Ứng dụng công nghệ tưới ướt - khô xen kẽ vào sản xuất

13/11/2025 - 05:00

 - Tưới ướt - khô xen kẽ là biện pháp tưới tiết kiệm nước do Viện Nghiên cứu lúa quốc tế khuyến cáo áp dụng rộng rãi tại nhiều nước trồng lúa ở Châu Á. Thay vì giữ ruộng ngập nước liên tục, nông dân chủ động để mặt ruộng khô trong khoảng thời gian nhất định rồi tiến hành tưới lại khi mực nước trong đất xuống đến mức quy định.

Nhằm chia sẻ kinh nghiệm và nhân rộng kỹ thuật canh tác lúa tiết kiệm nước, Trung tâm Khuyến nông quốc gia phối hợp Sở Nông nghiệp và Môi trường tổ chức buổi tham quan thực tế về công nghệ tưới ướt - khô xen kẽ, gắn với mô hình tổ khuyến nông cộng đồng tại Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Thanh niên Phú Hòa, xã Tân Hội. Đây là hoạt động nằm trong chương trình đổi mới sản xuất nông nghiệp, thích ứng biến đổi khí hậu ở đồng bằng sông Cửu Long.

Dự buổi tham quan có đại diện lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Trung tâm Khuyến nông quốc gia, Sở Nông nghiệp và Môi trường của 6 tỉnh, thành phố vùng đồng bằng sông Cửu Long cùng các hợp tác xã áp dụng thành công công nghệ tưới ướt - khô xen kẽ trong canh tác lúa.

Đại biểu tham quan mô hình ứng dụng tưới ướt - khô xen kẽ tại Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Thanh niên Phú Hòa, xã Tân Hội. Ảnh: HÀ VŨ

Đại diện Trung tâm Khuyến nông tỉnh trình bày về công nghệ tưới ướt - khô xen kẽ, giải pháp tưới tiên tiến, giúp giảm lượng nước sử dụng từ 15 - 30%. Các đại biểu trực tiếp quan sát quy trình đo dinh dưỡng đất, kiểm soát khí thải, ghi chép nhật ký và thống kê, chia sẻ dữ liệu sản xuất trực tuyến. Đây là những giải pháp thực tiễn nhằm tiết kiệm nước, giảm phát thải và nâng cao hiệu quả sản xuất lúa trong bối cảnh biến đổi khí hậu.

Điểm nổi bật là toàn bộ dữ liệu được thu thập, lưu trữ và báo cáo trực tuyến qua nền tảng điện toán đám mây, minh bạch và không bị can thiệp. Các số liệu được hiển thị thời gian thực, trực quan bằng biểu đồ và có thể xuất ra định dạng excel để phục vụ phân tích. Nền tảng số còn cho phép phân quyền quản lý, theo dõi quy trình canh tác, quản lý nước, giống, phân bón và hoạt động sản xuất của từng hộ nông dân.

Toàn bộ hệ thống thiết bị do Công ty Trách nhiệm hữu hạn Lúa GPT nghiên cứu, thiết kế và chế tạo, tích hợp trí tuệ nhân tạo nhằm tiết kiệm chi phí và nhân lực trong công tác giám sát, đo đạc và báo cáo. Hệ thống gồm nhiều thiết bị chuyên biệt như cảm biến quan trắc môi trường (nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, chỉ số nhiệt trong bán kính 10km), cảm biến kết cấu đất, cảm biến mực nước trên mặt ruộng trong suốt mùa vụ canh tác lúa. Thiết bị giám sát giúp biến máy bơm thành thiết bị thông minh, quản lý bật tắt từ xa. Thiết bị đo phát thải khí nhà kính sử dụng công nghệ TDLAS và NDIR cho phép đo chính xác trực tiếp trên đồng ruộng.

Với thiết kế nhỏ gọn, dễ vận hành, hệ thống thiết bị này không chỉ hỗ trợ canh tác lúa tiết kiệm nước, giảm phát thải mà còn là tiền đề quan trọng hướng tới xây dựng tín chỉ carbon trong nông nghiệp bền vững. Hệ thống thiết bị này là công cụ hỗ trợ đắc lực cho lực lượng khuyến nông cộng đồng, giảm công sức, thời gian phải trực tiếp ra ruộng đo đạc, ghi chép số liệu.

Sau phần tham quan thực tế, các đại biểu thảo luận về khả năng nhân rộng mô hình thời gian tới. Nhiều đề xuất, kiến nghị từ địa phương được ghi nhận nhằm hoàn thiện giải pháp sản xuất lúa bền vững cho toàn vùng đồng bằng sông Cửu Long nói chung và An Giang nói riêng.

Theo định hướng của ngành nông nghiệp tỉnh, mô hình tưới ướt - khô xen kẽ tiếp tục được nhân rộng trong các vùng sản xuất trọng điểm, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên nước, giảm chi phí và hướng tới nền sản xuất lúa xanh, thông minh, bền vững.

HÀ VŨ