Theo chân gánh hàng đặc sản

Mỗi ngày bán, người nông dân lại có một “menu” khác nhau, giới hạn vài món tùy theo tình hình thu hoạch được. Các loại cây màu ngắn ngày không phải “cao lương mĩ vị” nhưng ai đặt chân đến xứ núi cũng muốn thưởng thức. Các loại nông sản quen thuộc là trái su non, đọt su, đậu phộng, khoai lang, khoai từ, rau rừng, rau đắng, măng, dâu... Không chỉ để ăn chơi, trong một góc chợ Tri Tôn có đến 5 - 6 xe đạp, thúng hàng lề đường bán những món kể trên từ rất sớm, người dân mua dùng bữa sáng cũng như cách đại đa số người miền Tây lót dạ lấy năng lượng cho ngày mới.

Sản xuất của cư dân trên núi theo truyền thống “thuận thiên”, chủ yếu trồng trọt vào mùa mưa, sức sinh trưởng và năng suất của cây trồng đều lệ thuộc thời tiết. Thành quả trái cây, rau củ theo đó cũng đặc trưng nhỏ vừa phải, có củ khoai èo ọt nhỏ chỉ bằng 2 ngón tay... Bù lại, bà con không lạm dụng việc bón phân, phun thuốc, đáp ứng tiêu chí sạch, an toàn và vị ngon tự nhiên. “Tôi không biết tả sao, nhưng rau củ trồng tự nhiên hoặc không qua chăm chút của phân, thuốc… sẽ có mùi thơm rất rõ, giống thuở nhỏ được ăn những loại rau, trái trong vườn nhà” - anh Anh Khoa, người dân tại Tri Tôn chia sẻ.

Hàng “đặc sản” xứ núi có mặt ở nhiều chợ, khu vực thành thị

Ngoài những xe hàng bán cố định trong chợ, khắp các nẻo đường, điểm du lịch, tham quan check-in… còn xuất hiện những chiếc xe đạp bán hàng lưu động. Tranh thủ những ngày rảnh rỗi, người dân lấy hàng từ chợ bán bánh, trái cây để có thêm thu nhập. Với những hành khách từ nơi khác đến, các xe bán “đặc sản” được ưu tiên ủng hộ nhiều hơn, từ trái thốt nốt, nước thốt nốt cho đến mãng cầu, xoài, bánh bò thốt nốt… Các mặt hàng không phải để ăn chơi, mà chủ yếu mua về làm quà sẽ được bày bán dọc đường, tiện cho khách vãng lai lựa chọn, như: Măng mạnh tông, măng tầm vông, trái su su, trái chúc…

Sản lượng nhiều, cộng với nhu cầu của người mua ở xa tăng cao, nên ngoài cung cấp tại chỗ, nhiều người đã nghĩ ra cách đem các nông sản đến tận các chợ thị trấn, thành phố để bán. Những quang gánh len lỏi giữa lòng thành thị chẳng lẫn lộn được với bất cứ mặt hàng nào, độc đáo và toát lên sự tần tảo của người dân xứ núi chân chất. Sự khác biệt ở những quanh gánh nông sản đem xuống thành thị là sản phẩm đã được người bán tuyển lựa rất kỹ, tươi ngon, nên người mua không phải mất công chọn lựa lại.

Học theo nhiều người gánh hàng xuống phố, anh Chau Tren (Tri Tôn) cho biết lặn lội đường xa gánh hàng có thể kiếm thu nhập từ 300.000 - 400.000 đồng/ngày. Từ một người bỡ ngỡ nơi phố thị, đến nay anh đã quen từng ngõ ngách và “khách ruột” ở chợ Mỹ Xuyên, chợ Mỹ Quý, Long Xuyên. Hôm nào gặp may thì chưa đến 10 giờ đã sạch hàng đôi gánh, có thể về nhà sớm nghỉ ngơi, tiếp tục chuẩn bị hàng hóa cho ngày mới; hôm trễ hơn thì cũng kịp về đến nhà 4 giờ chiều. Tuy nhiên, anh không xuống núi mỗi ngày, mà tùy lượng nông sản thu gom được, vừa của nhà, vừa có phần của hàng xóm, còn lại phần lớn thời gian phải ra đồng chăm sóc vườn…

Tại chợ Mỹ Bình, vài ngày là gia đình chị Neang Sa Trâm có mặt, bày hàng ở một góc nhỏ bán đọt sầu đâu, me, mãng cầu, bánh bò thốt nốt. Chị cho biết đã bán quen ở đây nhiều năm, nên nhiều người quen mặt, khách hàng cũng nhớ chị để tìm mua “đồ ăn núi”. Chịu khó đi đường xa, nhưng bán trong buổi sáng là hết sạch. Từ ngày có điện thoại, biết đăng bài lên Zalo, trước mỗi chuyến đi chị sẽ thông báo ngày hôm sau có mặt hàng nào, khách theo đó đặt trước để kịp mua. Nhờ thân quen, kể cả những loại rau quả không tự trồng, chị sẵn sàng tìm hỏi trong xóm giúp khách của mình.

Bà Thu Thủy, tiểu thương trong chợ Mỹ Xuyên chia sẻ: “Bà con Khmer trên núi thật thà hiền lành lắm, nên tôi cho “mượn” góc trước sân ngồi bán hàng. Thấy người đi chợ quan tâm ủng hộ cũng mừng, ít ai trả giá vì bà con xung quanh cũng nói giúp hết trơn, họ đi từ Tịnh Biên, Tri Tôn xuống cực lắm, gánh nặng mà đường xa, tốn tiền xe nữa…”. Từ ngày có một góc để bày hàng bán, các bà nội trợ thích thú, dần quen với điểm “đặc sản” mà vài hôm lại thay đổi mặt hàng, không cố định. Hình ảnh đó cũng tạo nên một nét đặc biệt giữa lòng phố thị với những con người cần mẫn mưu sinh, âm thầm đưa “đặc sản” vùng Bảy Núi đã có mặt ở khắp phố chợ.

MỸ HẠNH