Củng cố niềm tin, hoạt động sản xuất kinh doanh của khu vực kinh tế tư nhân

12/10/2025 - 14:00

Theo Nghị quyết số 138/NQ-CP của Chính phủ, trong năm 2025-2026, Bộ Tài chính được giao 16 nhiệm vụ liên quan tới công tác hoàn thiện thể chế và chính sách phát triển kinh tế tư nhân. Với tinh thần quyết tâm cao độ, chuẩn bị từ sớm, từ xa để khẩn trương đưa Nghị quyết 68-NQ/TW vào cuộc sống, Bộ Tài chính đã ban hành Kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết của Bộ, trong đó quy định rõ nhiệm vụ cụ thể cho từng đơn vị, rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ tiến độ theo từng tháng để theo dõi, giám sát.
Nhân ngày Doanh nhân Việt Nam, phóng viên Báo Nhân Dân phỏng vấn đồng chí Nguyễn Văn Thắng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Tài chính về vấn đề này.

NHỮNG KẾT QUẢ TÍCH CỰC

Phóng viên: Xin Bộ trưởng cho biết, trong quá trình triển khai thực hiện Nghị quyết số 68-NQ/TW thời gian qua, Bộ Tài chính đã đạt được những kết quả cụ thể gì về đẩy mạnh cải cách, hoàn thiện, nâng cao chất lượng thể chế, chính sách phát triển kinh tế tư nhân?

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Ngay sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 về phát triển kinh tế tư nhân, Bộ Tài chính đã tham mưu Chính phủ ban hành Nghị quyết số 138/NQ-CP ngày 16/5/2025 về Kế hoạch hành động của Chính phủ triển khai Nghị quyết số 68-NQ/TW, bảo đảm các định hướng lớn của Nghị quyết nhanh chóng đi vào thực tiễn.

Đồng thời, 13 ngày sau khi Nghị quyết 68 được ban hành, Bộ Tài chính đã tham mưu Chính phủ báo cáo Quốc hội ban hành Nghị quyết số 198/2025/QH15 ngày 17/5/2025 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân và trong cùng ngày trình Chính phủ ban hành Nghị quyết số 139/NQ-CP ban hành Kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết 198/2025/QH15.

Nghị quyết 198/2025/QH15 tập trung thể chế hóa các nhóm giải pháp đã rõ nội hàm, có tính cấp bách cần tháo gỡ ngay, tác động lớn đến niềm tin, hoạt động sản xuất kinh doanh của khu vực kinh tế tư nhân.

Nghị quyết 198/2025/QH15 tập trung thể chế hóa các nhóm giải pháp đã rõ nội hàm, có tính cấp bách cần tháo gỡ ngay, tác động lớn đến niềm tin, hoạt động sản xuất kinh doanh của khu vực kinh tế tư nhân như: cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, hỗ trợ tiếp cận đất đai, mặt bằng sản xuất kinh doanh, hỗ trợ tài chính, tín dụng và mua sắm công; hỗ trợ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và đào tạo nhân lực, hỗ trợ hình thành doanh nghiệp vừa và lớn, doanh nghiệp tiên phong.

Theo Kế hoạch hành động của Chính phủ ban hành tại Nghị quyết số 138/NQ-CP, trong năm 2025-2026, Bộ Tài chính được giao 16 nhiệm vụ liên quan tới công tác hoàn thiện thể chế và chính sách phát triển kinh tế tư nhân.

Theo Kế hoạch hành động của Chính phủ ban hành tại Nghị quyết số 138/NQ-CP, trong năm 2025-2026, Bộ Tài chính được giao 16 nhiệm vụ liên quan tới công tác hoàn thiện thể chế và chính sách phát triển kinh tế tư nhân. Với tinh thần quyết tâm cao độ, chuẩn bị từ sớm, từ xa để khẩn trương đưa Nghị quyết 68-NQ/TW vào cuộc sống, Bộ Tài chính đã ban hành Kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết của Bộ trong đó quy định rõ nhiệm vụ cụ thể cho từng đơn vị, rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ tiến độ theo từng tháng để theo dõi, giám sát.

Quốc hội thông qua Luật sửa 8 luật lĩnh vực tài chính, đầu tư, ngân sách tại Kỳ họp thứ chín, Quốc hội khóa XV. Ảnh: Thủy Nguyên

Ngay trong kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV vừa rồi, Bộ Tài chính đã hoàn thiện, báo cáo Chính phủ trình Quốc hội thông qua 2 bộ Luật quan trọng trong đó đã thể chế hóa nhiều chính sách phát triển kinh tế tư nhân quy định tại Nghị quyết số 68-NQ/TW đó là: Luật số 76/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp và Luật số 90/2025/QH15 sửa đổi 8 Luật trong lĩnh vực tài chính (Luật sửa đổi Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư; Luật Hải quan; Luật Thuế giá trị gia tăng; Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; Luật Đầu tư; Luật Đầu tư công; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công).

Đồng thời, Bộ cũng đã hoàn thành tham mưu Chính phủ ban hành một số Nghị định về Đăng ký doanh nghiệp, Quản lý đấu thầu, đầu tư theo đối tác công-tư, thuế, …trong đó bổ sung, sửa đổi nhiều quy định theo hướng đơn giản hóa hồ sơ, thủ tục, giảm thời hạn giải quyết thủ tục hành chính, bảo đảm 100% thủ tục đăng ký doanh nghiệp, hộ kinh doanh được thực hiện trực tuyến toàn trình và phi địa giới hành chính trong phạm vi cấp tỉnh.

Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng tại Kỳ họp thứ chín Quốc hội khóa XV. (Ảnh: DUY LINH)

Bộ Tài chính cũng đang phối hợp với các cơ quan khẩn trương hoàn thiện dự thảo Nghị định hướng dẫn Nghị quyết 198/2025/QH15 (dự kiến trình Chính trong trong tháng 9/2025); hoàn thiện dự thảo Nghị định về cơ chế thử nghiệm phát triển kinh tế tuần hoàn (dự kiến trình Chính phủ trong tháng 11/2025) và xây dựng hai Chương trình quốc gia hỗ trợ doanh nghiệp gồm: Chương trình đào tạo, bồi dưỡng 10.000 giám đốc điều hành và Chương trình phát triển 1.000 doanh nghiệp tiên phong (dự kiến trình Chính phủ trong tháng 11/2025). Các chính sách này được ban hành sẽ tạo khung pháp lý đầy đủ, đồng bộ để các các cơ chế, chính sách phát triển kinh tế tư nhân ban hành tại Nghị quyết 68-/NQ/TW sớm đi vào thực tiễn.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính đang tiếp tục rà soát, sửa đổi nhiều văn bản luật như Luật Phí và Lệ phí, Luật Thuế thu nhập cá nhân, Luật Quản lý thuế…, báo cáo Chính phủ trình Quốc hội xem xét thông qua trong kỳ họp thứ 10 Quốc hội Khóa XV tới đây. Bộ cũng đang đồng thời nghiên cứu đề xuất khung pháp luật về kinh doanh cá thể nhằm tạo khung khổ pháp lý toàn diện quản lý và phát triển đối tượng hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.

Bộ Tài chính đã tích cực làm việc với các nhà cung cấp giải pháp để hỗ trợ hộ kinh doanh ứng dụng hóa đơn điện tử.

Riêng đối với lĩnh vực quản lý thuế đối với hộ kinh doanh: Bộ Tài chính đã tích cực làm việc với các nhà cung cấp giải pháp để hỗ trợ hộ kinh doanh ứng dụng hóa đơn điện tử theo tinh thần của Nghị quyết số 68-NQ/TW.

Đến nay, đã có  hơn 56.000 hộ kinh doanh sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, vượt xa chỉ tiêu đề ra của năm 2025. Quy trình quản lý thuế ngày càng được hoàn thiện theo hướng số hóa, tự động hóa, giảm thời gian và chi phí tuân thủ; đồng thời triển khai Nghị định 70/2025/NĐ-CP với các giải pháp hỗ trợ kinh phí, khuyến khích sử dụng hóa đơn điện tử để chống thất thu thuế và bảo vệ người tiêu dùng. Ngành Thuế đã phân công cán bộ trực tiếp hỗ trợ, thành lập các tổ công tác đồng hành cùng hộ kinh doanh trong chuyển đổi từ khoán sang kê khai, đa dạng hóa kênh tuyên truyền, vinh danh hộ kinh doanh tiêu biểu…

Sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, các ngành trong đó có ngành tài chính đã góp phần đem lại những kết quả hết sức tích cực về tinh thần kinh doanh của khu vực kinh tế tư nhân.

Sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, các ngành trong đó có ngành tài chính đã góp phần đem lại những kết quả hết sức tích cực về tinh thần kinh doanh của khu vực kinh tế tư nhân.

Làn sóng khởi nghiệp gia tăng mạnh mẽ, số lượng doanh nghiệp, hộ kinh doanh thành lập mới và quay trở lại hoạt động tăng cao nhất từ trước tới nay.

Tính chung 8 tháng đầu năm, số doanh nghiệp thành lập mới đạt 128.182 doanh nghiệp, tăng 15,73% so cùng kỳ năm 2024; số vốn đăng ký của doanh nghiệp thành lập mới đạt 1.254.476 tỷ đồng, tăng 26,12% so cùng kỳ 2024.

Cũng trong 8 tháng đầu năm, cả nước có 592.031 hộ kinh doanh thành lập mới, tăng 59,85% so với cùng kỳ với số vốn đăng ký là 649.584 tỷ đồng. Cùng với đó, có hơn 2.320 hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp.

THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN

Phóng viên: Xin Bộ trưởng đánh giá về những những thuận lợi, khó khăn trong quá trình triển khai Nghị quyết 68-NQ/TW và giải pháp để khắc phục những vấn đề đang đặt ra?

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Về thuận lợi: Trước hết phải khẳng định công tác triển khai Nghị quyết số 68-NQ/TW nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao, quyết liệt của Trung ương Đảng, Quốc hội và sự vào cuộc hết sức nhanh chóng, kịp thời của các cấp, các ngành.

Chỉ trong vòng chưa đầy 2 tuần sau khi Nghị quyết 68-NQ/TW được ban hành, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 198/2025/QH15 và Chính phủ đã ban hành 2 Nghị quyết ban hành Kế hoạch hành động thực hiện các nghị quyết của Bộ Chính trị và Quốc hội cho thấy tinh thần vào cuộc quyết liệt của các cơ quan. Cùng với đó, công tác tuyên truyền, quán triệt được triển khai sâu rộng, hơn 1,5 triệu cán bộ, đảng viên, doanh nghiệp tham gia hội nghị toàn quốc, hàng trăm cuộc tọa đàm, hội thảo được tổ chức, tạo sự đồng thuận và củng cố niềm tin trong cộng đồng doanh nghiệp.

Các Bộ ngành, địa phương đã khẩn trương triển khai các nhiệm vụ theo phân công tại Kế hoạch hành động của Chính phủ, khẩn trương quán triệt đến toàn thể công chức, viên chức, người lao động về tinh thần đồng hành phục vụ doanh nghiệp, coi doanh nghiệp là đối tượng phục vụ, xóa bỏ cơ chế xin cho, hành vi cục bộ ngành, địa phương trong xây dựng và thực thi chính sách. Lấy chất lượng, sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp làm căn cứ trọng yếu đánh giá cán bộ, kiên quyết loại bỏ cán bộ, công chức hạch sách, nhũng nhiễu với người dân, doanh nghiệp. Nâng cao kỷ luật, kỷ cương, tinh thần, thái độ phục vụ, chủ động, tận tụy, chuyên nghiệp trong giải quyết các vấn đề vướng mắc cho người dân, doanh nghiệp.

Bên cạnh sự vào cuộc của các cơ quan Chính phủ, các tổ chức hiệp hội đã chủ động triển khai nhiều hoạt động để hưởng ứng, lan toả tinh thần của Nghị quyết tới cộng đồng doanh nghiệp, hộ kinh doanh, đề xuất nhiều sáng kiến, giải pháp đồng hành với Chính phủ sớm đưa Nghị quyết vào cuộc sống. Ngành ngân hàng ban hành nhiều gói tín dụng ưu đãi dành riêng cho DNNVV, các doanh nghiệp ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh, chuyển đổi số.

Về khó khăn, Nghị quyết được ban hành trong bối cảnh cả nước thực hiện sắp xếp bộ máy theo mô hình chính quyền hai cấp, do đó việc triển khai Nghị quyết tại một số Bộ ngành, địa phương phần nào bị ảnh hưởng, một số địa phương chưa kịp thời ban hành kế hoạch hành động chung sau sắp xếp, công tác phân cấp phân quyền, cải cách thủ tục hành chính có nơi có lúc còn chưa đạt kỳ vọng của người dân và doanh nghiệp. Một số nơi vẫn tồn tại tư duy hành chính cũ, chưa thấm nhuần tinh thần “kiến tạo-phục vụ”, dẫn đến thiếu quyết liệt trong chỉ đạo và thực thi, gây khó khăn cho doanh nghiệp. Ngoài ra, công tác truyền thông ban đầu về chính sách thuế và hóa đơn điện tử còn thiếu nhất quán, tạo dư luận không tích cực, ảnh hưởng đến niềm tin kinh doanh của hộ kinh doanh và doanh nghiệp.

Để khắc phục, Bộ Tài chính xác định tập trung vào ba nhóm giải pháp chính. Thứ nhất, nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu, gắn kết quả hỗ trợ doanh nghiệp với công tác thi đua, khen thưởng và xử lý nghiêm các trường hợp nhũng nhiễu. Thứ hai, tiếp tục rà soát, đơn giản hóa thủ tục hành chính, đẩy mạnh ứng dụng số, giảm chi phí và thời gian cho doanh nghiệp. Thứ ba, tăng cường công tác truyền thông, đối thoại hai chiều với cộng đồng doanh nghiệp; kịp thời cung cấp thông tin chính xác, minh bạch, giải quyết những vướng mắc, khó khăn cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh để củng cố niềm tin và đồng hành cùng khu vực kinh tế tư nhân phát triển nhanh, bền vững. 

CẢI CÁCH CHÍNH SÁCH THUẾ-TÀI KHÓA, TẠO ĐỘNG LỰC CHO DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA

Phóng viên: Nhằm bảo đảm hiện thực hóa mục tiêu kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế, trong thời gian tới, bên cạnh các nhiệm vụ thường xuyên, Bộ Tài chính có giải pháp cụ thể gì để tăng khả năng tiếp cận các nguồn lực cho kinh tế tư nhân, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng như doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng: Một trong những tồn tại cản trở sự phát triển của kinh tế tư nhân thời gian qua mà Bộ Chính trị đã chỉ ra trong Nghị quyết 68-NQ/TW đó kinh tế tư nhân còn gặp nhiều khó khăn, trở ngại trong tiếp cận nguồn lực, đặc biệt là vốn, công nghệ, đất đai, tài nguyên và nhân lực chất lượng cao. Do đó, Nghị quyết khẳng định quan điểm cần phải bảo đảm kinh tế tư nhân cạnh tranh bình đẳng với các thành phần kinh tế khác trong tiếp cận cơ hội kinh doanh và các nguồn lực của nền kinh tế. Nghị quyết cũng định hướng nhiều giải pháp đột phá nhằm tạo thuận lợi cho kinh tế tư nhân tiếp cận các nguồn lực về đất đai, công nghệ, vốn, nhân lực chất lượng cao…Các giải pháp này đã được thể chế hóa tại Nghị quyết 198/2025/QH15 của Quốc hội ban hành tại kỳ họp thứ 9 vừa qua.

Với vai trò là cơ quan tham mưu cho Chính phủ về tài chính, ngân sách, hỗ trợ doanh nghiệp, hộ kinh doanh, Bộ Tài chính dự kiến tập trung triển khai một số giải pháp trọng tâm sau đây để hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo nâng cao khả năng tiếp cận các nguồn lực:

Một là, song song với việc khẩn trương hoàn thiện công tác thể chế, chính sách theo chức năng, nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết số 138/NQ-CP, chúng tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu, đề xuất cải cách chính sách thuế-tài khóa để tạo động lực cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo như tiếp tục nghiên cứu, đề xuất các cơ chế ưu đãi phù hợp về thuế thu nhập doanh nghiệp đối với phần thu nhập đầu tư vào hoạt động nghiên cứu  phát triển, đổi mới sáng tạo; miễn, giảm một số loại phí, lệ phí trong giai đoạn đầu cho các doanh nghiệp khởi nghiệp công nghệ; áp dụng cơ chế khấu trừ, hoàn thuế nhanh cho doanh nghiệp có dự án đầu tư đổi mới sáng tạo….

Hai là, vận hành hiệu quả hoạt động của Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của Quỹ đã được điều chỉnh mở rộng quy định tại Nghị quyết số 198/2025/QH15. Đồng thời, nghiên cứu hoàn thiện mô hình các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách (quỹ bảo lãnh tín dụng, quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, quỹ đầu tư phát triển địa phương,…) để xây dựng mô hình hoạt động phù hợp nhất với yêu cầu quản lý nhà nước, nhu cầu hỗ trợ của doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa và doanh nghiệp đổi mới sáng tạo.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng sẽ nghiên cứu cơ chế khuyến khích các định chế tài chính, quỹ đầu tư mạo hiểm trong và ngoài nước đồng hành cùng các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Song song đó, Bộ sẽ tiếp tục cải thiện cơ chế phát hành trái phiếu doanh nghiệp, tạo điều kiện cho doanh nghiệp huy động vốn minh bạch, an toàn.

Ba là, về tiếp cận đất đai và hạ tầng, Bộ Tài chính sẽ tích cực phối hợp với các bộ, ngành, địa phương rà soát, tạo điều kiện cho doanh nghiệp được thuê lại đất đai, nhà xưởng, cơ sở hạ tầng là tài sản công dôi dư theo nguyên tắc công khai, minh bạch; đồng thời mở rộng hình thức xã hội hóa đầu tư hạ tầng khu, cụm công nghiệp để giảm chi phí đầu vào cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo.

Bốn là, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục chủ động, tích cực phối hợp với các bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo theo quy định tại Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa và Nghị quyết số 198/2025/QH15, trong đó tập trung hỗ trợ về chuyển đổi số; đào tạo kế toán, thuế, đào tạo cho lãnh đạo doanh nghiệp; tư vấn doanh nghiệp; hỗ trợ doanh nghiệp tham gia chuỗi giá trị, hỗ trợ doanh nghiệp tiêu biểu, tiên phong,…, qua đó giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa và doanh nghiệp đổi mới sáng tạo nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển bền vững.

Năm là, tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức cho doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp về các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước nhằm hiểu đúng, hiểu đủ và kịp thời về các cơ chế, chính sách, đồng thời nâng cao khả năng tiếp cận các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp của Nhà nước. Chúng tôi cũng sẽ tích cực phối hợp với tổ chức hiệp hội doanh nghiệp trong việc triển khai chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, đánh giá hiệu quả và giám sát công tác hỗ trợ doanh nghiệp để nâng cao hiệu lực thực thi chính sách trong thực tiễn.

Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!

Theo Nhandan.vn