
Nhân viên Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh An Giang tiêm vaccine phòng dại cho trẻ. Ảnh: TÚ QUÂN
Bác sĩ Nguyễn Thúc Bích Vân - Phó trưởng Phòng khám Đa khoa, chuyên khoa, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh An Giang cho biết, bệnh dại là bệnh nhiễm virus cấp tính của hệ thống thần kinh trung ương từ động vật lây sang người bởi chất tiết, nước bọt bị nhiễm virus dại. Hầu hết các trường hợp phơi nhiễm với bệnh dại đều qua vết cắn, vết liếm của động vật mắc bệnh dại. Virus dại tấn công hệ thần kinh trung ương và khi người bệnh lên cơn dại thì tỷ lệ tử vong gần như 100%. Các biểu hiện của người mắc bệnh dài thường gặp gồm: Sợ nước, sợ gió, co giật, liệt cơ, rối loạn ý thức và tử vong nhanh chóng. Thời gian ủ bệnh ở người thường từ 2 - 8 tuần, có thể ngắn khoảng 10 ngày hoặc dài trên 1 năm tùy vào vị trí, mức độ vết thương và lượng virus xâm nhập. Bệnh dại chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa bằng cách rửa vết thương, tiêm vaccine phòng dại hoặc huyết thanh kháng dại ngay sau khi bị chó, mèo cắn.
Thời gian qua, người dân địa phương đã có ý thức hơn trong việc chủ động tiêm vaccine phòng bệnh dại. Tuy nhiên, theo bác sĩ Nguyễn Thúc Bích Vân vẫn có những gia đình chủ quan, có nhiều quan niệm sai lầm như cho rằng chó nuôi trong nhà thì không mắc dại nên không cần đi tiêm vaccine hoặc cho rằng tiêm vaccine dại làm trẻ chậm lớn, giảm trí nhớ... Có người còn tin đắp lá hay uống thuốc nam có thể chữa được bệnh dại. Đây là những quan niệm hoàn toàn sai lầm và rất nguy hiểm.
Để chủ động phòng, chống bệnh dại, Bộ Y tế khuyến cáo người dân cần thực hiện tốt các biện pháp sau: Thứ nhất, cần bảo vệ bản thân không tiếp xúc với virus dại như không để bị động vật cắn, nhất là trẻ em - đối tượng dễ bị động vật cắn và bị bệnh dại hơn. Thứ hai, người dân nuôi chó, mèo, thú cưng có trách nhiệm tiêm vaccine cho thú cưng của gia đình, không trêu đùa, nhất là những con chó lạ, đồng thời quản lý vật nuôi của gia đình chặt chẽ để không gây nguy hiểm cho người xung quanh. Thứ ba, khuyến cáo người dân nên giảm thiểu đến mức tối đa việc buôn bán, vận chuyển hay giết mổ chó, mèo lấy thịt để tránh mọi rủi ro có thể liên quan đến tiếp xúc trực tiếp với virus dại từ các loài vật nuôi này.
Khi bị chó, mèo cắn, cào người dân cần phải rửa ngay vết thương với xà phòng và nước sạch dưới vòi chảy liên tục trong khoảng 10 - 15 phút, sau đó sát khuẩn bằng cồn 70 độ, cồn iod hoặc các chất sát khuẩn khác để làm giảm lượng virus dại tại vết cắn; tránh băng kín, không làm dập nát thêm hoặc tổn thương vết thương rộng hơn, tránh khâu kín ngay vết thương. Sau đó, đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn và tiêm vaccine phòng dại kịp thời. Tuyệt đối không dùng thuốc nam, không tự chữa, không nhờ thầy lang chữa bệnh dại. Chỉ có tiêm vaccine mới ngăn ngừa không bị bệnh dại. Trong vòng 6 tháng sau tiêm vaccine, người dân không sử dụng bất kỳ các loại đồ uống có cồn như rượu, bia... Có một số thuốc ảnh hưởng đến quá trình hình thành kháng thể kháng virus dại của cơ thể, do đó trong thời gian này khi đi khám, chữa bệnh cần báo cho bác sĩ biết việc mình đang tiêm vaccine phòng dại.
Bệnh dại tuy nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa. Sự chủ quan, chậm trễ tiêm phòng vaccine chính là nguyên nhân khiến nhiều cái chết thương tâm tiếp tục xảy ra, vì vậy mỗi gia đình cần nâng cao ý thức bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng bằng cách tiêm phòng đầy đủ, xử trí đúng khi bị động vật cắn.
TÚ QUÂN