Hướng tới sản xuất lớn và liên kết chuỗi

An Giang phấn đấu thực hiện thắng lợi đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp. Ảnh: THANH TIẾN

Thay đổi tư duy

Vụ thu đông 2025, ông Phạm Văn Thế, ngụ ấp Bình Chánh 2, xã Bình Mỹ tham gia đề án phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030”(gọi tắt là đề án). Đề án là cơ hội để ông áp dụng quy trình canh tác khoa học, tiết kiệm chi phí, hướng đến sản xuất bền vững. “Vụ thu đông, tôi canh tác 1ha theo quy trình đề án, giúp giảm gần nửa chi phí giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật. Sau khi trừ chi phí tôi lãi 1,7 triệu đồng/công. Năng suất đạt gần 800kg/công tầm cắt, cao hơn nông dân áp dụng lối canh tác truyền thống”, ông Thế nói.

Cũng theo ông Thế, hiện có 8 nông dân trong ấp tham gia đề án với diện tích 15ha. Hầu hết đều thu được hiệu quả kinh tế rõ nét. Nhiều nông dân trong xã cũng học hỏi quy trình canh tác của đề án để ứng dụng trong những vụ sau.

Ông Thế còn băn khoăn về đầu ra mặc dù khi tham gia mô hình thuộc đề án, ông được kết nối đối tác bao tiêu với giá cao hơn thị trường 200 đồng/kg. Tuy nhiên, thời gian kiểm tra chất lượng lúa kéo dài nhiều ngày, trong khi mức giá dao động liên tục dễ khiến nông dân tìm đến thương lái. Ông mong những đơn vị bao tiêu có hướng hỗ trợ nhanh, thuận lợi hơn để nông dân yên tâm tham gia liên kết sản xuất.

Về góc độ địa phương, Ủy ban nhân dân xã Bình Mỹ triển khai thực hiện 780ha diện tích sản xuất theo đề án. Ngoài ra, Ủy ban nhân dân xã phối hợp tổ chức thành công ngày hội thu hoạch lúa và hội nghị tuyên truyền nhân rộng đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, thu hút nông dân tham gia tích cực hơn. Theo Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Bình Mỹ Huỳnh Tấn Hưng, xác định sản xuất nông nghiệp là kinh tế chủ lực địa phương, năm 2026, xã cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng giảm diện tích đất trồng lúa hợp lý, đẩy mạnh phát triển rau màu, cây ăn trái, nuôi trồng thủy sản, chăn nuôi tập trung với sự tham gia của doanh nghiệp liên kết, đảm bảo tính bền vững. Xã phát triển mạnh các loại hình kinh tế nông nghiệp, nông thôn theo chuỗi liên kết nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp. Mục tiêu là nâng cao sức cạnh tranh nông sản, nâng cao giá trị trên đơn vị diện tích đất để tăng thu nhập cho nông dân, gắn với xây dựng nông thôn mới tại địa phương.

Tăng cường liên kết

Trong mục tiêu hướng đến sản xuất lớn và liên kết chuỗi trong nông nghiệp, Sở Nông nghiệp và Môi trường yêu cầu Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật hỗ trợ liên kết tiêu thụ lúa giữa các doanh nghiệp và hợp tác xã, tổ hợp tác trên địa bàn tỉnh đạt khoảng 99.495ha năm 2025. Với rau màu và cây ăn trái lần lượt đạt 3.272ha và 3.946ha.

 Thực hiện đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, toàn tỉnh hiện có 150.551ha thực hiện 3 tiêu chí, 108.753ha áp dụng 4 tiêu chí và 43.433ha đảm bảo 5 tiêu chí theo Quyết định số 145/QĐ-TT-CLT của Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật. Hiện, có 41 doanh nghiệp như Tập đoàn Tân Long, Tập đoàn Lộc Trời, Công ty Bayer Việt Nam… tham gia liên kết cùng nông dân. Với các tổ hợp tác, hợp tác xã cũng thực hiện liên kết với doanh nghiệp trên diện tích 33.962ha.

Với mục tiêu đưa nông sản An Giang góp mặt tại các thị trường khó tính, ngành nông nghiệp thực hiện cấp mới 222 mã số vùng trồng và mã số cơ sở đóng gói trong năm 2025. Đến nay, toàn tỉnh có 1.391 mã số, với tổng diện tích vùng trồng khoảng 46.508ha. Năm 2025, ngành cấp mới 174 mã số vùng trồng xuất khẩu cho nông sản.

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Hiệp, năm 2026, ngành nông nghiệp xây dựng kế hoạch sản xuất trên quan điểm phát triển nông nghiệp theo hướng hiện đại, bền vững, lấy nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp làm trung tâm, trong đó đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, chuyển đổi số, canh tác theo tiêu chuẩn chất lượng, tăng cường liên kết sản xuất, tiêu thụ nhằm nâng cao đời sống nông dân. Điểm nhấn trong sản xuất lúa năm 2026 là An Giang phấn đấu thực hiện 183.597ha lúa canh tác theo đề án. Những xã phấn đấu thực hiện với diện tích lớn, nhận được sự đồng thuận cao của nông dân như Chợ Vàm, Vĩnh Thạnh Trung, Thạnh Mỹ Tây…

Cũng theo ông Trần Thanh Hiệp, Sở Nông nghiệp và Môi trường yêu cầu Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tăng cường hỗ trợ cấp mã số vùng trồng tại các vùng nguyên liệu chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp. Tỉnh hỗ trợ xây dựng và phát triển thương hiệu nông sản địa phương, phát triển các mô hình nông nghiệp tuần hoàn, nông nghiệp hữu cơ đạt tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP… từng bước hướng nông dân đến sản xuất lớn, liên kết theo chuỗi để nông sản An Giang chinh phục các thị trường khó tính trên thế giới.

THANH TIẾN