Vị ngọt thốt nốt vùng biên

Chị Chau Ngọc Dịu quảng bá sản phẩm tại các hội chợ trong và ngoài nước. Ảnh: HẠNH CHÂU

Góp phần nâng tầm giá trị sản phẩm thốt nốt truyền thống của đồng bào Khmer vùng Bảy Núi, nhiều năm qua, chị Chau Ngọc Dịu, ngụ khóm 1, xã Tri Tôn sản xuất mật thốt nốt, được chứng nhận USDA (Mỹ), chứng nhận hữu cơ Canada (USCOEA) và EU Organic, xuất khẩu doanh thu trên hơn 2 tỷ đồng/năm. Mật thốt nốt sệt Palmania đạt sản phẩm OCOP 4 sao.

Bí quyết giữ sản phẩm lợi thế hơn so sản phẩm cùng loại là chị nấu mật thốt nốt theo phương thức tự nhiên như ngày xưa với gỗ sến, không phụ gia thực phẩm, không pha trộn. Các sản phẩm hoàn toàn nguyên chất, tự nhiên, thơm lừng, thanh ngọt, đặc biệt là giữ được trọn vẹn hương thơm, vị ngon đặc trưng và những đặc tính quý giá của mật thốt nốt.

Chị Dịu kể: “Từ cơ sở nhỏ, năm 2017, tôi cùng 2 người bạn hùn vốn mở Công ty Cổ phần Palmania, phát triển thành công nhiều sản phẩm từ thốt nốt như: Mật thốt nốt dạng sệt, dạng bột và dạng hạt, nước thốt nốt tươi đóng lon. Năm 2020, tôi đem mật thốt nốt tham dự cuộc thi Great Taste Awards tổ chức ở Anh, vinh dự đoạt giải 2 sao, là sản phẩm mật thốt nốt bột đầu tiên của Việt Nam thắng giải thưởng. Sau đó, tôi đạt hàng loạt giải thưởng như: Giải nhất cuộc thi  ý tưởng sáng tạo khởi nghiệp tỉnh An Giang, giải ba cuộc thi khởi nghiệp Starup Wheel và cuộc thi khởi nghiệp vùng đồng bằng sông Cửu Long”.

Mới đây, chị Dịu ký kết hợp đồng bao tiêu thu mua toàn bộ nước mật thốt nốt nguyên chất với 15 nông hộ, với khoảng 300 cây thốt nốt. Chị thu mua mật với giá gấp 2 lần thị trường, đầu tư và cải tiến lò nấu, công cụ cho người dân. Mỗi ngày, các nông hộ lấy mật hoa 2 lần, cung cấp cho công ty thu mua bình quân khoảng 1.200 lít mật tươi. Nước hoa thốt nốt sau khi thu được sẽ đem nấu ngay thành mật nước thốt nốt sệt.

Bà Neáng Chen, ngụ ấp Ninh Thuận, xã Ô Lâm chia sẻ: “Gia đình tôi có 55 cây thốt nốt, cung cấp bình quân 160 lít mật mỗi ngày cho chị Dịu, giúp tăng thu nhập cho gia đình và đầu ra ổn định”. “Công ty còn hỗ trợ chúng tôi dụng cụ thu hoạch, sản xuất mật thốt nốt, nhất là hỗ trợ vay không lãi suất một khoản tài chính để chúng tôi chuẩn bị vào mùa sản xuất hoặc đầu tư cuộc sống, sức khỏe… Khoản này được thanh toán lại dần khi chúng tôi cung cấp nước thốt nốt hoặc đường. Số tiền thanh toán được chia nhỏ, dàn đều mùa sản xuất, hết sức thuận lợi cho nông hộ”, ông Chau Ra, một hộ dân tham gia ký kết hợp đồng chia sẻ.

Nhận thấy tiềm năng từ thốt nốt, nhiều doanh nghiệp chung tay nâng tầm giá trị sản phẩm. Công ty Cổ phần Rau quả thực phẩm An Giang (Antesco), phường Long Xuyên cho ra đời sản phẩm thốt nốt đóng lon tiêu thụ nội địa và xuất khẩu. Công ty Trách nhiệm hữu hạn Yến sào Bảy Núi, phường Tịnh Biên có sản phẩm mứt thốt nốt, mật hoa thốt nốt, siro mật hoa thốt nốt…

Ở phường Thới Sơn, Cơ sở sản xuất đường thốt nốt Ngọc Trang hình thành rất sớm, sau 12 năm vươn lên thành Công ty Trách nhiệm hữu hạn Ngọc Trang. Chị Phạm Thị Ngọc Trang - Giám đốc công ty này cho biết: “Nhận thấy hướng đi đầy tiềm năng, từ năm 1997, gia đình tôi thành lập cơ sở sản xuất đường thốt nốt, thu mua, tiêu thụ lượng lớn đường thốt nốt cho nông dân quanh vùng”.

Đến nay, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Ngọc Trang sản xuất nhiều sản phẩm đường thốt nốt dạng bột, gói, sệt, viên... Sản phẩm đường thốt nốt dạng sệt 1kg đạt OCOP 3 sao. “Chúng tôi thay đổi thiết bị, máy móc cũ trong khu sản xuất đường sang thiết bị inox 304 mới, cải tiến chuyển từ thủ công sang máy, nâng cao sản lượng và chất lượng”, chị Trang chia sẻ.

Hiện các sản phẩm làm từ thốt nốt hữu cơ đang được doanh nghiệp liên kết tiêu thụ đến 80%. Lợi nhuận từ sản phẩm hữu cơ dự kiến cao hơn 1,5 - 2 lần so với khai thác theo tập quán truyền thống. 

HẠNH CHÂU