đoạn này, sẽ tập trung vào các hoạt động chủ yếu, như: Đầu tư hoàn thiện cơ sở hạ tầng cho những vùng diện tích mới, tổ chức lại sản xuất, xây dựng chuỗi giá trị, hoàn thiện hệ thống MRV (đo đạc, báo cáo, kiểm tra) và có diện tích đủ điều kiện tham gia chi trả tín chỉ carbon.

Để thực hiện hiệu quả đề án, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật An Giang Nguyễn Văn Hiền lưu ý, huyện An Phú cần xây dựng mô hình điểm sản xuất lúa chất lượng để nhân rộng; quan tâm nâng cao năng lực hoạt động của THT, HTX trong liên kết giữa DN với nông dân; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nông dân tích cực tham gia đề án…

 HỮU HUYNH