Thốt nốt hữu cơ - tiềm năng mới

Giá trị khai thác từ thốt nốt còn rất lớn

Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Nguyễn Thị Minh Thúy vừa ký quyết định ban hành Kế hoạch vùng sản xuất, chế biến thốt nốt theo hướng hữu cơ đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh.

Mục tiêu nhằm hình thành vùng sản xuất thốt nốt theo hướng hữu cơ, phát triển chuỗi liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ thốt nốt hữu cơ phục vụ nhu cầu trong nước, hướng đến xuất khẩu.

Đồng thời, phát triển sản phẩm thốt nốt hữu cơ có giá trị gia tăng, được chứng nhận đạt tiêu chuẩn nông nghiệp hữu cơ trong nước, an toàn cho người sử dụng; từng bước xây dựng thương hiệu thốt nốt hữu cơ của tỉnh, góp phần cải thiện đời sống, tăng thu nhập cho nông dân.

Trước mắt, giai đoạn 2024 - 2025, tỉnh hình thành và phát triển tối thiểu 1 chuỗi sản xuất liên kết gắn với tiêu thụ thốt nốt hữu cơ được chứng nhận; tỷ lệ sản phẩm thốt nốt hữu cơ đạt từ 1 - 2% trên tổng sản phẩm của toàn tỉnh.

Giai đoạn 2026 - 2030, nâng tỷ lệ sản phẩm thốt nốt hữu cơ đạt 3%; lợi nhuận thu được từ thốt nốt, sản phẩm từ thốt nốt hữu cơ bằng hoặc cao hơn so với tập quán thông thường từ 1,5 - 2 lần. Các sản phẩm từ mô hình sản xuất hữu cơ được doanh nghiệp (DN) liên kết tiêu thụ 80% năm 2025, 100% vào năm 2030.

Trong năm 2024, các ngành chuyên môn tỉnh tổ chức khảo sát hiện trạng vùng dự kiến xây dựng, hình thành vùng trồng, lập sơ đồ vùng trồng, đánh mã số cây thốt nốt chuyển đổi hữu cơ. Mục đích khảo sát nhằm khoanh vùng, chọn vùng có những cây chuyển đổi sản xuất hữu cơ, tách biệt với vùng không sản xuất hữu cơ (phù hợp tiêu chuẩn TCVN 110412:2017); đánh giá tình hình sản xuất, sơ chế, chế biến, tiêu thụ đường thốt nốt; tham vấn cán bộ địa phương.

Đến năm 2025, số lượng cây thốt nốt được khai thác sản xuất sản phẩm hữu cơ từ 200 cây (cây trên 40 năm tuổi), trong đó huyện Tri Tôn 100 cây, TX. Tịnh Biên 100 cây. Đến năm 2030, huyện Tri Tôn 200 cây, TX. Tịnh Biên 300 cây. Các vùng trồng cung cấp nguồn nguyên liệu (nước thốt nốt, đường thô…) phục vụ sơ chế, chế biến sản phẩm đường thốt nốt hữu cơ, các sản phẩm liên quan đến đường thốt nốt.

Tại huyện Tri Tôn và TX. Tịnh Biên, ngành chuyên môn tỉnh phối hợp tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý các cấp, nông dân, hợp tác xã (HTX), tổ hợp tác (THT). Nội dung tập huấn tập trung vào kiến thức sản xuất nông nghiệp hữu cơ; kỹ thuật sản xuất lúa hữu cơ, hỗ trợ vật tư sản xuất hữu cơ cho các hộ trồng lúa vùng đệm và cây trồng khác xen canh vùng trồng thốt nốt hữu cơ.

Đồng thời, trang bị kiến thức về quy trình sản xuất thốt nốt hữu cơ; phương pháp ủ phân hữu cơ, sử dụng phân hữu cơ trong canh tác lúa vùng đệm; các chính sách về nông nghiệp hữu cơ. Cơ quan chức năng hỗ trợ cấp chứng nhận nông nghiệp hữu cơ (thốt nốt hữu cơ) theo tiêu chuẩn hữu cơ Việt Nam và một số thị trường Hoa Kỳ, Nhật Bản, Liên minh Châu Âu (EU)...

Giai đoạn 2024 - 2030, tỉnh dự kiến tổ chức 10 lớp tập huấn nông dân, HTX, THT, DN kiến thức về an toàn thực phẩm trong sản xuất, sơ chế, chế biến đường thốt nốt hữu cơ. Cùng với đó là 10 lớp giới thiệu tầm quan trọng của sản xuất nông nghiệp hữu cơ, thốt nốt hữu cơ, áp dụng kỹ thuật sử dụng phân bón hữu cơ, quản lý sâu bệnh hại thốt nốt; chính sách về nông nghiệp hữu cơ.

Tỉnh hỗ trợ xây dựng thí điểm mô hình sản xuất thốt nốt hữu cơ liên kết tiêu thụ với DN. Nông dân, cơ sở sản xuất, HTX, THT được hướng dẫn sản xuất, khai thác mật thốt nốt, chế biến sản phẩm theo tiêu chuẩn hữu cơ; hỗ trợ DN chế biến áp dụng, chứng nhận tiêu chuẩn hữu cơ.

Đồng thời, hỗ trợ chứng nhận vùng sản xuất thốt nốt hữu cơ cho vùng trồng của khoảng 11 HTX, THT, nhằm tạo vùng nguyên liệu thốt nốt hữu cơ (được cấp mã số vùng trồng) liên kết với DN phục vụ sản xuất, sơ chế, chế biến sản phẩm từ thốt nốt, cung cấp cho thị trường tiêu thụ nội địa và xuất khẩu. Các vùng trồng được phân tích mẫu đất, mẫu nước phục vụ cho công tác chứng nhận thốt nốt hữu cơ.

Bên cạnh hỗ trợ hình thành mới HTX, THT tham gia vùng nguyên liệu thốt nốt hữu cơ có liên kết với DN theo chuỗi giá trị, tỉnh ưu tiên DN, cơ sở sản xuất - kinh doanh được tiếp cận chính sách khuyến khích đầu tư đối với nông nghiệp, nông thôn; áp dụng chính sách đặc thù hỗ trợ HTX, trang trại, hộ gia đình, nhóm hộ sản xuất sản phẩm hữu cơ có liên kết tiêu thụ (theo Quyết định 14/2023/QĐ-UBND, ngày 5/4/2023 của UBND tỉnh); chính sách hỗ trợ gắn “Nhãn xanh Việt Nam”, hỗ trợ cơ sở thân thiện với môi trường.

HOÀNG XUÂN