Nhiều nông dân Bình Phước chưa thể quên mùa thu hoạch năm 2020 khi giá hạt điều xuống rất thấp ngay từ đầu vụ. Kéo theo đó là những biến động của thị trường thế giới gắn liền với dịch Covid-19. Người trồng điều phải đối mặt những khó khăn từ giá cả đến biết đổi khí hậu và sâu bệnh hoành hành.
Nỗ lực tiên phong
Đáng mừng, trên địa bàn tỉnh Bình Phước vẫn có nhiều nông dân tâm huyết gắn bó với cây điều bằng giải pháp khoa học, mở ra triển vọng lâu dài cho ngành điều của tỉnh này.
Với diện tích lên đến 420ha, ông Dụng Quý Đông (huyện Đồng Phú) đang là người sở hữu diện tích điều lớn nhất Bình Phước. Hơn phân nửa diện tích điều của ông Đông đang áp dụng theo quy trình hữu cơ bền vững. Hiện đã có 250/420ha được chứng nhận sản phẩm điều hữu cơ theo tiêu chuẩn Organic của châu Âu và Mỹ.
Cán bộ Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Phú Riềng kiểm tra sâu bệnh trên cây điều đầu vụ. Ảnh: Ngọc Bích
Theo ông Đông, vượt qua những nỗi lo sâu bệnh, thời tiết, giống điều PN1 đang canh tác theo tiêu chuẩn Organic hiện cho sản lượng đạt trên 3 tấn/ha. Trong khi đó, sản lượng điều canh tác theo phương pháp truyền thống chỉ đạt khoảng 1 - 1,5 tấn/ha.
Hạt điều Bình Phước được đánh giá có chất lượng tốt nhất thế giới. "Với hướng đi này, tôi không chỉ mong làm giàu cho bản thân mà còn muốn góp phần xây dựng uy tín thương cho hiệu hạt điều Bình Phước" - ông Đông chia sẻ.
Tại TP.Đồng Xoài, HTX nông nghiệp Phước Hưng được xem là đơn vị đầu tiên áp dụng cho các thành viên trồng điều sạch theo tiêu chí Fairtrade của Tổ chức cấp nhãn thương mại công bằng quốc tế (FLO).
Ông Vũ Đức Bộ - Giám đốc HTX cho biết, sản xuất theo tiêu chí Fairtrade, nông dân không sử dụng phân hóa học hoặc bất kỳ hóa chất độc hại nào để đảm bảo cân bằng của hệ sinh thái tự nhiên. Sau cùng là để sản phẩm đạt chất lượng xuất khẩu sang các thị trường khó tính. Thành lập năm 2014, hiện HTX có hơn 130 thành viên, với tổng diện tích điều hơn 1.450ha điều. Xã viên làm điều sạch, HTX sẽ thu mua toàn bộ để giao cho các nhà máy chế biến xuất khẩu.
"Hạt điều làm ra được bao tiêu, bán giá cao hơn điều thông thường nên thành viên yên tâm sản xuất" - ông Bộ nói.
Đẩy mạnh liên kết
Theo lời ông Bộ, tiền thân của HTX điều Phước Hưng là tổ sản xuất điều sạch thuộc Hội Nông dân xã Tiến Hưng. Sau khi tự tay trồng thử nghiệm, ông đến từng nhà tuyên truyền về lợi ích của việc trồng điều sạch, rồi kêu gọi nông dân cùng làm như mình. Khi tham gia vào HTX, các thành viên được hướng dẫn kỹ thuật, được hỗ trợ cung cấp phân bón theo hình thức trả chậm… Năng suất điều trung bình ở HTX luôn đạt từ 3-4 tấn/ha.
HTX Phước Hưng đang liên kết các hộ trồng điều ở xã Đồng Nai (huyện Bù Đăng) để sản xuất, chế biến và xuất khẩu sang thị trường khó tính như Đức, Hà Lan, Hàn Quốc...
HTX cũng đang đẩy mạnh trồng điều theo tiêu chuẩn Organic với hơn 400ha nữa, nhằm tạo ra hơn 1.000 tấn mỗi năm để phục vụ xuất khẩu sang thị trường Anh.
Xã Bù Nho (huyện Phú Riềng) có hơn 1.500ha điều, trong đó hơn 90% diện tích đã cho thu hoạch.
Ông Ninh Quốc Hòa - Chủ tịch Hội Nông dân xã cho biết, 3 năm gần đây, bà con được sự hướng dẫn của Hội đã thay đổi trong nhận thức sản xuất cây điều. Điển hình như ở tổ hội nghề nghiệp cây điều sạch xã Bù Nho thành lập năm 2018. Năng suất năm 2017 của tổ chỉ đạt tầm 1,3-1,6 tấn/ha. Từ năm 2019-2020, năng suất luôn đạt 2,2 tấn/ha, cá biệt có những hộ thành viên có năng suất đạt hơn 3 tấn/ha.
Một tin vui nữa đối với người trồng điều ở xã Bù Nho khi sắp tới đây, HTX nông nghiệp Hòa Phú sẽ được thành lập ngay trên địa bàn, hiện đã có hơn 20 thành viên đăng ký tham gia.
Điểm nhấn quan trọng là Công ty TNHH Hạt Điều Vàng (xã Bù Nho) cũng sẽ tham gia với tư cách vừa là thành viên Ban quản trị, vừa là người thu mua điều cho các thành viên, nhằm góp phần đem lại lợi ích tốt nhất cho HTX.
Theo ông Vũ Mạnh Tùng - Giám đốc công ty Hạt Điều Vàng, việc doanh nghiệp tham gia vào HTX là bước đi lâu dài để cùng với nông dân thay đổi phương thức sản xuất, tạo ra được giá trị thật cho hạt điều Bình Phước.
Theo Dân Việt