Tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV đã thảo luận tại hội trường về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022, dự kiến năm 2023; tình hình thực hiện ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2022, dự toán năm 2023. Song, một trong những vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm là cải cách tiền lương.
Theo tờ trình của Chính phủ về tình hình thực hiện NSNN năm 2022, dự toán NSNN, phân bổ ngân sách Trung ương năm 2023 và kế hoạch tài chính NSNN năm 2023-2025, Chính phủ sẽ dành khoảng 60.000 tỷ đồng để tăng lương cho công chức, viên chức và các khoản liên quan đến đời sống an sinh xã hội. Cụ thể, Chính phủ dành 44.000 tỷ đồng điều chỉnh mức lương cơ sở từ mức 1,49 lên 1,8 triệu đồng, tăng 20,8%. Dành 3.550 tỷ đồng để tăng lương hưu cho những người nghỉ trước năm 1995 có mức hưởng thấp, tăng trợ cấp bảo hiểm xã hội, tăng trợ cấp ưu đãi người có công và tăng các chính sách an sinh xã hội đang gắn với lương cơ sở. Dành 3.500 tỷ đồng để điều chỉnh các chính sách an sinh xã hội gắn với mức lương cơ sở cho phù hợp với kinh phí. Điều chỉnh mức phụ cấp ưu đãi theo nghề đối với viên chức làm chuyên môn y tế dự phòng và y tế cơ sở từ mức 40% lên 100%, dự kiến áp dụng từ ngày 1/1/2023 với nguồn kinh phí khoảng 5.400 tỷ đồng.
Tổng hợp ý kiến từ 19 tổ thảo luận về ngân sách, Tổng thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường cho biết, nhiều ý kiến nhất trí với mức tăng lương cơ sở 1,8 triệu đồng/tháng và tăng chi trả cho một số đối tượng như phương án Chính phủ trình. Một số ý kiến nhận thấy, Chính phủ trình Quốc hội về tăng lương cơ sở từ 1,49 lên 1,8 triệu đồng (tăng khoảng 20%), thời điểm thực hiện từ ngày 1/7/2023 như vậy là quá chậm. Bởi từ lúc tăng lương (từ tháng 7/2019) cho đến tháng 7/2023 là 4 năm, người hưởng lương từ NSNN gặp rất nhiều khó khăn, đặc biệt, đối với ngành giáo dục, y tế, cán bộ, công chức, viên chức, nhất là với cấp xã. Do vậy, hiện nay, mong muốn của người hưởng lương là kiến nghị Chính phủ cần cân đối nguồn để bảo đảm điều chỉnh tăng lương từ ngày 1/1/2023, góp phần bảo đảm đời sống cho người hưởng lương. Nội dung này, 11 vị đại biểu Quốc hội đề nghị.
Có một số ý kiến đề nghị cần lưu ý việc điều chỉnh tăng trợ cấp cho người có công bảo đảm cao hơn chuẩn nghèo đô thị. Có ý kiến cho rằng, việc thực hiện tăng lương cơ sở năm 2023 là cần thiết nhưng cũng cần điều chỉnh trợ cấp bảo trợ xã hội ở mức cao hơn do mức hỗ trợ hiện tại (360.000 đồng/người/ tháng) còn khá thấp so với mức chuẩn nghèo ở thành thị, nông thôn và cần điều chỉnh từ ngày 1/7/2023 để bảo đảm tính thống nhất. Có ý kiến nhất trí tăng lương tối thiểu, tuy nhiên, đề nghị không tăng đồng đều, chỉ tăng cho bộ phận lương thấp, đồng thời, phải có đánh giá lại mức sống cơ bản, mức sống tối thiểu theo vùng miền, khu vực. Đại biểu còn đề nghị xem xét không tăng lương cơ sở đối với những đơn vị, địa phương có cơ chế đặc thù.
Theo phản ánh của Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường, có ý kiến đề nghị tăng phụ cấp của cán bộ không chuyên trách cấp xã do mức hỗ trợ hiện tại chưa tạo được sự động viên cho người thực hiện nhiệm vụ. Đại biểu còn đề nghị làm rõ các cơ quan thanh tra nhà nước có được điều chỉnh tăng lương cơ sở hay không. Một số vị cho rằng, cần xác định thời gian cụ thể thực hiện cải cách tiền lương từ năm 2024 trong nghị quyết của Quốc hội, tránh tình trạng trì hoãn, kéo dài việc thực hiện nghị quyết của Trung ương. Có ý kiến cho biết, trong khi chưa thực hiện cải cách tiền lương theo quy định tại Nghị quyết 27 của Trung ương, cần có quy định cụ thể trong việc quản lý, sử dụng nguồn cải cách tiền lương chưa sử dụng, bảo đảm sử dụng hiệu quả, đúng mục đích nguồn lực này.
N.R