Dịch cúm mùa năm nay có khác thường?

Trong khi đó, lũ lụt diễn biến phức tạp ở nhiều tỉnh thành cũng dẫn đến lo ngại sẽ kéo theo dịch bệnh, trong đó có dịch cúm sau lũ.

Ca mắc tăng, nhiều trẻ em và người cao tuổi chuyển nặng

Theo thống kê của Bộ Y tế, từ đầu năm đến nay cả nước ghi nhận hơn 132.000 trường hợp mắc cúm mùa, trong đó có 3 ca tử vong.

Tại Hà Nội, thời gian qua dịch lan rộng ở nhiều trường học. Trường tiểu học An Hưng (phường Dương Nội) có thời điểm 20-30 học sinh nghỉ học cùng ngày vì sốt, ho, viêm đường hô hấp. Tại Nghệ An, 388 học sinh Trường phổ thông dân tộc nội trú THCS Con Cuông phải nghỉ học để phòng dịch cúm A.

Không chỉ ghi nhận ca mắc tăng trong cộng đồng, các bệnh viện cũng tiếp nhận số ca đến khám do mắc cúm gia tăng. Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương hiện điều trị gần 50 bệnh nhân mắc cúm; số bệnh nhân đến khám ngoại trú cũng gia tăng. Đáng chú ý nhiều bệnh nhi nhập viện khi bệnh đã diễn tiến nặng do sốt cao kéo dài, tổn thương phổi hai bên và bội nhiễm vi khuẩn.

Tại Bệnh viện Thanh Nhàn (Hà Nội), khoảng 65 bệnh nhân đang nằm điều trị ở đơn nguyên truyền nhiễm, trong đó hơn 35 ca là cúm A. Hầu hết nhập viện ngày thứ 3-4 của bệnh khi xuất hiện mệt nhiều, khó thở, viêm phổi hoặc bội nhiễm. Đa số là người già có bệnh nền mạn tính, đặc biệt bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) và hen phế quản.

Tại Bệnh viện Nhi Hà Nội, hai tuần đầu tháng 11 thăm khám 748 bệnh nhi nghi mắc cúm, hơn 140 ca bệnh nhi nhập viện do mắc cúm A với triệu chứng sốt cao liên tục, trẻ không đáp ứng hạ sốt, ăn uống kém. Nhiều trẻ mắc cúm A với biến chứng viêm phổi; sốt cao co giật, bệnh nhân có các bệnh nền như bệnh tim mạch, bệnh hô hấp mạn tính, bệnh thận mạn, bệnh lý ác tính...

Bé T.T.H. (Hà Nội) được gia đình đưa vào viện do sốt cao liên tục, tổn thương phế quản và phổi hai bên. Bé có dấu hiệu bội nhiễm vi khuẩn, chỉ số bạch cầu tăng gấp hơn 10 lần bình thường. Không chỉ trẻ em, nhiều người cao tuổi nhập viện do chuyển nặng vì cúm. Ông Nguyễn Ngọc Thái (73 tuổi, Tân Mai) dù đã hết sốt sau năm ngày nhập viện nhưng vẫn phải thở máy do suy hô hấp. Ông được đưa vào viện muộn sau ba ngày tự dùng thuốc tại nhà nhưng không đỡ.

Cúm mùa không "lành tính" như nhiều người nghĩ

Theo bác sĩ Dương Quốc Bảo - Phó trưởng khoa truyền nhiễm, Bệnh viện Đa khoa Đống Đa (Hà Nội), cúm A là bệnh phổ biến nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu chủ quan. Bệnh có thể xuất hiện quanh năm nhưng tăng mạnh ở giai đoạn giao mùa khi thời tiết thất thường.

Biến chứng nguy hiểm nhất là viêm phổi nặng, xảy ra khi vi rút tấn công trực tiếp vào phổi, gây tổn thương phế nang. Người bệnh có thể nhanh chóng rơi vào suy hô hấp cấp (ARDS) buộc phải thở máy và điều trị hồi sức tích cực. Đây là nguyên nhân chính gây tử vong ở các ca cúm nặng.

Ngoài ra cúm A còn dễ gây bội nhiễm vi khuẩn như phế cầu, tụ cầu vàng... Người bệnh tưởng đã đỡ nhưng vài ngày sau sốt cao trở lại, dấu hiệu của nhiễm trùng nặng, có thể dẫn đến sốc nhiễm trùng và suy đa cơ quan.

"Không ít bệnh nhân tự dùng kháng sinh ở nhà khiến bệnh diễn tiến nặng hơn, nhập viện muộn và phải điều trị kéo dài", bác sĩ Bảo cho biết.

Dịch cúm năm nay có bất thường?

Về dịch cúm năm nay, theo Bộ Y tế, các chủng vi rút cúm lưu hành chủ yếu tại Việt Nam hiện nay là cúm A (H1N1), A/H3N2 và cúm B, chưa ghi nhận thay đổi về độc lực của vi rút.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, PGS.TS Trần Đắc Phu - nguyên cục trưởng Cục Y tế dự phòng Bộ Y tế - cho hay thời tiết lạnh sớm, mưa phùn, nồm ẩm là điều kiện thuận lợi cho vi rút cúm phát triển. Vì thế thời gian vừa qua, Hà Nội và một số địa phương phía Bắc ghi nhận số ca nhiễm cúm tăng mạnh, nhiều trường hợp nhập viện có biến chứng.

Ông Phu cho hay chủng gây bệnh chủ yếu hiện nay không có gì bất thường so với các mùa cúm trước đó. Trước thông tin vi rút cúm A lưu hành chủ yếu là chủng H3N2, khác với những năm trước vốn phổ biến H1N1 nên dễ lây lan mạnh hơn, ông Phu nhận định đây là những chủng đã lưu hành tại Việt Nam và không có gì đột biến so với mọi năm.

"Chủng H3N2 vẫn là chủng cúm mùa bình thường, không phải chủng cúm có độc lực cao. Về nguy cơ lây nhiễm nhanh thì đó là đặc tính của cúm nhưng vi rút cúm khác với COVID-19, không gây ra tình trạng nặng và tử vong nhanh chóng.

Tuy nhiên người già, người dễ bị tổn thương thì khả năng lây nhiễm khi mắc sẽ nặng hơn, nguy cơ dẫn đến nhập viện hoặc tử vong cần phải hết sức lưu ý phòng bệnh", ông Phu nói.

Ông Phu cũng khuyến cáo cách phòng bệnh tốt nhất là tiêm vắc xin cúm hằng năm. Lý do vì cúm năm nào cũng có sự thay đổi về gene và đã có vắc xin để bảo vệ. Mọi người nên tiêm vắc xin trước mùa dịch ít nhất một tháng sẽ có hiệu quả bảo vệ tốt hơn. Hiện nếu ai chưa mắc cúm vẫn nên đi tiêm vì cúm lưu hành sang cả mùa xuân.

Người tiếp xúc với bệnh nhân cúm cũng cần áp dụng các biện pháp phòng bệnh đối với các bệnh lây truyền theo đường hô hấp, đeo khẩu trang khi đến nơi đông người. Khi có triệu chứng nặng phải đi tư vấn xét nghiệm để được điều trị kịp thời.