Rủ nhau đi lượm xoài

Tới mùa xoài, sáng nào bọn con nít xóm tôi cũng tranh thủ thức sớm. Thường sau một đêm, sẽ có vài ba trái xoài rụng. Đứa nào tới trước lượm được hết, nhưng nó không đem về liền mà ở lại để khoe với mấy đứa tới sau. Tôi khoái ăn xoài nhưng bữa nào cũng ngủ nướng, khi ra đến nơi thì tụi nó đã lượm sạch hết rồi. Lúc đó, tôi tức lắm, tự hứa với lòng bữa sau sẽ thức sớm hơn, nhưng rồi cũng vậy.

Được cái, bữa nào có mưa giông, xoài sẽ rụng nhiều, chúng tôi tha hồ lượm mà chẳng cần phải thức khuya dậy sớm. Tôi nhớ, vào mùa xoài, hễ thấy trời chuyển mưa là con nít cả xóm tôi í ới gọi nhau. Đứa xách rổ, đứa cầm thau, đứa đem bao, hí hửng chạy đi, vui như trẩy hội. Khổ nỗi, có khi trời chuyển mưa vần vũ nhưng cuối cùng chẳng rớt hột nào, chỉ thổi qua vài cơn gió nhẹ, khiến cả bọn tiu nghỉu bỏ về.

Cũng có lần, mưa lớn và gió giật liên hồi, xoài rụng nhiều vô kể. Ban đầu, mấy đứa tôi còn tranh nhau lượm, bỏ vô đầy rổ đầy thau. Nhưng dưới gốc, xoài vẫn còn nằm lớp lớp, thế là đứa nào cũng hốt gom lại một đống nhỏ, nói tao “xí” phần này nghen. Đứa khác cũng gom, cũng “xí” như vậy. Mưa tạnh, cả chục đống xoài nằm rải rác, ai cũng nói đống này là của tao, đống kia là của tao. Thế là cãi lộn um trời, thiếu điều muốn ẩu đả.

May là người lớn nghe được, hiểu ra sự tình, đành giải quyết theo một cách mà bọn tôi tâm phục khẩu phục, là gom hết số xoài lại rồi chia đều ra cho từng đứa. Chúng tôi hí hửng ôm xoài về nhà khoe với ba má, rồi lựa ra coi trái nào dập dập thì chấm muối ớt, mắm đường ăn sống. Trái nào nguyên vẹn hơn thì tới bữa cơm bằm ăn với cá kho hoặc trộn gỏi xoài với khô cá sặt, khô cá lóc, ngon bá cháy.

Chiều hôm đó, thế nào tụi tôi cũng hẹn gặp nhau ở cầu Trà Bông, để kể nhau nghe về “chiến lợi phẩm” mình vừa thu được. Chúng tôi lại cầu trời cho hôm sau mưa giông nữa, nhiều hơn thì càng tốt, để chúng tôi tha hồ lượm xoài. Lúc đó, bọn tôi đâu có biết sau những trận mưa như vậy, chủ xoài buồn hiu.

Sau này, người ta trồng xoài ngày càng nhiều. Các giống xoài ngoại nhập cho trái quanh năm, trái nào trái nấy bự chảng. Con nít xóm tôi ăn xoài riết cũng ngán, bẻ trên cây xuống kêu ăn còn chê, nên dễ gì đi lượm xoài như bọn tôi hồi trước. Bởi vậy, có năm đến mùa xoài mà thương lái không chịu thu mua, bà con đành để xoài rụng đầy cả khu vườn. Vốn liếng cũng “rơi rụng” theo những mùa xoài như thế.

Tôi về quê, chị tôi cho một bao xoài, biểu chở lên thành phố ăn từ từ. Tôi chưa kịp cảm ơn, chị lại ngập ngừng nói, xoài bây giờ chỉ ai thân thiết mới dám cho, chớ nó rẻ bèo, sợ cho người ta chê. Nghe những lời của chị, tôi càng thương cho dân quê mình nhiều hơn. Hình ảnh những đứa trẻ nghèo tranh nhau lượm từng trái xoài dưới cơn mưa đầu hạ lại hiện về trong tôi...

TRƯƠNG CHÍ HÙNG