Bánh thạch đen đỗ xanh

Bánh thạch đen nhân đỗ vàng óng thanh mát, không chất bảo quản.

Cũng giống như thạch đen, bánh thạch đen được làm từ những nguyên liệu thủ công, dễ kiếm. Phần vỏ bánh được chế biến từ cây thạch đen tại các vùng nguyên liệu của huyện Thạch An, thu hoạch khi cây xuất hiện nụ hoa ở ngọn, cắt sát gốc, thân và lá thu về rải đều, phơi nắng nhẹ, rửa sạch cành lá cây thạch khô, cho vào nồi nấu nhừ, bắc ra để nguội, đổ nước vào túi vải sạch, vắt lọc lấy nước bỏ bã, rồi đổ bột gạo hay bột sắn vào nấu cho sôi lại cho đến khi dung dịch đặc quánh lại thì đổ vào chậu, để nguội. Để cho thạch mau đông và giòn, có thể cho thêm ít nước tro (tro rơm rạ rửa sạch, lọc sạch) vào cùng với nước thạch đã lọc và bột gạo hoặc bột sắn, bột năng trước khi nấu sôi lại.

Cách làm ở đâu cũng giống nhau, nhưng để làm ra những chiếc bánh thơm ngon, vị ngọt vừa phải, hương vị hòa quyện hài hòa cần phải kỹ càng từ khâu chọn lọc, chế biến nguyên liệu. Phần nhân bánh được làm từ đỗ xanh và dừa sợi được nạo mỏng. Loại đỗ được chọn phải là đỗ xanh ngon, hạt căng mẩy, ruột vàng óng, khi chế biến có độ bở, thơm mịn. Sau khi đồ chín mềm, giã nhỏ hoặc xay nhuyễn, trộn với dừa nạo làm nhân bánh. Tùy theo khẩu vị mỗi người mà có thể gia giảm lượng đường để nhân có vị ngọt sao cho phù hợp.

Khác với thạch đen truyền thống, có thể bảo quản trong tủ lạnh lên tới hàng tuần, bánh thạch đen đỗ xanh chỉ để được từ 2 - 3 ngày do phần nhân đỗ có thời gian bảo quản ngắn hơn, nếu không bảo quản lạnh sẽ dễ bị hỏng. Hiện nay trên địa bàn Thành phố, có nhiều gia đình, hộ kinh doanh sản xuất bánh thạch này. Hầu hết các hộ đều sản xuất và bán luôn trong ngày. Gia đình chị Ma Thị Diệp Thảo, tổ 6 phường Sông Hiến (Thành phố) có nhiều năm kinh nghiệm làm thạch đen truyền thống, cung cấp cho các địa phương trong và ngoài tỉnh. Chị Thảo chia sẻ: Khách hàng rất thích món thạch đen đỗ xanh bởi ăn có phần mới mẻ mà vẫn giữ được hương vị truyền thống. Cơ sở duy trì số lượng xuất bán ra thị trường, những dịp lễ tết, cuối tuần số lượng khách tăng cao, có những ngày phải từ chối một số đơn hàng để đảm bảo chất lượng sản phẩm.

Thạch đen nhân đỗ xanh được làm truyền thống, tỉ mỉ hơn thạch đen thông thường.

Cũng như gia đình chị Thảo, nhiều hộ kinh doanh khác cũng sản xuất và bán bánh thạch đen đỗ xanh được làm theo cách thủ công, truyền thống, không sử dụng chất phụ gia nhưng vẫn tạo được độ thơm ngon và dẻo dai cho sản phẩm. Mỗi hộp thạch gồm 10 miếng hình tròn, có đường kính khoảng 7cm, giá từ 35.000 - 40.000 đồng/hộp. Chị Đàm Thị Lệ, chủ cơ sở sản xuất thạch đen Đàm Lệ, tổ 6, phường Tân Giang (Thành phố) cho biết: Đối với món này, khi chế biến cần xay hoặc giã nhuyễn phần nhân cho giống với bánh đậu xanh để khi ăn có cảm giác tan trong miệng, cũng không nên thêm quá nhiều cốt dừa nếu không sẽ tạo cảm giác ngấy.

Những chiếc bánh trông có vẻ đơn giản nhưng đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ trong khâu đổ khuôn. Về mặt thời gian, yêu cầu gấp đôi, thậm chí gấp 3 lần thời gian làm thạch đen truyền thống. Khâu đổ thạch và nhân cần phải làm liền tay, đổ một chút thạch ra khuôn tạo phần đáy bánh sau đó thêm nhân rồi mới đổ tiếp thạch, có vậy lớp nhân mới nằm gọn trong vỏ thạch. Nếu không làm liền tay thạch sẽ bị đông lại, khi thêm nhân sẽ không kết dính với nhau.

Thạch đen nhân đỗ xanh không chỉ là món ăn tráng miệng mà còn là thực phẩm được làm từ thảo dược, tác dụng giải nhiệt, giúp hạ huyết áp, trị cảm mạo, đau khớp. Món tráng miệng này có thể thưởng thức ngay khi vừa làm xong, tuy nhiên để ngăn mát tủ lạnh từ 2 - 4 tiếng trước khi ăn sẽ ngon hơn. Vị thanh mát của thạch đen, vị ngọt bùi của đỗ xanh, vị thơm ngậy của những sợi dừa, tất cả hòa quyện với nhau tạo nên hương vị độc đáo, thơm dịu mà không ngấy. Cảm nhận vị ngọt dịu, thanh mát đặc trưng của thiên nhiên vùng cao sẽ khiến du khách thích thú và thêm yêu miền non nước Cao Bằng.

Theo DIỆU LINH (Báo Cao Bằng)