Gieo chữ ở ngôi trường đặc biệt

Những tiết dạy với giáo viên Trường Trẻ em Khuyết tật An Giang là tất cả kiên trì, nỗ lực, yêu thương và sẻ chia với học trò đặc biệt của mình. Ảnh: PHƯƠNG LAN

Đồng cảm, sẻ chia

Gần 20 năm làm việc ở ngôi trường đặc biệt này là những chuỗi ngày đi từ bỡ ngỡ đến thử thách rồi gắn bó, yêu thương của thầy Nguyễn Văn Dào (sinh năm 1977). Thầy Dào là một giáo viên Tin học và Công nghệ, phải xa quê về công tác tại trường từ năm 2006. Rồi, sự bỡ ngỡ nhanh chóng được thay bằng sự đồng cảm, sẻ chia sâu sắc. Bản thân thầy Dào cũng khuyết tật ở chân do di chứng của cơn sốt bại liệt từ năm lên 1 tuổi. Chính điều này đã tạo nên một sợi dây liên kết vô hình giữa thầy với học sinh.

Giờ ra chơi tại sân Trường Trẻ em Khuyết tật An Giang mang một nét lặng lẽ, khác hẳn sự ồn ào, náo nhiệt thường thấy ở các ngôi trường khác. Không có những tiếng reo hò, chạy nhảy, thỉnh thoảng vài bóng dáng học sinh chầm chậm bước dưới sân. Điều tạo nên sự đặc biệt nơi đây là những ánh mắt và lòng kiên nhẫn của phụ huynh luôn dõi theo con từ xa.

Khi tiếng chuông vang lên, họ vội vàng đến bên con, ân cần cho con ăn sáng bằng tình yêu thương vô bờ bến. Tuy nhiên, phần lớn gia đình học sinh là hộ nghèo, cha mẹ làm thuê. Một số học sinh thuộc diện mồ côi phải sống chung với ông, bà nên đóng tiền ăn còn gặp nhiều khó khăn.

Thấy tôi ngỡ ngàng trước khung cảnh đặc biệt của giờ ra chơi, thầy Dào cho biết, phụ huynh tại đây không chỉ là người đưa đón mà là những người đồng hành bền bỉ. Họ quan tâm, chăm sóc con từ những điều nhỏ nhất. Bởi lẽ, đối với những người cha, người mẹ này, sự đồng hành không mệt mỏi ấy chính là cách bù đắp vô giá cho những thiệt thòi của con mình.

Thầy Dào chia sẻ: “Thử thách lớn nhất trong những ngày đầu tiên không chỉ là làm quen với môi trường mà còn là học cách giao tiếp và giảng dạy. Tôi phải vừa học vừa dạy những ngôn ngữ hoàn toàn mới như chữ nổi cho học sinh khiếm thị và ngôn ngữ ký hiệu cho học sinh khiếm thính. Đối với ngôn ngữ ký hiệu, đó là một quá trình gian nan và hài hước. Đôi khi mình diễn đạt (ngôn ngữ ký hiệu) thì học trò hiểu, nhưng đôi lúc các em diễn đạt thì mình lại không hiểu, rồi lại chê mình dở!”. 

Hiện, điều kiện khó khăn tại đây ngày càng nhân lên khi các lớp phải ghép học sinh khiếm thị và khiếm thính học chung để đảm bảo theo quy định. Điều này đòi hỏi các thầy cô phải nghiên cứu cách truyền đạt kiến thức cùng lúc cho cả 2 đối tượng, vừa nói để các em khiếm thị nghe vừa dùng ký hiệu để các em khiếm thính hiểu. Bằng trách nhiệm và tình thương, các thầy cô đã biến nhiệm vụ kép này thành “sứ mệnh” phải hoàn thành, làm nên những bài giảng đặc biệt bằng tất cả tâm huyết.

Sợi dây liên kết “vô hình”

28 năm gắn bó tại Trường Trẻ em Khuyết tật An Giang, cô Võ Thị Kim Liên (sinh năm 1977) không giấu được cảm xúc khi nhớ lại những ngày đầu về đây công tác. Cô kể, lúc đó bản thân đã từng trùm mền khóc vì cảm thấy nhiệm vụ quá sức và nghĩ rằng: “Ngày đầu đến trường xem học sinh thế nào, nếu khó quá thì đành xin nghỉ vậy!”.

Với cô Liên, hành trình gắn bó với mái trường này tự nhiên như một cái duyên. Cô xúc động kể lại: “Lần đầu tiên nhận lớp, mấy bạn khiếm thị chỉ đến gần nắm tay tôi một lần. Sau đó nghe giọng tôi, các em nhớ tên và gọi rất chính xác”.

Chính sự ngây thơ, chân thành và niềm tin ấy đã chạm đến trái tim cô giáo trẻ. “Lúc ấy, lòng tôi dâng niềm cảm mến rất lạ. Sự day dứt ban đầu đã trở thành tình yêu thương, giúp tôi gắn bó mái trường này đến hôm nay”, cô Liên xúc động nói.

Ngoài khiếm thị và khiếm thính, nhà trường hiện có thêm đối tượng khuyết tật trí tuệ như tăng động, tự kỷ… mang lại những tình huống sư phạm ngoài tưởng tượng. Thầy Dào cho biết, các em có thể bốc đồng, chạy ra ngoài, hay có khi đang học, lại gom tập của các bạn đem đi cất hoặc lấy làm đồ chơi. Để giảng dạy những học sinh đặc biệt này, mục tiêu bài học phải được giảm xuống và thầy cô phải học cách kiềm chế, quản lý cảm xúc của mình.

Cô Liên chia sẻ về cách xây dựng mối quan hệ với học sinh đặc biệt của mình: “Cách giao tiếp và giúp các em mở lòng là sự chủ động từ giáo viên. Giáo viên chủ động trò chuyện, tâm sự giống như một người anh, người chị hoặc là người mẹ. Dần dần, bằng sự chân thành đó, các em sẽ cảm nhận được tình thương, tự động chia sẻ và tâm sự những câu chuyện vui buồn, khó khăn trong học tập cũng như trong gia đình”.

Bằng tình yêu thương và sự hy sinh thầm lặng, giáo viên Trường Trẻ em khuyết tật An Giang chính là điểm tựa vững chắc, gieo mầm hy vọng giúp những học sinh kém may mắn có thể trưởng thành và hòa nhập với cuộc sống.

PHƯƠNG LAN