Khi nông dân Khmer chạm vào thế giới số

13/11/2025 - 05:00

 - Chuyển đổi số giờ đây không còn là khái niệm xa lạ với nông dân Khmer mà trở nên gần gũi. Họ bắt đầu ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ làm nông nghiệp, nâng cao hiệu quả sản xuất, tăng thu nhập.

Mở ứng dụng “2Nông” trên điện thoại thông minh, ông Thạch Minh Sang, ngụ xã Châu Thành (tỉnh An Giang) có thể cập nhật giá cả thị trường nông sản, chẩn đoán sâu bệnh trên cây trồng bằng công nghệ AI nhận diện hình ảnh.

Ông Sang cho biết: “Giờ chỉ cần dùng điện thoại chụp hình con sâu hoặc bệnh trên cây lúa, tra cứu trên ứng dụng, tôi sẽ biết loại sâu gì, gây hại ra sao, thuốc đặc trị. Việc mở, tắt máy bơm tưới cũng được điều khiển từ xa thông qua công nghệ thông minh, nhờ đó toàn bộ đất trồng khóm, lúa của gia đình tôi được bảo vệ tốt, chi phí sản xuất giảm trên 30%, năng suất rất khá”.

Anh Danh Trần Duy Cần điều khiển drone phun thuốc bảo vệ thực vật cho ruộng lúa. Ảnh: CẨM TÚ

Với nhiều nông dân Khmer, điện thoại thông minh giờ đây không chỉ là công cụ liên lạc mà là “cuốn sổ tay số” giúp quản lý mùa vụ, mua sắm trực tuyến, thanh toán thuận tiện. Đa số người dân được phổ cập sử dụng điện thoại thông minh để có điều kiện tiếp cận tiện ích số. Đến nay, toàn tỉnh có 71,3% dân số trưởng thành có điện thoại thông minh. Thông qua việc ứng dụng công nghệ, thiết bị số, đồng bào Khmer đang mở cánh cửa, tự tin bước vào kỷ nguyên số.

Nhận thấy lợi ích của thiết bị công nghệ đối với sản xuất nông nghiệp, anh Danh Trần Duy Cần, ngụ xã Định Hòa đầu tư chi phí mua máy bay không người lái (drone) để phục vụ nhu cầu của gia đình và nông dân xung quanh. Drone thay thế sức lao động của rất nhiều nông dân trong khâu gieo sạ, bón phân, phun thuốc cho lúa.

Bằng động tác điều khiển khá thuần thục, anh Cần chỉ mất khoảng 1 giờ để hoàn thành phun thuốc bảo vệ thực vật trên diện tích 6ha lúa. Theo anh, trước đây, anh phải tốn vài ngày phun thuốc thủ công mới xong, chi phí thuê nhân công cũng không ít. Nhờ drone, việc phun thuốc vừa tiết kiệm thời gian, chi phí sản xuất lại mang đến hiệu quả trong phòng trừ bệnh, diệt sâu hại. Nông dân hạn chế tiếp xúc với hóa chất, không gây ảnh hưởng sức khỏe, lượng nước sử dụng ít, đáp ứng yêu cầu sản xuất nông nghiệp sinh thái, thân thiện với môi trường.

Thời đại công nghiệp 4.0 đòi hỏi nông dân phải mạnh dạn ứng dụng công nghệ số, thiết bị số để tiến đến gần hơn nền nông nghiệp hiện đại. Với sự năng động, cần cù chịu khó, nhiều nông dân Khmer đang nỗ lực từng ngày để bắt nhịp với xu thế chuyển đổi số, không ngừng học hỏi mô hình mới, cách làm hay trong sản xuất nông nghiệp, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Công nghệ số không chỉ được áp dụng trong sản xuất mà còn được nông dân ứng dụng để giới thiệu, quảng bá, tiêu thụ sản phẩm qua mạng xã hội và sàn giao dịch thương mại điện tử. Hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt trở nên phổ biến, được nông dân Khmer thực hiện thường xuyên để thanh toán chi phí sản xuất nông nghiệp, sinh hoạt mọi lúc, mọi nơi.

Theo Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Nguyễn Xuân Kiệm, lợi ích từ chuyển đổi số thực tế đã đi vào nhận thức, hành động của người dân, đặc biệt là nơi có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Ngày càng xuất hiện nhiều mô hình sản xuất ứng dụng công nghệ cao, sử dụng thiết bị hiện đại, liên hoàn, quy trình sản xuất khép kín; tiếp cận thương mại điện tử để tăng năng suất, nâng cao chất lượng sản phẩm.

Qua ứng dụng công nghệ vào sản xuất góp phần tạo nên thế hệ nông dân năng động, nông thôn hiện đại, thu hẹp khoảng cách giữa thành thị và nông thôn, nâng cao chất lượng đời sống người dân.

Quá trình chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, tác động đến mọi mặt của đời sống xã hội. Những mô hình vườn rau không đất, trang trại tự động, thương mại điện tử, drone phun thuốc bảo vệ thực vật, tem truy xuất nguồn gốc hàng hóa… dần được nông dân đưa vào quy trình sản xuất, tiêu thụ hàng hóa để nâng cao hiệu quả sản xuất, giá trị nông sản.

CẨM TÚ