Khiếu nại quyết định thu hồi đất

Bà Lê Thị Thanh Nhân trình bày sự việc

Bà Lê Thị Thanh Nhân (sinh năm 1951, ngụ ấp Long Thuận 2, xã Long Điền A) cho biết, trước đây bà thụ hưởng 1.058m² đất trồng cây và làm rẫy của mẹ (bà Võ Thị Nho) để lại. Đất thuộc thửa đất số 51, theo tờ trích đo địa chính số 090408008/TĐ. Dù chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ), nhưng gia đình bà làm nghĩa vụ thuế cho nhà nước theo quy định.

Ngày 17/4/2008, Chủ tịch UBND huyện Chợ Mới ra quyết định thu hồi đất. Theo bà, quyết định ghi “phục vụ cho lợi ích quốc gia, công cộng”, nhưng lại bán cho tư nhân, trong khi không hoán đổi đất hay bồi thường theo quy định. Bà Nhân khiếu nại. Ngày 15/9/2008, UBND huyện Chợ Mới ban hành Quyết định 1056/QĐ-UBND, hỗ trợ công cải tạo đất bãi bồi cho bà, số tiền gần 26 triệu đồng. Bà Nhân không nhận tiền hỗ trợ, liên tục khiếu nại nhiều nơi.

Thông qua Báo An Giang, trả lời khiếu nại của gia đình bà Lê Thị Thanh Nhân, luật sư Phan Văn Được (Đoàn Luật sư tỉnh) cho biết, Khoản 1, Điều 76 Luật Đất đai 2013 quy định các trường hợp không được bồi thường về đất, nhưng được bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại khi nhà nước thu hồi đất.

Cụ thể, đất được nhà nước giao không thu tiền sử dụng đất, trừ trường hợp đất nông nghiệp được nhà nước giao cho hộ gia đình, cá nhân quy định tại Khoản 1, Điều 54; đất được nhà nước cho thuê trả tiền thuê đất hàng năm; đất thuê trả tiền thuê đất 1 lần cho cả thời gian thuê nhưng được miễn tiền thuê đất, trừ trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất thuê do thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng; đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn...

Điều 82 Luật Đất đai hiện hành quy định, nhiều trường hợp nhà nước thu hồi đất không bồi thường về đất, nhưng được bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại. Cụ thể, đất được nhà nước giao không thu tiền sử dụng đất, trừ trường hợp đất nông nghiệp được nhà nước giao cho hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối được giao đất nông nghiệp trong hạn mức giao đất; đất được nhà nước giao cho tổ chức thuộc trường hợp có thu tiền sử dụng đất nhưng được miễn tiền sử dụng đất; đất được nhà nước cho thuê trả tiền thuê đất hàng năm; đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn; đất nhận khoán để sản xuất nông lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối; đất được giao cho Chủ tịch UBND cấp xã quản lý sử dụng vào mục đích công cộng...

Với trường hợp của bà Lê Thị Thanh Nhân, theo Quyết định 117/2008/QĐ-UB của UBND Chợ Mới, đương sự có 960m² đất thuê của UBND xã Long Điền A đã hết thời hạn; lấn chiếm 98m² đất do UBND xã quản lý. Do không đủ điều kiện cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật Đất đai, nên bà không được bồi thường. Điều 74, 75 Luật Đất đai quy định, việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi.

Nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do UBND cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất. Việc bồi thường phải bảo đảm dân chủ, khách quan, công bằng, công khai, kịp thời và đúng quy định của pháp luật. Quyết định 1056/QĐ-UBND của UBND huyện Chợ Mới xác định, đương sự không nhận hỗ trợ nhưng số tiền này được gửi ở ngân hàng.

Không đồng ý với quyết định thu hồi đất của UBND Chợ Mới, bà Nhân có quyền khiếu nại. Theo quy định của Luật Đất đai hiện hành, nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng trong trường hợp thực hiện dự án quan trọng quốc gia do Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư mà phải thu hồi đất; thực hiện các dự án do Thủ tướng Chính phủ chấp thuận, quyết định đầu tư mà phải thu hồi đất; thực hiện các dự án do HĐND cấp tỉnh chấp thuận mà phải thu hồi đất.

Với trường hợp của bà Nhân, việc xin chủ trương giao đất của UBND Chợ Mới (có thu hồi đất của đương sự) được UBND tỉnh chấp thuận. Theo quy định Luật Đất đai 2013, đất của đương sự chưa có GCNQSDSĐ, thuộc trường hợp không đủ điều kiện bồi thường. Cho rằng mức giá hỗ trợ cải tạo đất bãi bồi quá thấp, không thỏa đáng, bà Nhân có quyền khiếu nại đến Chủ tịch UBND huyện Chợ Mới và Chủ tịch UBND tỉnh theo quy định của Luật Khiếu nại; hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại tòa án theo quy định của Luật Tố tụng Hành chính.

N.R