Săn chuột đồng

“Mùa gặt” của người bẫy chuột

Không chỉ là một cách kiếm sống, nghề săn chuột đồng còn thể hiện sự gắn bó mật thiết của con người với thiên nhiên và sự thay đổi tuần hoàn của đất trời. Những người thợ săn chuột lão luyện như ông Nguyễn Văn Hải, sinh năm 1972, ngụ xã Châu Phú, với kinh nghiệm lâu năm, ông dễ dàng tìm ra đường đi của con chuột để đặt bẫy, thu hoạch “chiến lợi phẩm”, mang về nguồn thu nhập đủ để trang trải cuộc sống gia đình.

Với đôi tay thoăn thoắt, ông Hải cẩn thận đặt từng chiếc bẫy chuột trên lối mòn men theo cánh đồng vừa gặt còn thơm mùi rạ. Bằng chất giọng hào sảng, ông kể về nghề “tay trái” đã gắn bó hơn nửa đời người: “Từ năm 17 tuổi, tôi đã theo cha đi bẫy chuột đồng. Với mấy mươi năm kinh nghiệm, tôi tự tin biết chính xác đường đi của con chuột trên từng cánh đồng, nên xác suất dính bẫy gần như 100%”.

Ông Hải nhiệt tình chia sẻ nghề săn chuột đồng. Ảnh: PHƯƠNG LAN

Để minh chứng cho lời nói của mình, ông Hải chỉ tay xuống ngay vị trí tôi đang đứng, cười bảo: “Đó cũng là nơi đàn chuột hay đi!”. Vừa dứt lời, tôi nhìn xuống chân, chợt nhận ra đã có 2 - 3 chiếc bẫy được đặt khéo léo, sẵn sàng đợi lũ chuột đi ngang qua. Sự tự tin của chú không chỉ đến từ kinh nghiệm mà còn là sự am hiểu sâu sắc về thói quen của loài vật, biến công việc mưu sinh giản dị này thành một nghệ thuật tinh tế.

Hôm chúng tôi gặp ông Hải trên cánh đồng vừa xong mùa gặt. “Thời gian này, tôi và mọi người mang bẫy ra đặt. Chuột đồng thường di chuyển theo các rãnh và lối mòn nên chỉ cần đặt bẫy đúng đường chạy của chúng mà không cần phải dùng mồi nhử. Nghề này không chỉ bám theo một cánh đồng duy nhất mà là một cuộc hành trình liên tục. Cánh đồng nào gặt xong, bơm nước thì chuột sẽ chạy dạt vào bờ kênh, mương máng. Đến khi làm đất chuẩn bị mùa vụ mới, tôi lại tiếp tục di chuyển sang những cánh đồng khác”, ông Hải chia sẻ.

Kiên trì với nghề

Nói về công việc của mình, ông Hải cho biết, làm công nhân ở một công ty vật liệu xây dựng gần nhà, chỉ tranh thủ những ngày nghỉ hoặc khi tan ca để ra đồng. Cứ thế, những cánh đồng vừa gặt xong, đâu đâu cũng in dấu chân quen thuộc của chú và những người cùng nghề. Điều đáng quý là những người bẫy chuột không hề tranh giành nhau. Ai nấy đều làm việc của mình, thậm chí chủ ruộng cũng rất cởi mở, không hề làm khó dễ khi thấy họ trên đồng của mình. Tình người miền sông nước vốn là vậy, luôn yêu thương, đùm bọc lẫn nhau, tạo nên một nét đẹp giản dị nhưng ấm áp trong cuộc sống mưu sinh đầy vất vả.

Ông Hải chia sẻ thêm, bẫy chuột đồng không phải lúc nào cũng thuận lợi, mùa mưa lại vất vả hơn nhiều. Đặc biệt, vào mùa nước nổi, khi nước tràn đồng, chuột sẽ dạt vào bờ, đó cũng là thời điểm thuận lợi nhất để bẫy được nhiều chuột.

Dù mang lại nguồn thu nhập ổn định, nghề bẫy chuột đồng cũng đối mặt với những rủi ro không nhỏ, mà đáng kể nhất là nạn trộm cắp. Riêng ông Hải đã từng bị mất cắp hơn 100 cái bẫy. Vì lẽ đó, ông không còn dám đánh dấu bẫy bằng cách cắm cờ như trước mà phải dựa vào trí nhớ và kinh nghiệm bao năm của mình để đặt và thu hồi dụng cụ. Sự hao hụt này khiến công việc vất vả hơn, nhưng vì mưu sinh, ông Hải vẫn kiên trì, gắn bó với nghề.

Ông Hải cũng cho biết: “Những người mới vào nghề rất khó để bẫy được nhiều chuột do không có kinh nghiệm. Phải là dân chuyên nghiệp mới biết đường đi của loài gặm nhấm này”. Tờ mờ sáng, ông Hải đã loay hoay đặt hơn 400 chiếc bẫy chuột. Với những thợ lành nghề như ông Hải, việc đặt bẫy chuột diễn ra nhanh chóng và hiệu quả.

Chỉ hơn một tiếng đồng hồ, ông đã có thể đặt xong hàng trăm cái bẫy. Sau khi hoàn thành, ông lại trở về với công việc chính của mình. Đến rạng sáng hôm sau, ông lại ra đồng để thu hoạch “chiến lợi phẩm”. Mỗi ngày, ông có thể thu về hơn 10 ký chuột đồng. Vào đầu mùa, chuột có giá khá cao, lên đến 60.000 đồng/kg. Nhờ sự chăm chỉ và kinh nghiệm của mình, mỗi ngày ông Hải có thể kiếm được gần 600.000 đồng, giúp trang trải cuộc sống gia đình.

Dù còn lắm vất vả, nhưng nghề săn chuột đồng mang lại nguồn thu nhập ổn định, giúp nhiều người lao động ở vùng quê có cuộc sống tốt hơn. Nó không chỉ là một công việc mưu sinh mà còn là một phần của văn hóa và lối sống giản dị của người dân miền Tây.

PHƯƠNG LAN