Mùa rẫy cuối năm

Thị trường biến động

Đều tay rải mớ trấu để làm xốp đất cho mấy liếp rau dền vừa xuống giống, anh Trần Văn He, ngụ ấp Khánh Mỹ chậm rãi nói về mấy vụ rẫy vừa qua. Từ đầu mùa nước lũ đến giờ, anh trồng 2 vụ rẫy, một thì được giá, mất mùa, một lại được mùa, mất giá vì rau màu xếp vào diện “hàng bông”, nên giá biến động liên tục. “Đầu mùa nước, tôi xuống giống chục liếp xà lách, tới lúc thu hoạch bán được 20.000 - 25.000 đồng/kg, có lãi, nhưng năng suất không cao. Tôi dự tính thu hoạch được gần 1 tấn thì cuối vụ chỉ đạt hơn 600kg, lãi hơn 7 triệu đồng. Vụ còn lại thì trồng rau muống, đang ở mức 40.000 đồng/kg, tới lúc tôi thu hoạch thì chỉ còn 7.000 đồng/kg. “Hàng bông” lên xuống giá chỉ trong mấy ngày nên dân rẫy cũng quen rồi!”.

Nông dân ở cù lao Khánh Hòa thu hoạch cải thìa. Ảnh: THANH TIẾN

Trong nụ cười của anh, thoáng chút buồn của những người bán mặt cho đất, bán lưng cho trời nhưng không được như mong muốn. Vụ trúng, vụ thất cứ nối tiếp nhau thành chuyện thường ngày. Với mớ rau dền vừa xuống giống, anh kỳ vọng kiếm được đồng lời để có động lực cho vụ sản xuất Tết. Do không canh tác độc nhất một loại rau nên anh He có nguồn thu đủ sống. “Tôi trồng nhiều loại rau, thời điểm thu hoạch cách nhau 7 - 8 ngày. Loại này rớt giá thì còn loại kia, tính ra cũng có nguồn thu lai rai. Không như lúa, “hàng bông” có thời gian canh tác ngắn, chỉ tầm 1 - 2 tháng cho mỗi vụ. Dân rẫy nhờ đó còn gắn bó với mảnh đất của mình”, anh He thật lòng nói.

Cũng chân lấm tay bùn như anh He, anh Nguyễn Quốc Cường, ngụ ấp Khánh Phát đang tất bật với mớ rau muống đến ngày thu hoạch. Bạn hàng của anh thu mua với mức 7.000 đồng/kg nên anh không mấy phấn khởi. Anh hy vọng vài hôm nữa mức giá sẽ nhích lên. Theo lời anh, chi phí phân thuốc, hạt giống cho mỗi vụ đã tăng khoảng 20% so với năm trước. Do đó, mức giá một số loại rau phổ biến như: Rau muống, rau dền, cải bẹ xanh, xà lách, cải ngồng, cải thìa… phải ở mức 10.000 đồng/kg thì nông dân mới có lãi. “Làm rẫy thì phải chấp nhận lệ thuộc thị trường. Người ta nói “hàng bông” này “sáng rau, chiều rác”, nếu bạn hàng không cân, chỉ có thể cho cá, cho bò ăn. Nếu ngay vụ trúng, mức thu nhập đỡ lắm. Ngặt nỗi, kiếm vụ trúng đỏ con mắt, mà vụ thất lại nhiều”, anh Cường cười buồn.

Chờ vụ rau Tết

Dù không mấy lạc quan, anh Cường vẫn chuẩn bị cho vụ rẫy Tết. “Canh” vụ thu hoạch trước Tết là cơ hội để có nguồn thu cuối năm. Năm nào trúng vụ rẫy Tết thì mùa xuân sẽ đầm ấm, đầy đủ hơn. Năm nào thất, họ cũng có được nồi thịt kho, mớ bánh mứt cúng ông bà. “Năm nay, tôi xuống giống 2 công cải thìa. Lúc trước, loại này bán lên Campuchia mạnh lắm, nhưng năm nay bạn hàng nói bên đó “ăn” yếu quá. Biết là vậy, nhưng tôi ráng xuống giống để có đồng vô mà đón Tết cho vui”, anh Cường cho hay.

Cũng như anh Cường, ông Huỳnh Thanh Nhã, ngụ ấp Khánh Bình đang có ý định xuống giống cải tùa xại để cung cấp ra thị trường. Đây là loại cải để làm dưa chua, món ăn thịnh hành ngày Tết nên dễ bán. “Năm trước, tôi xuống giống 2 công, thu lãi hơn 8 triệu đồng. Năm nay, tôi dự tính xuống giống 3 công để tăng nguồn thu. Do thời gian sinh trưởng loại cải này khoảng 45 ngày, tôi phải ươm sẵn cây con từ sớm. Không riêng gì cải tùa xại, tất cả rau màu đều phải chọn thời điểm thu hoạch trước ngày 28 Tết, trễ quá không ai mua nữa”, ông Nhã cho hay.

Một số nông dân ở Khánh Hòa chuẩn bị vụ hoa bán Tết. Ảnh: THANH TIẾN

Ngoài rau màu, dân rẫy ở cù lao Khánh Hòa thường trồng hoa bán Tết. Những năm trước, cánh đồng ở xứ cù lao này mang dáng dấp của một “làng hoa”. Nông dân trồng đủ loại hoa từ thược dược, cúc Đài Loan, cúc tiger cho đến vạn thọ, cung cấp thị trường địa phương hoặc phường Châu Đốc. Với mức giá vừa túi tiền, hoa Tết ở Khánh Hòa được người dân đón nhận.

“Năm trước, tôi trồng 400 chậu vạn thọ bán Tết. Mức giá dao động 50.000 - 70.000 đồng/cặp, lãi gần chục triệu đồng ăn Tết. Năm nay, tôi cũng xuống giống số lượng đó, cộng thêm 200 chậu cúc”, ông Trịnh Quốc Bình, ngụ ấp Khánh Mỹ cho biết. Hiện, ông Bình đã trộn đất, xử lý phân bón, dự kiến ngày 20/10 âm lịch bắt đầu trồng hoa vạn thọ vào chậu. Loại hoa này phát triển tốt, bông đều cây, sức sống khỏe, không bị héo khi chưng Tết nên người dân rất ưa chuộng.

“Dân ở xứ rẫy thì cày cuốc quanh năm, nhưng vụ mùa cuối năm thường quan trọng vì nó quyết định Tết vui hay trầm lắng. Hy vọng trời thương, mưa thuận gió hòa để hoa trổ đều, đẹp mắt cho gia đình tôi đón “Tết con ngựa” vui vẻ, ấm cúng như mọi năm”, ông Bình kỳ vọng.

THANH TIẾN