Thắp sáng ước mơ hoàn lương

Tiến sĩ Tô Nhi A chia sẻ chuyên đề “Vượt qua nghịch cảnh” với các phạm nhân. Ảnh: PHƯƠNG LAN 

Mỗi phạm nhân có hoàn cảnh, câu chuyện sai lầm trong quá khứ. Sai lầm ấy phải đánh đổi bằng quãng thời gian dài cải tạo, suy ngẫm và day dứt. Với nhiều người đó có thể là cả thanh xuân. Để giúp phạm nhân Trại giam Định Thành có niềm tin trong việc cải tạo, Tỉnh đoàn, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam tỉnh phối hợp Ban Giám thị trại giam tổ chức chương trình “Thắp sáng ước mơ hoàn lương” năm 2025. Bí Thư Tỉnh đoàn Phan Duy Bằng cho biết: “Thông qua chương trình, chúng tôi triển khai nhiều nội dung thiết thực như: Tuyên truyền, hỗ trợ tư vấn pháp lý, tâm lý; trang bị kiến thức, kỹ năng sống, giá trị sống; tổ chức hoạt động chăm sóc sức khỏe và nâng cao nhận thức cho phạm nhân trong độ tuổi thanh niên. Những hoạt động này hướng đến mục tiêu giúp phạm nhân xóa bỏ mặc cảm, tự tin, tích cực lao động, học tập, rèn luyện, cải tạo tiến bộ, sớm trở về với cộng đồng, trở thành người có ích cho xã hội”.

Chương trình có 200 phạm nhân đang chấp hành án tại Trại giam Định Thành được Tiến sĩ Tô Nhi A - giảng viên Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh đi sâu tư vấn tâm lý vì đây là khía cạnh quan trọng, quyết định sự thành bại của quá trình hoàn lương, khả năng kiểm soát cảm xúc khi đối diện với dư luận xã hội. Với chủ đề “Vượt qua nghịch cảnh”, Tiến sĩ Tô Nhi A phân tích tình huống mà người tái hòa nhập thường gặp: “Tại sao tôi cố gắng nhưng họ vẫn đối xử với tôi như vậy?”. Bà cho rằng, nếu không chủ động nhận thức thực tế dư luận, người mới chấp hành án xong dễ rơi vào trạng thái tiêu cực như thất vọng, tủi thân hoặc tức giận dẫn đến thái độ buông xuôi, bỏ cuộc và dễ sa vào cái sai mới.

Khi trở về, việc bị ai đó thở dài, liếc nhìn hay nói nhỏ sau lưng là diễn biến bình thường của cộng đồng. Bà khuyến khích phạm nhân chủ động nhận thức thực tế này và kệ những phản ứng tiêu cực ban đầu ấy. Sự chủ động về mặt nhận thức này chính là “chìa khóa” để phá vỡ vòng lặp tái phạm.

Thượng tá Trần Thanh Đại - Phó Giám thị Trại giam Định Thành nhấn mạnh: “Chương trình “Thắp sáng ước mơ hoàn lương” được xây dựng trên sự phối hợp chặt chẽ giữa Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam và Bộ Công an với mục tiêu cốt lõi là giúp phạm nhân trong độ tuổi thanh niên tái hòa nhập cộng đồng, trở thành người lương thiện, có ích cho xã hội”. Trại giam Định Thành có khoảng 1.000 phạm nhân, trong đó có khoảng 400 người ở độ tuổi thanh niên. Thời gian qua, đơn vị và Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam tỉnh tích cực tổ chức tư vấn kỹ năng sống, tâm lý, hướng dẫn phạm nhân vượt qua nghịch cảnh.

Bên cạnh đó, các hoạt động giao lưu, thể thao, văn nghệ được tổ chức thường xuyên, tạo điều kiện cho phạm nhân có cơ hội giao tiếp với thanh niên bên ngoài, giúp họ củng cố kiến thức và tâm lý cần thiết trước khi trở về gia đình. “Tôi tin từ sự quan tâm của xã hội, giúp phạm nhân cố gắng vượt qua khó khăn làm lại cuộc đời”, Thượng tá Trần Thanh Đại nhắn nhủ.

Trần Hữu Nghĩa thụ án 7 năm tại Trại giam Định Thành vui mừng khi nhận được sự quan tâm đặc biệt từ Đảng, Nhà nước, các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể và Hội đồng cán bộ Trại giam dành cho phạm nhân đang chấp hành án. Anh Nghĩa cho biết, anh nhận ra lỗi lầm nghiêm trọng trong quá khứ: “Tôi nhận bản án 7 năm tù và gây ra nỗi đau lớn đối với gia đình. Những buổi học tập, lao động và vui chơi tại trại giam dưới sự tận tình giáo dục của Ban Giám thị và Hội đồng cán bộ đã dẫn dắt tôi và các phạm nhân đến môi trường tốt nhất để chuẩn bị cho cuộc sống mới”.

Quá trình tái hòa nhập xã hội của người chấp hành xong án phạt là chặng đường thử thách. Con đường hoàn lương không chỉ đòi hỏi quyết tâm, bản lĩnh và nghị lực ở bản thân phạm nhân để vượt qua mặc cảm, định kiến mà còn cần những cánh tay dang rộng từ cộng đồng. Đó là động lực giúp họ có niềm tin xây dựng cuộc đời mới, đóng góp tích cực cho gia đình và xã hội.

PHƯƠNG LAN