Phát triển nông nghiệp hữu cơ cho vùng chuyên canh cây ăn trái

An Giang có điều kiện thuận lợi để phát triển nông nghiệp hữu cơ trên cây ăn trái. Ảnh: VŨ HÀ

Trước yêu cầu phát triển nông nghiệp bền vững, thân thiện môi trường, vừa qua, Trung tâm Khuyến nông An Giang phối hợp Viện Địa lý Nhân văn và Phát triển bền vững (Viện Hàn lâm Khoa học xã hội và Nhân văn) tổ chức tọa đàm, tập huấn chuyên đề “Phát triển nông nghiệp hữu cơ trong vùng cây ăn trái tỉnh An Giang”. Chương trình giúp cán bộ kỹ thuật và nông dân tiếp cận kiến thức, kinh nghiệm thực tiễn trong sản xuất hữu cơ, hướng đến mô hình nông nghiệp sinh thái, nông dân văn minh và nông thôn hiện đại.

Tại buổi tọa đàm, các chuyên gia của Viện Địa lý Nhân văn và Phát triển bền vững trình bày tổng quan về xu hướng phát triển nông nghiệp hữu cơ trong nước, quốc tế; phân tích nhu cầu thị trường, quy chuẩn hữu cơ đang được áp dụng, lợi ích trong bảo vệ môi trường, sức khỏe cộng đồng và nâng cao giá trị nông sản. Việc phát triển nông nghiệp hữu cơ không chỉ góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, nâng cao giá trị sản phẩm mà còn hướng đến xây dựng hình ảnh nông dân văn minh, biết ứng dụng khoa học, kỹ thuật trong canh tác.

Tiến sĩ Nguyễn Đình Đáp - Viện Địa lý Nhân văn và Phát triển bền vững nhấn mạnh: “Phát triển nông nghiệp hữu cơ giúp thay đổi phương thức canh tác, đồng thời chuyển đổi nhận thức toàn diện, hướng tới xây dựng nền nông nghiệp sinh thái gắn với nông thôn hiện đại, nông dân văn minh”. Nông thôn hiện đại là nơi hạ tầng, giao thông, thủy lợi, điện, nước và hệ thống thu gom rác thải được đầu tư đồng bộ, tạo điều kiện thuận lợi cho việc sản xuất, sơ chế, tiêu thụ sản phẩm hữu cơ. Nông dân văn minh là người biết áp dụng kỹ thuật canh tác tiên tiến, ghi chép nhật ký sản xuất, tuân thủ quy trình chứng nhận hữu cơ và gắn kết trong hợp tác xã, tổ hợp tác. Ba yếu tố này tạo thành “trụ cột bền vững” trong xây dựng nền nông nghiệp hữu cơ tại An Giang.

Trong khuôn khổ chương trình, đại biểu được hướng dẫn kỹ thuật ủ phân hữu cơ từ tàn dư thực vật địa phương; sử dụng chế phẩm sinh học phòng trừ sâu bệnh, ghi chép nhật ký sản xuất phục vụ truy xuất nguồn gốc. Việc phát triển nông nghiệp hữu cơ không chỉ giúp nông dân An Giang sản xuất ra sản phẩm an toàn, đáp ứng yêu cầu thị trường mà còn góp phần giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ tài nguyên đất và nguồn nước, phù hợp định hướng phát triển nông nghiệp xanh, bền vững của tỉnh giai đoạn 2025 - 2030.

 Về thế mạnh đặc thù, tỉnh có điều kiện tự nhiên thuận lợi với đất phù sa, khí hậu ôn hòa, nguồn nước dồi dào, phù hợp phát triển nhiều loại cây ăn trái đặc sản (xoài, nhãn, mít, cam, quýt, sầu riêng...). Toàn tỉnh có trên 40.000ha cây ăn trái, trong đó nhiều vùng được quy hoạch theo hướng sản xuất an toàn, liên kết tiêu thụ ổn định.

Tuy nhiên, sản xuất vẫn còn phụ thuộc nhiều vào vật tư hóa học, khiến chất lượng nông sản chưa thật sự đồng đều và giá trị gia tăng còn thấp. Vì vậy, việc phát triển nông nghiệp hữu cơ là hướng đi tất yếu giúp cây trồng khỏe hơn, cải thiện chất lượng đất, tiết giảm chi phí đầu vào, chất lượng và giá trị nông sản được nâng cao, đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu.

Theo định hướng của Sở Nông nghiệp và Môi trường, giai đoạn 2025 - 2030, tỉnh sẽ tổ chức lại sản xuất, hình thành vùng chuyên canh sản xuất cây ăn trái chủ lực tập trung trên cơ sở phát huy tiềm năng, lợi thế các vùng sinh thái, gắn với phát triển nhà máy chế biến và thị trường tiêu thụ. Cụ thể, tập trung ở các xã, phường: Chợ Mới, Tri Tôn, Tịnh Biên, An Phú, Tân Châu, Long Xuyên, Châu Phú, Châu Thành, ưu tiên phát triển một số cây ăn trái có lợi thế, có thị trường tiêu thụ như khóm, chuối, xoài, cây có múi, sầu riêng, chanh leo.

Cùng với đó, đẩy mạnh phát triển nhanh vùng sản xuất an toàn được chứng nhận hữu cơ, VietGAP, GlobalGAP... được cấp mã số vùng trồng; áp dụng tiến bộ khoa học, công nghệ trong sản xuất, bảo quản sản phẩm. Hỗ trợ nông dân chuyển đổi từ sản xuất an toàn sang sản xuất hữu cơ, áp dụng mô hình canh tác sinh học, sử dụng phân hữu cơ vi sinh và chế phẩm sinh học thay thế thuốc hóa học. Liên kết với doanh nghiệp và hợp tác xã hình thành chuỗi giá trị sản phẩm hữu cơ, kết nối tiêu thụ với hệ thống siêu thị, sàn thương mại điện tử và xuất khẩu.

Phát triển nông nghiệp hữu cơ cho vùng cây ăn trái không chỉ là xu hướng mà còn là động lực để xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, hiện đại ở An Giang. Đây là bước đi quan trọng để cây ăn trái An Giang phát triển theo hướng chất lượng, bền vững, an toàn, phù hợp định hướng của Chính phủ và chiến lược phát triển nông nghiệp của tỉnh trong giai đoạn tới. Khi Nhà nước định hướng, doanh nghiệp đồng hành và nông dân chủ động, sản phẩm trái cây An Giang sẽ khẳng định vị thế trên thị trường trong nước và quốc tế.

VŨ HÀ (Trung tâm Khuyến nông An Giang)