Mô hình được triển khai tại xã Phú Vĩnh, với 11 hộ nông dân tham gia trên diện tích 15ha, canh tác giống lúa OM18 trong vụ đông xuân 2024 - 2025, mật độ gieo sạ 100kg/ha. Cán bộ kỹ thuật Trạm TT&BVTV phối hợp, hỗ trợ nông dân áp dụng đồng bộ giải pháp kỹ thuật theo quy trình của Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, ứng dụng cơ giới hóa nhằm giảm chi phí, nâng cao hiệu quả sản xuất, tăng thu nhập. Bên cạnh đó, áp dụng mô hình công nghệ sinh thái, giúp đa dạng đối tượng thiên địch, cân bằng hệ sinh thái đồng ruộng và giảm phun thuốc BVTV.
Trong quá trình triển khai mô hình, Trạm TT&BVTV TX. Tân Châu còn tổ chức tập huấn cho nông dân kiến thức quan trọng về hệ sinh thái đồng ruộng, thành phần thiên địch và sâu hại thường xuyên xuất hiện trong ruộng lúa; kiến thức về chương trình quản lý dịch hại tổng hợp, hệ vi sinh vật đất trên ruộng; những tác hại, ảnh hưởng của thuốc BVTV đến thiên địch, sức khỏe con người và môi trường. Nông dân còn được hướng dẫn áp dụng phương pháp gieo sạ “né rầy” và trồng hoa trên bờ ruộng thu hút thiên địch; giới thiệu về hiệu quả của chế phẩm xử lý rơm rạ, phân hữu cơ trên đồng ruộng; tác động của biến đổi khí hậu đến sản xuất nông nghiệp; quy định, hợp đồng của doanh nghiệp liên kết và hiệu quả của việc liên kết tiêu thụ sản phẩm…
.jpg)
Mô hình sản xuất lúa thương phẩm theo quy trình “1 phải 5 giảm” tại TX. Tân Châu
Hàng tuần, cán bộ kỹ thuật Trạm TT&BVTV TX. Tân Châu cùng nông dân thăm đồng, đánh giá và hướng dẫn bà con thực hiện quy trình “1 phải 5 giảm” theo từng giai đoạn sinh trưởng của cây lúa. Sau quá trình tham gia, nông dân giảm chi phí sản xuất hơn 4,3 triệu đồng/ha so phương pháp truyền thống. Lợi nhuận thu được từ ruộng mô hình đạt hơn 37 triệu đồng/ha, cao hơn ruộng canh tác theo truyền thống khoảng 5,2 triệu đồng/ha. Từ đó, giúp nông dân củng cố niềm tin, mạnh dạn áp dụng quy trình canh tác theo Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, hướng tới mục tiêu bảo vệ sức khỏe người sản xuất, người tiêu dùng và môi trường.
Theo nhận định của Trạm TT&BVTV TX. Tân Châu, việc áp dụng mô hình sản xuất lúa thương phẩm theo quy trình “1 phải 5 giảm” đã giúp nông dân đầu tư thông minh hơn, giảm thiểu việc sử dụng thuốc BVTV trên đồng ruộng, nhất là nhóm thuốc trừ sâu rầy, thuốc trừ bệnh theo tập quán của bà con trước đây. Tuy nhiên, đất sản xuất có bờ ruộng nhỏ, thấp, nên việc áp dụng biện pháp sinh thái gặp khó khăn. Việc sử dụng nguồn nước tưới chung từ hợp tác xã bơm định kỳ, quá trình thực hiện phương pháp ngập khô xen kẽ không chủ động như mong muốn.
Trên cơ sở đó, đơn vị kiến nghị Chi cục TT&BVTV An Giang tiếp tục hỗ trợ kinh phí để nhân rộng mô hình cho xã, phường còn lại của TX. Tân Châu trong thời gian tới. Tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền phương pháp trồng lúa theo quy trình “1 phải 5 giảm” trên phương tiện thông tin, để nông dân hiểu về lợi ích của mô hình, tích cực tham gia. Cần quy hoạch vùng sản xuất, xây dựng hệ thống hạ tầng nội đồng bảo đảm yêu cầu chủ động tưới, tiêu nước trong quá trình sản xuất; bảo đảm đủ máy móc phục vụ sản xuất theo yêu cầu mô hình, như: Máy gieo sạ, máy cấy, máy phun thuốc, máy gặt đập liên hợp…
Dự kiến, Phòng Nông nghiệp và Môi trường, Trạm TT&BVTV TX. Tân Châu sẽ tiếp tục thực hiện mô hình tại xã Lê Chánh trên diện tích 45,35ha, với 38 nông dân tham gia. Mô hình sẽ thực hiện trong 3 vụ trên cùng diện tích đất, bắt đầu từ vụ thu đông 2025 đến vụ hè thu năm 2026. Các lớp tập huấn sẽ được tổ chức, nhằm trang bị cho nông dân kiến thức thực hiện mô hình. Đồng thời, tiếp tục kêu gọi doanh nghiệp liên kết đầu tư máy móc, vật tư sản xuất và tiêu thụ lúa cho nông dân; xây dựng mã số vùng trồng lúa nếp, đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc, phục vụ mục tiêu xuất khẩu trong tương lai.
MINH QUÂN