Tranh chấp đất đai, tình thân khó giữ

Gửi đơn khiếu nại đến Báo An Giang, ông Trương Ngọc Bưng (sinh năm 1956, ngụ xã An Thạnh Trung, huyện Chợ Mới) cho biết, cha mẹ ông cho đất, đến năm 1993 được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ), diện tích 4.756m². Do gia đình khó khăn, năm 1988, vợ chồng ông đi lao động ở xa.

Ông Trương Văn Bê (anh hai, đã mất) kê khai quyền sử dụng, canh tác đất không chịu trả lại. Năm 2000, ông Bưng khiếu nại, khởi kiện đến TAND huyện Chợ Mới đòi số đất bị chiếm dụng. Kết quả, tòa án buộc ông Bê trả lại số đất; đồng thời, bác yêu cầu bà Trương Thị Em (chị ông Bưng) đòi chia 406m2 đất thổ cư. Vụ việc kết thúc, ông Bưng sử dụng đất không ai tranh chấp.

Sau đó, gia đình ông gặp khó khăn, sang nhượng 1.318m² đất cho người khác nhưng bị bà Trương Thị Em ngăn cản, lý do là đất thuộc quyền sử dụng của gia đình bà. Hiện nay, bà Em đứng tên chủ quyền trên 2 thửa đất (3612-3613) tờ bản đồ số 01, diện tích 3.705m² nằm trong diện tích 4.756m² đất của ông Bưng, được UBND huyện Chợ Mới cấp GCNQSDĐ ngày 15/10/1993; còn ông Bưng đứng tên GCNQSDĐ thửa đất 3616, tờ bản đồ số 01, diện tích 3.070m² đất.

“Tôi đã nhiều lần yêu cầu chị Em làm thủ tục chuyển QSDĐ bị cấp nhầm, nhưng chị đưa ra các điều kiện không thể chấp nhận được. Từ đó, dù chị em không cự cãi, lớn tiếng với nhau nhưng luôn né tránh, tình thân của gia đình coi như bị đứt đoạn”- ông Trần Ngọc Bưng cho biết.

Ông Trương Ngọc Bưng trình bày sự việc

Thông tin về việc này, qua nhiều lần hòa giải, bà Trương Thị Em cho biết, nguồn gốc đất tranh chấp là của cha mẹ bà cho. Năm 1993, ông Trương Văn Bê kê khai, được cấp GCNQSDĐ. Năm 2000, ông Bưng về canh tác tại số đất này. Biết đất canh tác bị cấp nhầm vị trí, gia đình bà nhiều lần trao đổi, yêu cầu hoán đổi đất, nhưng ông Bưng không đồng ý, bà vẫn để cho ông sử dụng đất. Sau đó, bà khởi kiện “Đòi quyền sử dụng đất - Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất”.

Cụ thể, bà yêu cầu ông Bưng trả lại QSDĐ diện tích 3.705m², thửa đất số 3612-3613, tờ bản đồ số 01 theo GCNQSDĐ số 02807/nB do UBND huyện Chợ Mới cấp ngày 15/10/1993 cho bà Trương Thị Em; đồng thời, yêu cầu tuyên bố Hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ giữa ông Trương Văn Bưng với người mua vô hiệu. Bà không đồng ý đề xuất của ông Bưng. Địa phương hòa giải nhiều lần vẫn không thành.

UBND xã An Thạnh Trung cho biết, nguồn gốc đất tranh chấp là của cha mẹ các đương sự để lại. Sau đó, họ kê khai QSDĐ không rõ ràng, dẫn đến tranh chấp, khởi kiện đến tòa án xem xét giải quyết. Nay ông Trương Văn Bê đã chết, kể cả người mua đất, người có liên quan vụ việc cũng qua đời. Việc tranh chấp đất giữa bà Em với ông Bưng là do cấp sai vị trí. Sự việc đã hòa giải nhiều lần, nhưng do thỏa thuận về quyền lợi, nghĩa vụ không đạt được nên hòa giải không thành. Hội đồng hòa giải xã An Thạnh Trung phân tích, giải thích, động viên 2 bên giữ tình thân gia đình, tránh khiếu kiện nhưng họ vẫn không đồng ý.

Liên quan đến sự việc, bà Đỗ Thị Liên thông tin, trước đây, gia đình bà mua đất của gia đình ông Bưng. Hai bên giao tiền, giao đất nhưng bị ngăn cản nên người mua không sử dụng được số đất. Ông Bưng trả tiền lại, coi như việc mua bán đã kết thúc. Chồng bà chết đã hơn 1 năm, tòa án đưa vào tố tụng là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan thì gia đình phải tham dự.

Qua tìm hiểu sự việc cho thấy, qua khởi kiện của bà Trương Thị Em, TAND huyện Chợ Mới thụ lý vụ án dân sự sơ thẩm 359/2017/TL-ST về việc tranh chấp “Đòi quyền sử dụng đất - Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất”. Trong quá trình tố tụng, bị đơn Trương Văn Bưng làm đơn phản tố. Ngoài ra, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan chết, phải xem xét để đưa người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan vào tham gia tố tụng. Do có xem xét hủy quyết định cá biệt nên vụ việc được chuyển về TAND tỉnh An Giang. Ngày 28/4/2021, TAND tỉnh thụ lý vụ án dân sự 27/2021/TLST-DS. Hiện, tòa án đang thực hiện các bước theo quy định của pháp luật.

Luật sư Phan Văn Được (Đoàn Luật sư tỉnh) cho biết, theo quy định của Luật Đất đai, người sử dụng đất được quyền chuyển đổi, chuyển nhượng QSDĐ... Về việc chuyển đổi, đất phải trong thời hạn sử dụng, không bị kê biên để bảo đảm thi hành án, đất không có tranh chấp, có GCNQSDĐ, trước hết có sự thỏa thuận giữa các bên.

Theo đó, người sử dụng đất chuyển đổi QSDĐ cho bên kia, bên kia thực hiện quyền, nghĩa vụ theo hợp đồng với người sử dụng đất. Hợp đồng hoán đổi đất đai phải được công chứng hoặc chứng thực; đăng ký tại cơ quan đăng ký đất đai và có hiệu lực từ thời điểm đăng ký vào sổ địa chính. Tranh chấp giữa ông Trương Văn Bưng và bà Trương Thị Em do hòa giải không thành được xem như không thỏa thuận được. Về việc này cần khởi kiện để cơ quan xét xử xem xét giải quyết theo quy định.

N.R