Nuôi cá đồng theo hướng “thuận thiên”

Mô hình nuôi cá tự nhiên trong mùa lũ được triển khai trên diện tích 50ha. Ảnh: THANH TIẾN

Những ngày này, ông Phạm Văn Tươi, ngụ ấp Văn Trà, xã An Cư tất bật với mô hình nuôi cá tự nhiên trong mùa lũ. Với nông dân này, việc để diện tích đất ngập nước tự nhiên trong mùa lũ mà không mang lại nguồn lợi nào là hoang phí, do đó khi được Hội Nông dân xã An Cư và Tổ chức WWF chọn thí điểm mô hình, ông Tươi mạnh dạn vận động những nông dân có đất canh tác lân cận thực hiện.

Theo ông Tươi, năm nay là năm thứ hai thực hiện mô hình. Ông và những nông dân khác triển khai trên diện tích 50ha, với hình thức đăng quầng bảo vệ khu vực mô hình, kết hợp trồng sen cho cá trú ẩn. Tổ chức WWF hỗ trợ chi phí thả bổ sung 44.000 con giống cá lóc, 12.000 con giống cá trê. Ngoài nguồn cá giống được hỗ trợ, những thành viên trong mô hình còn thực hiện một số biện pháp dẫn dụ cá thiên nhiên vào diện tích thả nuôi nhằm gia tăng lợi nhuận.

“Năm trước, chưa có kinh nghiệm thực tế nên tỷ lệ con giống hao hụt nhiều, nhưng anh em trong tổ nuôi cá vẫn thu lãi 15 - 20 triệu đồng/người. Việc có được lợi ích kinh tế từ diện tích đất canh tác trong mùa lũ là niềm vui với chúng tôi, nếu bỏ đất không thì mình cũng chẳng được đồng nào”, ông Tươi nói.

Là người trực tiếp tham gia hỗ trợ nông dân kỹ thuật nuôi cá tự nhiên trong mô hình, Tiến sĩ Chau Thi Đa - giảng viên Trường Đại học Tôn Đức Thắng đánh giá: “Mô hình nuôi cá tự nhiên trong mùa lũ mang lại rất nhiều lợi ích. Trước hết, nông dân sẽ có nguồn lợi kinh tế thay vì chỉ bỏ đất ngập nước mà không thể sản xuất. Với điều kiện vùng nông thôn, việc tạo thu nhập trong thời điểm nông nhàn sẽ giúp đời sống người dân ổn định hơn. Đồng thời, mô hình giúp giữ gìn, tái tạo nguồn lợi thủy sản, tránh khai thác tràn lan gây cạn kiệt nguồn cá thiên nhiên”.

Theo Tiến sĩ Chau Thi Đa, mô hình còn mang lại hiệu quả về mặt sinh thái, giúp tạo nguồn phù sa, cắt được các mầm bệnh ẩn sâu trong đất, giúp lúa phát triển tốt hơn ở vụ canh tác tiếp theo. Thực tế từ các vụ nuôi trước cho thấy việc canh tác này mang đến lợi ích từ nhiều phía, nên nông dân phấn khởi tham gia.

Với kinh nghiệm từ các mùa lũ trước, Tiến sĩ Chau Thi Đa đã hướng dẫn nông dân thực hiện ương cá giống trước, cho làm quen với nước lũ khoảng nửa tháng trước khi thả ra mô hình chăn nuôi để cá không bị “sốc”.

  “Năm nay, chất lượng con giống được cải thiện, tỷ lệ cá sống cao, nông dân sẽ thu lợi nhuận tốt hơn. Những con cá đồng nuôi theo hướng tự nhiên sẽ giữ được phẩm chất vốn có, nên khi bán ra thị trường có giá không kém cá đồng đánh bắt tự nhiên”, Tiến sĩ Chau Thi Đa nói.

Theo Chủ tịch Hội Nông dân xã An Cư Ngô Văn Cường, từ đầu mùa lũ năm 2025 đến nay, Hội Nông dân xã đã thực hiện 3 mô hình nuôi cá trong mùa lũ với tổng diện tích 150ha, giúp nông dân có thêm nguồn thu trên cơ sở bảo tồn nguồn lợi thiên nhiên.

“Ngoài mô hình nuôi cá tự nhiên trong mùa lũ, chúng tôi còn hỗ trợ bà con thực hiện mô hình trồng ngó sen, trồng lúa hương lài, nuôi ếch thịt trong mùa lũ. Tất cả đều hướng đến mục tiêu tạo sinh kế, mở ra hướng sản xuất mới cho nông dân trên cơ sở tận dụng nguồn nước lũ tự nhiên hằng năm”, ông Cường khẳng định.

Thời gian tới, Hội Nông dân xã An Cư tiếp tục phối hợp với các tổ chức, đơn vị để triển khai các mô hình sinh kế giúp cải thiện đời sống nông dân. Tuy nhiên, để các mô hình này tiếp tục được nhân rộng, cần có sự quan tâm, hỗ trợ của các ngành, địa phương trong việc phối hợp với các tổ chức trong, ngoài nước để người dân vùng lũ được tiếp cận nhiều hơn.

THANH TIẾN