Hợp tác Úc nâng cao chuỗi giá trị lúa gạo vùng ĐBSCL

Hợp tác chặt chẽ

Nhiều năm qua, Trung tâm Nghiên cứu nông nghiệp Quốc tế Úc (ACIAR, thuộc Chính phủ Úc) đã có nhiều đóng góp trong nỗ lực hợp tác với Chính phủ Việt Nam, đặc biệt là dành sự quan tâm hỗ trợ cho vùng ĐBSCL. Đầu năm 2022, ACIAR và Tập đoàn Sunrice (Úc) tiếp tục tài trợ cho dự án “Xây dựng kế hoạch và thiết lập chuỗi lúa gạo (SRP) nông hộ nhỏ bền vững ở ĐBSCL” (dự án AGB/2019/153).

Dự án thực hiện từ tháng 1/2022 - 12/2025, với sự hợp tác giữa các tổ chức của Úc (ACIAR, Tập đoàn Sunrice, Đại học Queensland, Khoa Công nghiệp cơ bản New South Wales - NSWDPI) và các tổ chức tại Việt Nam (Trường Đại học An Giang - đơn vị chủ trì dự án, Trường Đại học Cần Thơ và Viện Nghiên cứu lúa ĐBSCL).

Nâng cao chuỗi giá trị lúa gạo vùng ĐBSCL

Mới đây, Trường Đại học An Giang đã chủ trì tổ chức hoạt động đánh giá giữa kỳ của dự án AGB/2019/153. Đại diện các tổ chức của Úc và Việt Nam đánh giá cao về tiến độ đạt được của dự án. Đồng thời, tập trung thảo luận thêm về sản xuất thương mại giống lúa DS1/DT8 có sử dụng các khía cạnh của thực hành SRP; thực hành nông học để cải thiện hiệu quả sử dụng tài nguyên đối với các giống lúa Japonica. Tập trung nghiên cứu và phát triển giống lúa ngắn ngày chất lượng cao, phù hợp điều kiện khí hậu nhiệt đới của Việt Nam; tối ưu hóa quy trình thu hoạch và sau thu hoạch; triển khai các hoạt động xã hội và khuyến nông để hỗ trợ phát triển bền vững trong ngành nông nghiệp.

Các tổ chức của Úc đặc biệt quan tâm về tác động môi trường trong sản xuất lúa gạo ở vùng thượng nguồn ĐBSCL và tìm kiếm các giải pháp phù hợp. Đồng thời, tập huấn nâng cao năng lực truyền thông, tăng cường hiểu biết và ý thức của cộng đồng về các vấn đề liên quan sản xuất lúa gạo bền vững.

Lợi ích cho nông hộ nhỏ

PGS.TS Hồ Thanh Bình (Phó Hiệu trưởng Trường Đại học An Giang, Điều phối quốc gia của dự án “Xây dựng kế hoạch và thiết lập chuỗi lúa gạo (SRP) nông hộ nhỏ bền vững ở ĐBSCL”) cho biết, đến nay, các nội dung nghiên cứu cơ bản đã đạt tiến độ dự kiến. Trung tâm xuất sắc (COE) về chất lượng sau thu hoạch dự án đã được thành lập nhằm phát triển lâu dài nguồn lực quản lý chất lượng và thương hiệu gạo Việt Nam cho ĐBSCL.

Dự án có những kết quả tích cực về phát triển giống lúa hạt trung bình cho thị trường chất lượng cao. Các giải pháp kỹ thuật trước và sau thu hoạch, liên kết sản xuất và phát triển bao trùm trong chuỗi giá trị lúa gạo ĐBSCL cũng đạt kết quả tích cực, làm hình mẫu phát triển bền vững lúa gạo vùng ĐBSCL trong tương lai...

“Dự án tập trung vào xây dựng chuỗi giá trị lúa gạo chất lượng cao và bền vững cho ĐBSCL, có kết hợp DN trong việc duy trì chuỗi và tạo thị trường ổn định trong thời gian dài; hướng đến đồng hành và đóng góp cho định hướng của Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030” (đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt), Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng các tỉnh ĐBSCL đang triển khai thực hiện” - PGS.TS Hồ Thanh Bình đánh giá.

Mục tiêu chung của dự án AGB/2019/153 nhằm thiết lập và xây dựng chuỗi giá trị lúa gạo tại ĐBSCL theo hướng bền vững, sản phẩm lúa gạo được canh tác, sản xuất đạt chất lượng, năng suất cao và có thể truy xuất nguồn gốc; tạo ra nhiều lợi ích cho nông dân trồng lúa, đáp ứng được các yêu cầu thị trường trong nước, quốc tế.

“Đây là cơ hội để các đơn vị thành viên dự án phía Việt Nam và các đối tác phía Úc phối hợp chặt chẽ với các địa phương, các đối tác nông nghiệp tại ĐBSCL trong việc triển khai các hoạt động của dự án, góp phần xây dựng và phát triển nông nghiệp bền vững vùng ĐBSCL” - PGS.TS Hồ Thanh Bình nhận xét.

Hướng đến bền vững

TS Jaqueline Mitchell (Đại học Queensland, chủ nhiệm dự án) cho biết, một trong những mục tiêu quan trọng của dự án “Xây dựng kế hoạch và thiết lập chuỗi lúa gạo (SRP) nông hộ nhỏ bền vững ở ĐBSCL” là phát triển giống lúa Japonica (DS1) có khả năng thích nghi và chống chịu tốt với điều kiện khí hậu, các tác nhân sinh học và phi sinh học tại ĐBSCL.

Từ đó, tăng năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế của quá trình canh tác bằng cách áp dụng mô hình SRP và các kỹ thuật nông học; nâng cao chất lượng và hiệu quả kinh tế cho chuỗi giá trị lúa gạo khi áp dụng các biện pháp sau thu hoạch khác nhau.

Hợp tác quốc tế thực hiện dự án “Xây dựng kế hoạch và thiết lập chuỗi lúa gạo (SRP) nông hộ nhỏ bền vững ở ĐBSCL”

Từ dự án này, gạo Japonica hạt vừa sẽ được lai tạo và phát triển để đạt năng suất hạt cao, chịu được các điều kiện khắt nghiệt phi sinh học, sinh học ở ĐBSCL và đáp ứng các yêu cầu chất lượng cao của thị trường Sunrice quốc tế; cải thiện hiểu biết khoa học về các thực hành nông học và sau thu hoạch cần thiết để tối ưu hóa năng suất và chất lượng lúa gạo cho vùng ĐBSCL.

Một điểm nhấn quan trọng của dự án là xây dựng một trung tâm nghiên cứu kiểm định, phân tích và đánh giá chất lượng gạo. Trung tâm này gắn kết chặt chẽ với Trường Đại học An Giang - Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh. Từ đó, mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho ngành hàng lúa gạo vùng ĐBSCL.

NGÔ CHUẨN