Không để 'lỡ nhịp' trong làn sóng FDI mới

Vậy Việt Nam cần có những giải pháp gì để có thể bắt kịp xu thế chung của toàn cầu và làm sao để tận dụng được luồng vốn FDI thế hệ mới khi ngày càng nhiều các tập đoàn lớn chuyển dịch đầu tư vào khu vực? Từ góc nhìn doanh nghiệp, phóng viên TTXVN đã ghi nhận ý kiến của ông Nguyễn Đình Nam, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Tư vấn và Xúc tiến đầu tư nước ngoài và ông Vũ Chí Kiên, Phó Tổng giám đốc CTCP Xây dựng Qualipro.

Chủ tịch Nguyễn Đình Nam: Cần ưu đãi cho các dự án công nghệ cao

Sự dịch chuyển các chuỗi sản xuất toàn cầu, nhất là trong các ngành công nghệ lõi, công nghệ chíp, công nghệ của tương lai đang mở ra nhiều cơ hội cho Việt Nam thu hút vốn FDI công nghệ cao song cũng còn nhiều thách thức trong khả năng cạnh tranh với các quốc gia khác trong khu vực.

Thứ nhất, phản ứng chính sách còn chậm và chưa linh hoạt trong cơ chế ưu đãi, hỗ trợ đầu tư đối với các dự án lớn, dự án công nghệ lõi, công nghệ nguồn. Bên cạnh đó, môi trường đầu tư mặc dù đã được cải thiện nhưng vẫn thiếu tính ổn định và nhất quán, thủ tục hành chính vẫn còn rườm rà và quy trình xử lý vẫn có sự khác biệt giữa các địa phương, làm giảm lòng tin của các nhà đầu tư.

Thứ hai, nguồn nhân lực chất lượng cao của Việt Nam còn hạn chế, đặc biệt là các ngành công nghệ mới, chíp, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo. Hiện nay, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang thúc đẩy các ngành chức năng tập trung đầu tư, đào tạo, đào tạo lại cho lực lượng lao động để trong thời gian sớm nhất có thể gia nhập vào thị trường lao động của những ngành này.

Thứ ba, hạ tầng năng lượng, khả năng đáp ứng nhu cầu điện sản xuất có những thời điểm và tại một số trung tâm công nghiệp lớn còn thiếu hụt, gây quan ngại cho nhà đầu tư. Hơn nữa, việc chuyển đổi từ năng lượng hóa thạch sang năng lượng xanh, năng lượng tái tạo còn chậm và dàn trải cũng sẽ ảnh hưởng đáng kể đến việc thu hút dòng vốn FDI thế hệ mới này.

Thứ tư, hạ tầng kết nối giao thông, logistic (sân bay, cảng biển, đường cao tốc) vẫn thực sự chưa đồng bộ và có tính kết nối liên vùng, làm hạn chế khả năng thu hút FDI vào các địa phương có vị trí địa lý không thuận lợi, cách xa các trung tâm công nghiệp hiện hữu và thiếu tính kết nối với hai thành phố lớn là Hà Nội và Tp. Hồ Chí Minh. Bên cạnh đó, chuỗi cung ứng và năng lực doanh nghiệp hỗ trợ trong nước còn yếu so với các quốc gia trong khu vực nên thiếu tính liên kết giữa doanh nghiệp địa phương và doanh nghiệp FDI.

Trong bối cảnh cạnh tranh như vậy, để thu hút FDI chất lượng cao Việt Nam phải có những chính sách ưu đãi cao và hỗ trợ ngoài thuế thu nhập doanh nghiệp cho các dự án công nghệ cao, công nghệ nguồn, đặc biệt là ngành sản xuất chíp bán dẫn. Bên cạnh đó, cải cách thủ tục hành chính cũng cần phải được thực hiện một cách quyết liệt và triệt để hơn, tránh việc nhũng nhiễu làm giảm lòng tin của nhà đầu tư.

Chúng ta cũng phải đào tạo nhanh nguồn nhân lực chất lượng cao, có trình độ kỹ thuật và tác phong công nghiệp đủ đáp ứng yêu cầu của các dự án chất lượng cao. Nếu quá trình này không được thúc đẩy nhanh và mạnh, chúng ta có thể sẽ để lỡ nhịp trong việc thu hút làn sóng FDI thứ tư này.