Cha mẹ luôn là bạn đồng hành cùng trẻ - Ảnh minh họa: DUYÊN PHAN
Sự phát triển toàn diện của một đứa trẻ phụ thuộc rất lớn vào thời gian và chất lượng gắn kết mà cha mẹ dành cho con. Khi công việc và các thiết bị số chiếm phần lớn thời gian của gia đình, sự gắn bó và tính bền vững của tổ ấm ngày càng trở nên mong manh.
Cha mẹ mải mê kiếm tiền, học sinh tự bơi trong áp lực
Trong quá trình tham vấn học đường, có một nữ sinh thuộc diện học rất giỏi tìm đến gặp tôi. Cha mẹ mải mê kiếm tiền, để em "tự bơi" trong những áp lực vô hình lẫn hữu hình. Em bắt đầu mất ngủ, thu mình, sụt cân, điểm số vẫn cao nhưng ánh mắt luôn đượm buồn.
Dấu hiệu trầm cảm nhẹ không phải là điều khiến tôi xót xa nhất, mà là câu nói của em: "Con chẳng biết chia sẻ với ai cả… Con sợ làm phiền ba mẹ".
Rõ ràng, cảm giác không được thuộc về và thiếu sự đồng hành của ba mẹ là tác nhân chính đẩy trẻ vào trạng thái cô đơn.
Một trường hợp khác, nam sinh lớp 8 được tôi dạy kèm tại nhà. T.Đ. là con một, sống trong điều kiện vật chất đủ đầy, nhưng cha mẹ bận rộn đến mức hiếm khi ăn cùng con một bữa trọn vẹn.
Một hôm, trong lúc học bài, bạn buột miệng nói: "Thầy ơi! Con chán cuộc sống này". Tôi hỏi vì sao, em chỉ đáp ngắn gọn: "Vì chẳng ai quan tâm con". Một câu nói gọn lỏn nhưng khiến tôi lạnh người. May mắn là tôi kịp thời phát hiện, trao đổi với phụ huynh và hướng dẫn họ kết nối lại với con.
Thế giới ngoài kia có thể ồn ào, nhưng nỗi cô đơn bên trong mới là điều làm con trẻ run sợ nhất. Đáng sợ nhất vẫn là thiếu sự gắn kết với gia đình. Sự cô đơn không chỉ tước đi cơ hội được lắng nghe và thấu hiểu, điều đáng lẽ ra đứa trẻ nào cũng được nhận.
Khi "tấm khiên" bảo vệ không hiện diện, trẻ ắt sẽ tìm nơi khác để khỏa lấp khoảng trống cảm xúc: mạng xã hội, game online, nhóm bạn xấu… và đôi khi phải trả giá đắt.
Nếu những dấu hiệu ấy không được nhận ra, nếu trẻ tiếp tục sống trong một khoảng trống âm thầm không tên, nếu không được chữa lành hay đồng hành sớm… thì hệ lụy sẽ đi xa đến đâu?
Đừng để trẻ bất hạnh phải dùng "cả cuộc đời chữa lành tuổi thơ"
Trong nhiều gia đình, chiếc "van cảm xúc" lẽ ra phải được mở ra hằng ngày bằng những cuộc trò chuyện và sự hiện diện, nhưng không được vận hành, không được bảo dưỡng. Khi van đã kẹt, những điều lẽ ra phải được trút ra để nhẹ lòng, lại bị đẩy vào bên trong.
Trẻ đối mặt với áp lực mà không có người hỏi han, gặp khó khăn mà không có người đồng hành, những cảm xúc tiêu cực ấy không biến mất.
Mà chúng dồn nén, tích tụ, trở thành những vết nứt trong tâm hồn. Để rồi, "đứa trẻ bất hạnh dùng cả cuộc đời để chữa lành tuổi thơ".
Những thương tổn tâm lý, dù vô hình, lại có sức "hủy diệt" ghê gớm.
Trẻ có thể bùng nổ một cách bất thường, phản ứng thái quá trước những tình huống nhỏ nhặt. Trẻ dễ thu mình, mất động lực, nép mình vào thế giới ảo như một cách trốn chạy tạm thời. Thậm chí, đó có thể là điểm đầu của những rối nhiễu tâm lý mà người lớn thường phát hiện… quá muộn.
Thực tế, không có đứa trẻ nào tự nhiên trở nên nổi loạn hay tuyệt vọng. Đó đều là hệ quả của chiếc "van cảm xúc" bị "mắc kẹt", từ chính sự lơ là, thiếu trách nhiệm của người lớn.
Vì vậy, trước khi dạy con điều hay lẽ phải, hãy hỏi xem con có đang hạnh phúc trong chính ngôi nhà của mình hay không.
Trước khi kỳ vọng con giỏi giang, hãy chắc chắn rằng con nhận được tình thương, được thấu hiểu, được sẻ chia. Bởi một đứa trẻ được ôm ấp về mặt cảm xúc sẽ phát triển toàn diện hơn những bé chỉ được chăm bẵm bằng vật chất hay thành tích.
Tổ ấm không phải là nơi có những bữa ăn đầy đủ, những món quà đắt tiền hay điều kiện đủ đầy. Tổ ấm đúng nghĩa là nơi trẻ có thể trở về mà không sợ hãi, nơi con tin rằng: dù ngoài kia có chuyện gì, vẫn có ba mẹ lắng nghe và thấu hiểu.
Khi và chỉ khi gia đình trở lại đúng vai trò "tấm khiên" đầu tiên, khi mỗi đứa trẻ cảm nhận rằng mình có một chỗ dựa thật sự, chúng ta mới có thể yên tâm các em đang lớn lên trong an toàn cả về thể chất lẫn tâm hồn.
Đọc nhiều
