Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV: Về cấp bù học phí và đảm bảo nguồn lực đầu tư hạ tầng giáo dục

Phân cấp mạnh mẽ hơn 

Cơ bản nhất trí với các nội dung trong dự thảo Nghị quyết, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) cho rằng, hiện nay, tại các cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông công lập thuộc hệ thống giáo dục quốc dân, khoản thu học phí vẫn đang là một trong những nguồn thu quan trọng, trực tiếp phục vụ cho hoạt động chi thường xuyên của nhà trường, đặc biệt khoản chi liên quan đến hỗ trợ giảng dạy, chăm sóc học sinh, duy tu cơ sở vật chất, bổ sung thiết bị dạy học, trả thù lao cho một số bộ phận hợp đồng ngoài biên chế… Nếu thực hiện miễn học phí theo Nghị quyết này, đồng nghĩa với việc nguồn thu đó không còn nữa.

"Theo dự thảo, Nghị quyết sẽ có hiệu lực từ năm học tới (từ tháng 9/2025). Thời gian chuẩn bị không còn dài. Nếu việc cấp bù kinh phí chậm trễ chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến hoạt động dạy và học của nhà trường. Chính phủ cần chỉ đạo các cơ quan chức năng khẩn trương ban hành các phương án, hướng dẫn, cơ chế cấp bù kinh phí cho các cơ sở giáo dục, bảo đảm khi nghị quyết có hiệu lực, việc tổ chức thực hiện diễn ra thuận lợi, thông suốt ngay từ đầu năm học mới", đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga nói.

Bày tỏ nhất trí và ủng hộ mạnh mẽ chủ trương miễn học phí cho học sinh mầm non và phổ thông, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh (Lâm Đồng) kiến nghị cần có một chiến lược tài chính tổng thể và dài hạn, không chỉ tập trung vào bù đắp học phí mà còn phải đảm bảo đủ nguồn lực cho việc đầu tư phát triển hạ tầng giáo dục. "Điều này có thể đòi hỏi sự đa dạng hóa nguồn vốn, khuyến khích xã hội hóa đầu tư vào giáo dục một cách minh bạch và phân bổ ngân sách một cách linh hoạt, ưu tiên nơi có nhu cầu cấp thiết nhất; đồng thời, cần xây dựng lộ trình tăng chi ngân sách cho giáo dục một cách rõ ràng và minh bạch". Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng, cần đổi mới cơ chế tài chính giáo dục, phân cấp và tự chủ đi đôi với kiểm soát chặt chẽ. Điều này bao gồm phân cấp mạnh mẽ hơn cho các địa phương và nhà trường trong quản lý tài chính, cho phép chủ động sử dụng ngân sách được giao một cách hiệu quả.

Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh đề nghị: Cần xây dựng quy định rõ ràng, minh bạch về các khoản thu ngoài học phí (nếu có), kiểm soát chặt chẽ các khoản thu "tự nguyện", nghiêm cấm mọi hình thức lạm thu dưới danh nghĩa tự nguyện. Áp dụng nguyên tắc công khai, minh bạch trong mọi hoạt động thu chi của nhà trường để phụ huynh và xã hội có thể giám sát là điều thiết yếu.

Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và cải thiện môi trường dạy học, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh đề nghị cần tiếp tục đầu tư vào đào tạo, bồi dưỡng giáo viên, nâng cao năng lực chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp, đồng thời có chính sách đãi ngộ hợp lý để giáo viên yên tâm công tác, toàn tâm toàn ý với sự nghiệp "trồng người"; nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học hiện đại, tạo môi trường học tập tốt nhất cho học sinh, giảm áp lực cho việc học thêm...

"Việc miễn học phí cho học sinh mầm non và phổ thông là một chủ trương lớn, có ý nghĩa lịch sử. Để chủ trương này thực sự đi vào cuộc sống, mang lại lợi ích thiết thực cho nhân dân và góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, rất cần sự đồng lòng, quyết tâm cao độ của toàn xã hội, đặc biệt là sự vào cuộc quyết liệt của Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương trong việc xây dựng và thực thi các giải pháp đồng bộ, khắc phục hiệu quả thách thức đã được nêu ra", đại biểu Trịnh Thị Tú Anh nêu.

Cần giải pháp đồng bộ, triển khai quyết liệt